eksploatować - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

zmuszać do zbyt ciężkiej pracy lub wykorzystywać w inny sposób

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

eksploatować pracowników, robotników, zawodników; kolonie, podbity kraj
eksploatować do granic wytrzymałości, nadmiernie

Trener przyznaje, że trenują bez sztangi, obciążeń siłowych, żeby nie stracili naturalnych predyspozycji. - Nie eksploatuję ich. Pracujemy nad techniką, doskonaleniem umiejętności.

źródło: NKJP: Gdyby nie mata..., Dziennik Polski, 2002-12-29

Ustawa jest wprowadzona z myślą o pracownikach supermarketów, którzy są przez właścicieli nadmiernie eksploatowani.

źródło: NKJP: (jp,ik): Handel ograniczony, Echo Dnia, 2004-08-16

Konia nie można eksploatować ponad jego siły. Do szczególnie ciężkich i wyczerpujących prac należy zaliczyć - koszenie żniwiarką, transport dużego ciężaru wozem przez miękkie pole, orkę na glebach ciężkich i ubitych [...].

źródło: NKJP: Jan Fereniec: Zarys ekonomiki i organizacji rolnictwa,1985

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	eksploatuję	eksploatujemy
2 os.	eksploatujesz	eksploatujecie
3 os.	eksploatuje	eksploatują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	eksploatowałem +(e)m eksploatował	eksploatowałam +(e)m eksploatowała	eksploatowałom +(e)m eksploatowało	eksploatowaliśmy +(e)śmy eksploatowali	eksploatowałyśmy +(e)śmy eksploatowały
2 os.	eksploatowałeś +(e)ś eksploatował	eksploatowałaś +(e)ś eksploatowała	eksploatowałoś +(e)ś eksploatowało	eksploatowaliście +(e)ście eksploatowali	eksploatowałyście +(e)ście eksploatowały
3 os.	eksploatował	eksploatowała	eksploatowało	eksploatowali	eksploatowały

bezosobnik: eksploatowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę eksploatował będę eksploatować	będę eksploatowała będę eksploatować	będę eksploatowało będę eksploatować	będziemy eksploatowali będziemy eksploatować	będziemy eksploatowały będziemy eksploatować
2 os.	będziesz eksploatował będziesz eksploatować	będziesz eksploatowała będziesz eksploatować	będziesz eksploatowało będziesz eksploatować	będziecie eksploatowali będziecie eksploatować	będziecie eksploatowały będziecie eksploatować
3 os.	będzie eksploatował będzie eksploatować	będzie eksploatowała będzie eksploatować	będzie eksploatowało będzie eksploatować	będą eksploatowali będą eksploatować	będą eksploatowały będą eksploatować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		eksploatujmy
2 os.	eksploatuj	eksploatujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	eksploatowałbym bym eksploatował	eksploatowałabym bym eksploatowała	eksploatowałobym bym eksploatowało	eksploatowalibyśmy byśmy eksploatowali	eksploatowałybyśmy byśmy eksploatowały
2 os.	eksploatowałbyś byś eksploatował	eksploatowałabyś byś eksploatowała	eksploatowałobyś byś eksploatowało	eksploatowalibyście byście eksploatowali	eksploatowałybyście byście eksploatowały
3 os.	eksploatowałby by eksploatował	eksploatowałaby by eksploatowała	eksploatowałoby by eksploatowało	eksploatowaliby by eksploatowali	eksploatowałyby by eksploatowały

bezosobnik: eksploatowano by

bezokolicznik: eksploatować

imiesłów przysłówkowy współczesny: eksploatując

gerundium: eksploatowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	eksploatowanie	eksploatowania
D.	eksploatowania	eksploatowań
C.	eksploatowaniu	eksploatowaniom
B.	eksploatowanie	eksploatowania
N.	eksploatowaniem	eksploatowaniami
Ms.	eksploatowaniu	eksploatowaniach
W.	eksploatowanie	eksploatowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: eksploatujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	eksploatujący	eksploatujący	eksploatujący	eksploatujące	eksploatująca
D.	eksploatującego	eksploatującego	eksploatującego	eksploatującego	eksploatującej
C.	eksploatującemu	eksploatującemu	eksploatującemu	eksploatującemu	eksploatującej
B.	eksploatującego	eksploatującego	eksploatujący	eksploatujące	eksploatującą
N.	eksploatującym	eksploatującym	eksploatującym	eksploatującym	eksploatującą
Ms.	eksploatującym	eksploatującym	eksploatującym	eksploatującym	eksploatującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	eksploatujący	eksploatujący	eksploatujące	eksploatujące
D.	eksploatujących	eksploatujących	eksploatujących	eksploatujących
C.	eksploatującym	eksploatującym	eksploatującym	eksploatującym
B.	eksploatujących	eksploatujących	eksploatujących	eksploatujące
N.	eksploatującymi	eksploatującymi	eksploatującymi	eksploatującymi
Ms.	eksploatujących	eksploatujących	eksploatujących	eksploatujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: eksploatowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	eksploatowany	eksploatowany	eksploatowany	eksploatowane	eksploatowana
D.	eksploatowanego	eksploatowanego	eksploatowanego	eksploatowanego	eksploatowanej
C.	eksploatowanemu	eksploatowanemu	eksploatowanemu	eksploatowanemu	eksploatowanej
B.	eksploatowanego	eksploatowanego	eksploatowany	eksploatowane	eksploatowaną
N.	eksploatowanym	eksploatowanym	eksploatowanym	eksploatowanym	eksploatowaną
Ms.	eksploatowanym	eksploatowanym	eksploatowanym	eksploatowanym	eksploatowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	eksploatowani	eksploatowani	eksploatowane	eksploatowane
D.	eksploatowanych	eksploatowanych	eksploatowanych	eksploatowanych
C.	eksploatowanym	eksploatowanym	eksploatowanym	eksploatowanym
B.	eksploatowanych	eksploatowanych	eksploatowanych	eksploatowane
N.	eksploatowanymi	eksploatowanymi	eksploatowanymi	eksploatowanymi
Ms.	eksploatowanych	eksploatowanych	eksploatowanych	eksploatowanych

odpowiednik aspektowy: wyeksploatować

Składnia

Rz_osobowy

+

eksploatować

+

KOGO/CO

Pochodzenie

fr. exploiter