parzyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

zalewać wrzątkiem, aby uzyskać napar

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Jedzenie i jego przygotowanie

czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

naparzać
zaparzać

Połączenia

parzyć herbatę, kawę, melisę, miętę, napój, rumianek, siemię lniane, zioła, ziółka; ileś filiżanek; ileś minut
parzyć gościom
parzyć na kuchence, na ognisku, na piecu
parzyć pod przykryciem
parzyć w czajniczku, w dzbanku, w ekspresie, w samowarze, w szklance, w tygielku; w kuchni
parzyć krótko, długo; tradycyjnie; z należnym ceremoniałem
parzyć i pić, parzyć i podawać; parzyć kawę i oglądać seriale, parzyć herbatę i siadać w fotelach; kupować bułeczki i parzyć kawę, zalewać wodą i parzyć
kawa parzona

Cytaty

Wierzył, że Rosjanie zapłacą mu kiedyś za zniszczony dom, a wtedy zamierzał odbudować pozostałe pomieszczenia i sprowadzić z Inguszetii rodzinę. Na razie w zadaszonej już izbie ustawił łóżko i sklecony ze starej beczki piec. Wieczorami w spalonym domu parzył sobie na nim herbatę.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

Nowa muzyka jest lepsza od starej, nowe samochody są piękniejsze od tych zeszłorocznych, a nowe ekspresy do kawy wydają się lepsze i sprawniejsze od tych, z których łuszczy się już emalia. Ale nawet Eryk, chociaż ma dopiero osiemnaście lat, mówi, że stary ekspres parzył dużo lepszą kawę.

źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	parzę	parzymy
2 os.	parzysz	parzycie
3 os.	parzy	parzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parzyłem +(e)m parzył	parzyłam +(e)m parzyła	parzyłom +(e)m parzyło	parzyliśmy +(e)śmy parzyli	parzyłyśmy +(e)śmy parzyły
2 os.	parzyłeś +(e)ś parzył	parzyłaś +(e)ś parzyła	parzyłoś +(e)ś parzyło	parzyliście +(e)ście parzyli	parzyłyście +(e)ście parzyły
3 os.	parzył	parzyła	parzyło	parzyli	parzyły

bezosobnik: parzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę parzył będę parzyć	będę parzyła będę parzyć	będę parzyło będę parzyć	będziemy parzyli będziemy parzyć	będziemy parzyły będziemy parzyć
2 os.	będziesz parzył będziesz parzyć	będziesz parzyła będziesz parzyć	będziesz parzyło będziesz parzyć	będziecie parzyli będziecie parzyć	będziecie parzyły będziecie parzyć
3 os.	będzie parzył będzie parzyć	będzie parzyła będzie parzyć	będzie parzyło będzie parzyć	będą parzyli będą parzyć	będą parzyły będą parzyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		parzmy
2 os.	parz	parzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parzyłbym bym parzył	parzyłabym bym parzyła	parzyłobym bym parzyło	parzylibyśmy byśmy parzyli	parzyłybyśmy byśmy parzyły
2 os.	parzyłbyś byś parzył	parzyłabyś byś parzyła	parzyłobyś byś parzyło	parzylibyście byście parzyli	parzyłybyście byście parzyły
3 os.	parzyłby by parzył	parzyłaby by parzyła	parzyłoby by parzyło	parzyliby by parzyli	parzyłyby by parzyły

bezosobnik: parzono by

bezokolicznik: parzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

parząc

gerundium: parzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	parzenie	parzenia
D.	parzenia	parzeń
C.	parzeniu	parzeniom
B.	parzenie	parzenia
N.	parzeniem	parzeniami
Ms.	parzeniu	parzeniach
W.	parzenie	parzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: parzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	parzący	parzący	parzący	parzące	parząca
D.	parzącego	parzącego	parzącego	parzącego	parzącej
C.	parzącemu	parzącemu	parzącemu	parzącemu	parzącej
B.	parzącego	parzącego	parzący	parzące	parzącą
N.	parzącym	parzącym	parzącym	parzącym	parzącą
Ms.	parzącym	parzącym	parzącym	parzącym	parzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	parzący	parzący	parzące	parzące
D.	parzących	parzących	parzących	parzących
C.	parzącym	parzącym	parzącym	parzącym
B.	parzących	parzących	parzących	parzące
N.	parzącymi	parzącymi	parzącymi	parzącymi
Ms.	parzących	parzących	parzących	parzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: parzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	parzony	parzony	parzony	parzone	parzona
D.	parzonego	parzonego	parzonego	parzonego	parzonej
C.	parzonemu	parzonemu	parzonemu	parzonemu	parzonej
B.	parzonego	parzonego	parzony	parzone	parzoną
N.	parzonym	parzonym	parzonym	parzonym	parzoną
Ms.	parzonym	parzonym	parzonym	parzonym	parzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	parzeni	parzeni	parzone	parzone
D.	parzonych	parzonych	parzonych	parzonych
C.	parzonym	parzonym	parzonym	parzonym
B.	parzonych	parzonych	parzonych	parzone
N.	parzonymi	parzonymi	parzonymi	parzonymi
Ms.	parzonych	parzonych	parzonych	parzonych

odpowiedniki aspektowe: zaparzyć , naparzyć

Składnia

+

parzyć

+

CO

Pochodzenie

psł. *pariti 'powodować, że coś ulega działaniu wilgoci i ciepła, ogrzewać, okładać czymś gorącym, oblewać wrzątkiem'