władać - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

móc poruszać kończyną

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

czynności i stany fizjologiczne

władać dłonią, kończyną, nogą, ręką

Otrzymała ciosy w bark i okolice kręgosłupa i trzeba sprawdzić, czy wszystko jest w porządku, czy będzie mogła władać ręką - mówi dyrektor szpitala.

źródło: NKJP: BEATA TURSKA; MARCIN MARGIELEWSKI: Dźgał żeby pamiętały, prasa, 1998

Nie władałam ani ręką, ani nogą.

źródło: NKJP: Marzena Domaradzka: „Wysłała paczki, pieniądze i list, prasa, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	władam	władamy
2 os.	władasz	władacie
3 os.	włada	władają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	władałem +(e)m władał	władałam +(e)m władała	władałom +(e)m władało	władaliśmy +(e)śmy władali	władałyśmy +(e)śmy władały
2 os.	władałeś +(e)ś władał	władałaś +(e)ś władała	władałoś +(e)ś władało	władaliście +(e)ście władali	władałyście +(e)ście władały
3 os.	władał	władała	władało	władali	władały

bezosobnik: władano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę władał będę władać	będę władała będę władać	będę władało będę władać	będziemy władali będziemy władać	będziemy władały będziemy władać
2 os.	będziesz władał będziesz władać	będziesz władała będziesz władać	będziesz władało będziesz władać	będziecie władali będziecie władać	będziecie władały będziecie władać
3 os.	będzie władał będzie władać	będzie władała będzie władać	będzie władało będzie władać	będą władali będą władać	będą władały będą władać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		władajmy
2 os.	władaj	władajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	władałbym bym władał	władałabym bym władała	władałobym bym władało	władalibyśmy byśmy władali	władałybyśmy byśmy władały
2 os.	władałbyś byś władał	władałabyś byś władała	władałobyś byś władało	władalibyście byście władali	władałybyście byście władały
3 os.	władałby by władał	władałaby by władała	władałoby by władało	władaliby by władali	władałyby by władały

bezosobnik: władano by

bezokolicznik: władać

imiesłów przysłówkowy współczesny: władając

gerundium: władanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	władanie	władania
D.	władania	władań
C.	władaniu	władaniom
B.	władanie	władania
N.	władaniem	władaniami
Ms.	władaniu	władaniach
W.	władanie	władania

imiesłów przymiotnikowy czynny: władający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	władający	władający	władający	władające	władająca
D.	władającego	władającego	władającego	władającego	władającej
C.	władającemu	władającemu	władającemu	władającemu	władającej
B.	władającego	władającego	władający	władające	władającą
N.	władającym	władającym	władającym	władającym	władającą
Ms.	władającym	władającym	władającym	władającym	władającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	władający	władający	władające	władające
D.	władających	władających	władających	władających
C.	władającym	władającym	władającym	władającym
B.	władających	władających	władających	władające
N.	władającymi	władającymi	władającymi	władającymi
Ms.	władających	władających	władających	władających

Składnia

Rz osobowy

+

władać

+

CZYM

Pochodzenie

st.czes. vládati 'panować, rządzić'

z psł. *volsti, *voldǫ 'panować, władać'

Regularne kontynuanty postaci prasłowiańskiej są poświadczone w XIV-XV w., por. st.pol. włodać 'panować, rządzić', także włodnąć 'sprawować pieczę, troszczyć się'.