UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poniżej II

I

Chronologizacja

1534, SPXVI

Odmiana

część mowy: przyimek

Pochodzenie

Zob. niski

1. poniżej okna

Definicja

w takim miejscu, że coś znajduje się pod tym, o czym mowa

Kategoria znaczeniowa

wykładnik lokalizacji przestrzennej

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  pod
konwersy:  powyżej II

Cytaty

Widziałem dokładnie jej dach poniżej mojego okna, nieco na lewo.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Tak więc jeśli klin piasku wciska się pomiędzy warstwy iłu, to wiemy, że warstwy iłu znajdujące się powyżej klina są młodsze od odpowiadającej mu warstwy piasku, a warstwy iłu znajdujące się poniżej są od warstwy piasku starsze.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii, 1992

Ortalionowy płaszcz z paskiem, swobodnym półkolem zwisającym poniżej pleców, zniknął za zamkniętymi drzwiami.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

W biegu górnym Wałsza płynie w płaskiej dolinie 1–1,5 km, natomiast poniżej Pieniężna (pomiędzy Pieniężnem i Wojnitami) dolina ma charakter wąwozu (szer. 80–150 m, głęb. 15–40 m).

źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1996

Składnia

poniżej KOGO / CZEGO
Rz. konkr.
szyk: stały: antepozycja

2. poniżej zera

Definicja

nadawca nazywa wielkość, od której mniejsze jest to, o czym mowa

Kategoria znaczeniowa

wykładnik wielkości

Relacje znaczeniowe

konwersy:  powyżej II

Cytaty

Na termometrze - 18 stopni poniżej zera.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977

Też dużo, jeśli najniższe płace wynosiły poniżej 400 złotych.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1985

Profesor pokręcił głową i wyjaśnił, że nikt poniżej osiemnastu lat nie dostaje gaży ani kontraktu, najwyżej piętnaście złotych za występ, jak za zwykłe statystowanie, nawet w corps-de-ballecie.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

Drzwi z podwórza otworzyły się nagle i do izby wkroczyło trzech mężczyzn w średnim wieku, średniego wzrostu i urody lokującej się znacznie poniżej średniej.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Art. 130. § 1. Skrócenie czasu pracy poniżej norm określonych w art. 129 dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia może polegać na ustanowieniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy albo na obniżeniu tych norm.

źródło: NKJP: Sejm RP: Kodeks pracy

Składnia

poniżej CZEGO
Licz., Rz. - nazwa wartości wyrażanej w liczbach
szyk: stały: antepozycja

3. poniżej godności

Definicja

nadawca nazywa wartość lub cechę, o których można powiedzieć, że to, o czym mowa, ma je w stopniu stopniu niewystarczającym, by można było mówić o tej wartości lub cesze

Kategoria znaczeniowa

wykładnik relacji podobieństwa

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  powyżej II

Cytaty

W takich chwilach czuła, że tańczy jakby na przekór sobie, a raczej, że tańczy gorzej niż chce, a już na pewno znacznie poniżej swych możliwości.

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Kiedy każdy będzie uczciwy nie ze strachu przed policjantem czy karą więzienia, ale dlatego, że nieprawość jest poniżej godności człowieczej, że nie można się szmacić.

źródło: NKJP: Mieczysław Maliński: Zamyślenia, 1998

Są jednak granice skuteczności działania, poniżej których spontaniczny rozpad przeważa nad syntezą.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii, 1992

Udział w nowej elicie politycznej osób, które w 1988 roku znajdowały się poniżej poziomu specjalisty z wyższym wykształceniem, jest w Polsce około trzech razy większy niż na Węgrzech.

źródło: NKJP: Edmund Wnuk-Lipiński: Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany społecznej, 1996

Byłem ze Wschodu, a poniżej Rosjanina nie można być ze Wschodu naprawdę, sprawa wymagała więc jakiegoś dopełnienia.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Składnia

poniżej KOGO / CZEGO
Rz. - nazwa cechy lub kategorii osoby
szyk: stały: antepozycja
Data ostatniej modyfikacji: 29.01.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj