eksploatować - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

pozyskiwać bogactwa naturalne, prowadząc na jakimś terenie prace, które temu służą

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Przemysł

miejsca i czynności związane z przemysłem

hiperonimy:

wykorzystywać

kopalnia eksploatuje
eksploatować gaz, kopaliny, pokłady czegoś, przyrodę, rudę, węgiel, wody mineralne, złoża; cegielnię, kamieniołom, kopalnię, łowisko, staw, studnie głębinowe, teren
nie opłaca się eksploatować czegoś

	Według Państwowego Instytutu Geologicznego w Polsce odkryto 80 złóż ropy, tyle że zazwyczaj są one tak małe, że nie opłaca się ich eksploatować. źródło: NKJP: Cezary Pytlos; Łukasz Bąk: Wybuchowa sprawa, Ozon, 2005, nr 21
	Kamieniołom jednak przestano eksploatować już ponad czterdzieści lat temu i tylko słabo widoczne ślady szyn i nasyp znaczyły szlak kolejki. źródło: KWSJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967
	W okolicach Turku znajdowały się i były eksploatowane złoża rudy darniowej. źródło: NKJP: Mariusz Kulesza: Morfogeneza miast na obszarze Polski Środkowej w okresie przedrozbiorowym: dawne województwa łęczyckie i sieradzkie, 2001
	Na początku lat siedemdziesiątych zarejestrowano 28 wyrobisk, w których występuje piasek […]. Były to wyrobiska małe i średnie, eksploatowane głównie przez ludność miejscową do celów budowlanych. źródło: KWSJP: Joanna Tomczak: Słownik geograficzny gminy Rudniki, 2002
	Mimo że na hałdę wywozi się liczne kopaliny, sąd zwolnił kopalnię od obowiązku uiszczania opłat za składowanie odpadów. Przykład ten wskazuje, jak słabe są mechanizmy zmuszające do pełnego wykorzystania eksploatowanych kopalin. źródło: NKJP: Stefan Kozłowski: Ekorozwój: wyzwanie XXI wieku, 2000

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	eksploatowałem +(e)m eksploatował	eksploatowałam +(e)m eksploatowała	eksploatowałom +(e)m eksploatowało	eksploatowaliśmy +(e)śmy eksploatowali	eksploatowałyśmy +(e)śmy eksploatowały
2 os.	eksploatowałeś +(e)ś eksploatował	eksploatowałaś +(e)ś eksploatowała	eksploatowałoś +(e)ś eksploatowało	eksploatowaliście +(e)ście eksploatowali	eksploatowałyście +(e)ście eksploatowały
3 os.	eksploatował	eksploatowała	eksploatowało	eksploatowali	eksploatowały

bezosobnik: eksploatowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę eksploatował będę eksploatować	będę eksploatowała będę eksploatować	będę eksploatowało będę eksploatować	będziemy eksploatowali będziemy eksploatować	będziemy eksploatowały będziemy eksploatować
2 os.	będziesz eksploatował będziesz eksploatować	będziesz eksploatowała będziesz eksploatować	będziesz eksploatowało będziesz eksploatować	będziecie eksploatowali będziecie eksploatować	będziecie eksploatowały będziecie eksploatować
3 os.	będzie eksploatował będzie eksploatować	będzie eksploatowała będzie eksploatować	będzie eksploatowało będzie eksploatować	będą eksploatowali będą eksploatować	będą eksploatowały będą eksploatować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		eksploatujmy
2 os.	eksploatuj	eksploatujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	eksploatowałbym bym eksploatował	eksploatowałabym bym eksploatowała	eksploatowałobym bym eksploatowało	eksploatowalibyśmy byśmy eksploatowali	eksploatowałybyśmy byśmy eksploatowały
2 os.	eksploatowałbyś byś eksploatował	eksploatowałabyś byś eksploatowała	eksploatowałobyś byś eksploatowało	eksploatowalibyście byście eksploatowali	eksploatowałybyście byście eksploatowały
3 os.	eksploatowałby by eksploatował	eksploatowałaby by eksploatowała	eksploatowałoby by eksploatowało	eksploatowaliby by eksploatowali	eksploatowałyby by eksploatowały

bezosobnik: eksploatowano by

bezokolicznik: eksploatować

imiesłów przysłówkowy współczesny: eksploatując

gerundium: eksploatowanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: eksploatujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: eksploatowany

odpowiednik aspektowy: wyeksploatować

Rz_osobowy

+

eksploatować

+

CO

fr. exploiter