znaleźć - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

zdobyć się na coś

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

znaleźć cierpliwość, dobre słowo, odwagę, siłę, uśmiech dla dzieci
znaleźć w sobie coś

	Teraz, za dnia, twarzą w twarz z ojcem, na pewno nie znajdzie w sobie ani odrobiny odwagi. źródło: KWSJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993
	Prawda jest taka, że to on obudził Ukrainę. Sprawił, że naród znalazł w sobie dość sił, by powiedzieć: Dosyć! źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006
	Dla każdego potrafiła znaleźć uśmiech i serdeczne słowo. źródło: Internet
	Myślę, że lżej jest znieść lawinę pytań, jeśli ma się świadomość, czemu to służy. Jeśli zaś zdamy sobie sprawę, że to ważny etap rozwoju dziecka, łatwiej będzie znaleźć cierpliwość. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	znajdę	znajdziemy
2 os.	znajdziesz	znajdziecie
3 os.	znajdzie	znajdą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	znalazłem +(e)m znalazł	znalazłam +(e)m znalazła	znalazłom +(e)m znalazło	znaleźliśmy +(e)śmy znaleźli	znalazłyśmy +(e)śmy znalazły
2 os.	znalazłeś +(e)ś znalazł	znalazłaś +(e)ś znalazła	znalazłoś +(e)ś znalazło	znaleźliście +(e)ście znaleźli	znalazłyście +(e)ście znalazły
3 os.	znalazł	znalazła	znalazło	znaleźli	znalazły

bezosobnik: znaleziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		znajdźmy
2 os.	znajdź	znajdźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	znalazłbym bym znalazł	znalazłabym bym znalazła	znalazłobym bym znalazło	znaleźlibyśmy byśmy znaleźli	znalazłybyśmy byśmy znalazły
2 os.	znalazłbyś byś znalazł	znalazłabyś byś znalazła	znalazłobyś byś znalazło	znaleźlibyście byście znaleźli	znalazłybyście byście znalazły
3 os.	znalazłby by znalazł	znalazłaby by znalazła	znalazłoby by znalazło	znaleźliby by znaleźli	znalazłyby by znalazły

bezosobnik: znaleziono by

bezokolicznik: znaleźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: znalazłszy

gerundium: znalezienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	znalezienie	znalezienia
D.	znalezienia	znalezień
C.	znalezieniu	znalezieniom
B.	znalezienie	znalezienia
N.	znalezieniem	znalezieniami
Ms.	znalezieniu	znalezieniach
W.	znalezienie	znalezienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: znaleziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	znaleziony	znaleziony	znaleziony	znalezione	znaleziona
D.	znalezionego	znalezionego	znalezionego	znalezionego	znalezionej
C.	znalezionemu	znalezionemu	znalezionemu	znalezionemu	znalezionej
B.	znalezionego	znalezionego	znaleziony	znalezione	znalezioną
N.	znalezionym	znalezionym	znalezionym	znalezionym	znalezioną
Ms.	znalezionym	znalezionym	znalezionym	znalezionym	znalezionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	znalezieni	znalezieni	znalezione	znalezione
D.	znalezionych	znalezionych	znalezionych	znalezionych
C.	znalezionym	znalezionym	znalezionym	znalezionym
B.	znalezionych	znalezionych	znalezionych	znalezione
N.	znalezionymi	znalezionymi	znalezionymi	znalezionymi
Ms.	znalezionych	znalezionych	znalezionych	znalezionych

odpowiedniki aspektowe: znajdywać , znajdować

Składnia

Rz_osobowy

+

znaleźć

+

CO

Pochodzenie

psł. *na-lězti, *na-lězǫ 'pełzając, posuwając się powoli, natrafić na coś, znaleźć coś'

Bezpośredni kontynuant polski naleźć 'znaleźć, odkryć, odszukać' poświadczony już w XIV w. (dziś tylko w gwarach). W języku literackim funkcjonują tylko formy przedrostkowe, m.in. z-naleźć.
Od psł. *lězti, *lězǫ.
Zob. leźć