turkotać

  • wydawać niski, jednostajny odgłos, charakterystyczny dla pojazdów jadących po nierównej powierzchni lub obracających się kół
  • KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    dźwięki

    • bryczka, furmanka, pociąg, wóz turkocze; koła turkoczą
    • turkotać po bruku, drogach, kamieniach
  • Koła miarowo turkoczą, szkapina leniwie ciągnie za sobą ten majdan, a furman znów zapada w drzemkę.

    źródło: NKJP: Adam Lipczyński: Przygoda łapiducha, Detektyw,1999

    [...] wozy też zakręciły, pomknęły ku smokowi, turkocąc i podskakując na wybojach.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

    [...] młyn po śmierci pana Chmielarza niestety przestał turkotać pod lasem i przeszedł w obce ręce.

    źródło: NKJP: Józef Banaszak: Czas nie przeszedł obok: wspomnienia przyrodnika, 2008

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. turkocę
    turkoczę
    turkocemy
    turkoczemy
    2 os. turkocesz
    turkoczesz
    turkocecie
    turkoczecie
    3 os. turkoce
    turkocze
    turkocą
    turkoczą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. turkotałem
    +(e)m turkotał
    turkotałam
    +(e)m turkotała
    turkotałom
    +(e)m turkotało
    turkotaliśmy
    +(e)śmy turkotali
    turkotałyśmy
    +(e)śmy turkotały
    2 os. turkotałeś
    +(e)ś turkotał
    turkotałaś
    +(e)ś turkotała
    turkotałoś
    +(e)ś turkotało
    turkotaliście
    +(e)ście turkotali
    turkotałyście
    +(e)ście turkotały
    3 os. turkotał
    turkotała
    turkotało
    turkotali
    turkotały

    bezosobnik: turkotano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę turkotał
    będę turkotać
    będę turkotała
    będę turkotać
    będę turkotało
    będę turkotać
    będziemy turkotali
    będziemy turkotać
    będziemy turkotały
    będziemy turkotać
    2 os. będziesz turkotał
    będziesz turkotać
    będziesz turkotała
    będziesz turkotać
    będziesz turkotało
    będziesz turkotać
    będziecie turkotali
    będziecie turkotać
    będziecie turkotały
    będziecie turkotać
    3 os. będzie turkotał
    będzie turkotać
    będzie turkotała
    będzie turkotać
    będzie turkotało
    będzie turkotać
    będą turkotali
    będą turkotać
    będą turkotały
    będą turkotać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. turkoczmy
    2 os. turkocz
    turkoczcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. turkotałbym
    bym turkotał
    turkotałabym
    bym turkotała
    turkotałobym
    bym turkotało
    turkotalibyśmy
    byśmy turkotali
    turkotałybyśmy
    byśmy turkotały
    2 os. turkotałbyś
    byś turkotał
    turkotałabyś
    byś turkotała
    turkotałobyś
    byś turkotało
    turkotalibyście
    byście turkotali
    turkotałybyście
    byście turkotały
    3 os. turkotałby
    by turkotał
    turkotałaby
    by turkotała
    turkotałoby
    by turkotało
    turkotaliby
    by turkotali
    turkotałyby
    by turkotały

    bezosobnik: turkotano by

    bezokolicznik: turkotać

    imiesłów przysłówkowy współczesny:

    turkocąc
    turkocząc

    gerundium: turkotanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: turkocący

  • psł. *tŕ̥kati

    Czas. intens. z przyrostkiem -ot- od polskiego XVII-wiecznego tarkać 'furkotać, furczeć' (Bor.).

CHRONOLOGIZACJA:
XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł
Data ostatniej modyfikacji: 04.04.2025