usprawiedliwić

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. nieobecność

  • 1.

    uzasadnić czyjeś postępowanie, wyjaśniając, że dana osoba jest niewinna tego, co się stało
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Relacje międzyludzkie

    określenia relacji międzyludzkich

    • usprawiedliwić nieobecność; zbrodnię, zdradę
    • usprawiedliwić coś jakimś faktem
    • usprawiedliwić moralnie
    • zrozumieć i usprawiedliwić
    • próba usprawiedliwienia;
  • W sądzie cywilnym [...] nie stawia się jednak od stycznia 1994 r. Wczoraj usprawiedliwił nieobecność nagłym skierowaniem żony do szpitala.

    źródło: NKJP: Jacek Pawlicki: Porczyński kontra Morka, Gazeta Wyborcza, 1996-01-24

    [...] nastąpiło opóźnienie, co minister usprawiedliwił potem faktem, że musiał odbyć odprawę z kilkusetosobową grupą żołnierzy nowo powołanej Służby Kontrwywiadu Wojskowego [...].

    źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Niewybuch, Polityka, 2006-10-07

    Czy spotkaliście się państwo z przypadkami, że to rodzice próbowali usprawiedliwić chorobą lenistwo dziecka lub swoje zaniedbania?

    źródło: NKJP: Milena Kochanowska: Asia ma dysleksję, a Ania oczy niebieskie, Gazeta Poznańska, 2005-02-26

    Niemal zawsze znajdują się jakieś poważne powody, żeby usprawiedliwić partyjnego kolegę lub przemilczać jego kolejne potknięcia, dopóki prokurator nie udowodni mu winy.

    źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Coś w Polsce pękło, coś się skończyło, Gazeta Wyborcza, 1994-04-16

    Pan Jarzęcki usprawiedliwił żonę, że z powodu migreny nie mogła nam dotrzymać towarzystwa.

    źródło: NKJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 1958

    Katarzyna nauczyła się od dziecka nieprawdopodobnej obłudy oraz umiejętności kamuflowania własnych myśli, dzięki czemu z talentem odgrywała rolę wzgardzonej i poniżanej małżonki. To miało ją w jej oczach (i w opinii dworu) usprawiedliwić ze związków miłosnych z innymi mężczyznami.

    źródło: NKJP: Bogusław Mucha: Sześciomiesięczny car (Piotr III), Akant, 2010-02

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. usprawiedliwię
    usprawiedliwimy
    2 os. usprawiedliwisz
    usprawiedliwicie
    3 os. usprawiedliwi
    usprawiedliwią

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. usprawiedliwiłem
    +(e)m usprawiedliwił
    usprawiedliwiłam
    +(e)m usprawiedliwiła
    usprawiedliwiłom
    +(e)m usprawiedliwiło
    usprawiedliwiliśmy
    +(e)śmy usprawiedliwili
    usprawiedliwiłyśmy
    +(e)śmy usprawiedliwiły
    2 os. usprawiedliwiłeś
    +(e)ś usprawiedliwił
    usprawiedliwiłaś
    +(e)ś usprawiedliwiła
    usprawiedliwiłoś
    +(e)ś usprawiedliwiło
    usprawiedliwiliście
    +(e)ście usprawiedliwili
    usprawiedliwiłyście
    +(e)ście usprawiedliwiły
    3 os. usprawiedliwił
    usprawiedliwiła
    usprawiedliwiło
    usprawiedliwili
    usprawiedliwiły

    bezosobnik: usprawiedliwiono

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. usprawiedliwmy
    2 os. usprawiedliw
    usprawiedliwcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. usprawiedliwiłbym
    bym usprawiedliwił
    usprawiedliwiłabym
    bym usprawiedliwiła
    usprawiedliwiłobym
    bym usprawiedliwiło
    usprawiedliwilibyśmy
    byśmy usprawiedliwili
    usprawiedliwiłybyśmy
    byśmy usprawiedliwiły
    2 os. usprawiedliwiłbyś
    byś usprawiedliwił
    usprawiedliwiłabyś
    byś usprawiedliwiła
    usprawiedliwiłobyś
    byś usprawiedliwiło
    usprawiedliwilibyście
    byście usprawiedliwili
    usprawiedliwiłybyście
    byście usprawiedliwiły
    3 os. usprawiedliwiłby
    by usprawiedliwił
    usprawiedliwiłaby
    by usprawiedliwiła
    usprawiedliwiłoby
    by usprawiedliwiło
    usprawiedliwiliby
    by usprawiedliwili
    usprawiedliwiłyby
    by usprawiedliwiły

    bezosobnik: usprawiedliwiono by

    bezokolicznik: usprawiedliwić

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: usprawiedliwiwszy

    gerundium: usprawiedliwienie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: usprawiedliwiony

    odpowiednik aspektowy: usprawiedliwiać

  • Rz osobowy + usprawiedliwić +
    KOGO/CO + (CZYM)
    Rz osobowy + usprawiedliwić +
    KOGO + że ZDANIE
    bez ograniczeń + usprawiedliwić +
    KOGO + (z CZEGO)
  • Od: sprawiedliwy