jęczeć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

3. w niewoli

  • 3.

    cierpieć z powodu ucisku lub niewoli
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    emocje i uczucia

  • hiperonimy:  cierpieć
    • jęczeć pod czyimś batem, pod jarzmem, pod przemocą, pod zaborem
    • jęczeć w jarzmie (niewoli, przesądów), w okowach czegoś, w niewoli
  • Plemiona izraelskie południowego Kanaanu zostały podbite przez króla Aramu Kuszana Riszatajima i osiem lat jęczały w niewoli.

    źródło: KWSJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

    Dobrze się żyło tylko cieniutkiej warstwie wyzyskiwaczy, a reszta społeczeństwa jęczała pod butem sanacji, od czasu do czasu zrywając się do buntu w strajkach robotniczych lub chłopskich.

    źródło: NKJP: Ładna historia, Dziennik Polski, 2002-08-30

    Serbowie mścili się na Czarnogórcach za wieki upokorzeń. Gdy oni, raby bez godności, jęczeli pod tureckim batem, Czarnogóra cieszyła się wolnością.

    źródło: NKJP: Paweł Smoleński: A z tyłu zawsze Serbia, Gazeta Wyborcza, 1999-04-24

    Gdy nad jęczącą pod butem gestapowskim Europą snuły się dymy kominów krematoryjnych […], gdy hitlerowskie czołgi miażdżyły polskie miasta i wsie, papież Pius XII zalecał posłuszeństwo władzy hitlerowskiej, bowiem — jak twierdził — „i ona pochodzi od Boga”.

    źródło: NKJP: Br. Wiernik: Rzeka popłynęła w górę, Trybuna Wolności nr 26, 1950

    Im bardziej pod jarzmem gnębiony lud jęczy,
    tym bardziej dwór pragnie zabawy.

    źródło: Korpus PWN: Janusz Szpotański: Zebrane utwory poetyckie, 1990

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. jęczę
    jęczymy
    2 os. jęczysz
    jęczycie
    3 os. jęczy
    jęczą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. jęczałem
    +(e)m jęczał
    jęczałam
    +(e)m jęczała
    jęczałom
    +(e)m jęczało
    jęczeliśmy
    +(e)śmy jęczeli
    jęczałyśmy
    +(e)śmy jęczały
    2 os. jęczałeś
    +(e)ś jęczał
    jęczałaś
    +(e)ś jęczała
    jęczałoś
    +(e)ś jęczało
    jęczeliście
    +(e)ście jęczeli
    jęczałyście
    +(e)ście jęczały
    3 os. jęczał
    jęczała
    jęczało
    jęczeli
    jęczały

    bezosobnik: jęczano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę jęczał
    będę jęczeć
    będę jęczała
    będę jęczeć
    będę jęczało
    będę jęczeć
    będziemy jęczeli
    będziemy jęczeć
    będziemy jęczały
    będziemy jęczeć
    2 os. będziesz jęczał
    będziesz jęczeć
    będziesz jęczała
    będziesz jęczeć
    będziesz jęczało
    będziesz jęczeć
    będziecie jęczeli
    będziecie jęczeć
    będziecie jęczały
    będziecie jęczeć
    3 os. będzie jęczał
    będzie jęczeć
    będzie jęczała
    będzie jęczeć
    będzie jęczało
    będzie jęczeć
    będą jęczeli
    będą jęczeć
    będą jęczały
    będą jęczeć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. jęczmy
    2 os. jęcz
    jęczcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. jęczałbym
    bym jęczał
    jęczałabym
    bym jęczała
    jęczałobym
    bym jęczało
    jęczelibyśmy
    byśmy jęczeli
    jęczałybyśmy
    byśmy jęczały
    2 os. jęczałbyś
    byś jęczał
    jęczałabyś
    byś jęczała
    jęczałobyś
    byś jęczało
    jęczelibyście
    byście jęczeli
    jęczałybyście
    byście jęczały
    3 os. jęczałby
    by jęczał
    jęczałaby
    by jęczała
    jęczałoby
    by jęczało
    jęczeliby
    by jęczeli
    jęczałyby
    by jęczały

    bezosobnik: jęczano by

    bezokolicznik: jęczeć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: jęcząc

    gerundium: jęczenie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: jęczący

  • Rz osobowy + jęczeć + bez ograniczeń
  • psł. *ęčati 'wydawać żałosne dźwięki, stękać, zawodzić'