pustoszyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

książk. powodować ogromne zniszczenia na jakimś terenie lub w jakimś miejscu, nierzadko doprowadzając do ich wyludnienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

stosunki międzynarodowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

pożar, wojna pustoszy
pustoszyć kraj, miasto, wsie; lasy, pola, wybrzeża; okolice czegoś, jakieś tereny

Cytaty

[...] każde z nich, na swoją rękę, grabiło i mordowało, paliło wsie i rabowało bydło, pustoszyło i terroryzowało prowincje północne, a więc właściwie połowę kraju.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

Wiatr pozrywał dachy z domów, pustoszył ogrody, zwalał drzewa i niszczył samochody – ubolewają mieszkańcy.

źródło: NKJP: (CIR): Mokre nieszczęście, Gazeta Krakowska, 2007-09-10

Wyprawa ta nie przyniosła Niemcom większych sukcesów. Ich wojska weszły na Śląsk, pustosząc kraj na drodze swego przemarszu.

źródło: NKJP: Marek Kazimierz Barański: Dynastia Piastów w Polsce, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pustoszę	pustoszymy
2 os.	pustoszysz	pustoszycie
3 os.	pustoszy	pustoszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pustoszyłem +(e)m pustoszył	pustoszyłam +(e)m pustoszyła	pustoszyłom +(e)m pustoszyło	pustoszyliśmy +(e)śmy pustoszyli	pustoszyłyśmy +(e)śmy pustoszyły
2 os.	pustoszyłeś +(e)ś pustoszył	pustoszyłaś +(e)ś pustoszyła	pustoszyłoś +(e)ś pustoszyło	pustoszyliście +(e)ście pustoszyli	pustoszyłyście +(e)ście pustoszyły
3 os.	pustoszył	pustoszyła	pustoszyło	pustoszyli	pustoszyły

bezosobnik: pustoszono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pustoszył będę pustoszyć	będę pustoszyła będę pustoszyć	będę pustoszyło będę pustoszyć	będziemy pustoszyli będziemy pustoszyć	będziemy pustoszyły będziemy pustoszyć
2 os.	będziesz pustoszył będziesz pustoszyć	będziesz pustoszyła będziesz pustoszyć	będziesz pustoszyło będziesz pustoszyć	będziecie pustoszyli będziecie pustoszyć	będziecie pustoszyły będziecie pustoszyć
3 os.	będzie pustoszył będzie pustoszyć	będzie pustoszyła będzie pustoszyć	będzie pustoszyło będzie pustoszyć	będą pustoszyli będą pustoszyć	będą pustoszyły będą pustoszyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pustoszmy
2 os.	pustosz	pustoszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pustoszyłbym bym pustoszył	pustoszyłabym bym pustoszyła	pustoszyłobym bym pustoszyło	pustoszylibyśmy byśmy pustoszyli	pustoszyłybyśmy byśmy pustoszyły
2 os.	pustoszyłbyś byś pustoszył	pustoszyłabyś byś pustoszyła	pustoszyłobyś byś pustoszyło	pustoszylibyście byście pustoszyli	pustoszyłybyście byście pustoszyły
3 os.	pustoszyłby by pustoszył	pustoszyłaby by pustoszyła	pustoszyłoby by pustoszyło	pustoszyliby by pustoszyli	pustoszyłyby by pustoszyły

bezosobnik: pustoszono by

bezokolicznik: pustoszyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: pustosząc

gerundium: pustoszenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pustoszenie	pustoszenia
D.	pustoszenia	pustoszeń
C.	pustoszeniu	pustoszeniom
B.	pustoszenie	pustoszenia
N.	pustoszeniem	pustoszeniami
Ms.	pustoszeniu	pustoszeniach
W.	pustoszenie	pustoszenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: pustoszący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pustoszący	pustoszący	pustoszący	pustoszące	pustosząca
D.	pustoszącego	pustoszącego	pustoszącego	pustoszącego	pustoszącej
C.	pustoszącemu	pustoszącemu	pustoszącemu	pustoszącemu	pustoszącej
B.	pustoszącego	pustoszącego	pustoszący	pustoszące	pustoszącą
N.	pustoszącym	pustoszącym	pustoszącym	pustoszącym	pustoszącą
Ms.	pustoszącym	pustoszącym	pustoszącym	pustoszącym	pustoszącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pustoszący	pustoszący	pustoszące	pustoszące
D.	pustoszących	pustoszących	pustoszących	pustoszących
C.	pustoszącym	pustoszącym	pustoszącym	pustoszącym
B.	pustoszących	pustoszących	pustoszących	pustoszące
N.	pustoszącymi	pustoszącymi	pustoszącymi	pustoszącymi
Ms.	pustoszących	pustoszących	pustoszących	pustoszących

imiesłów przymiotnikowy bierny: pustoszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pustoszony	pustoszony	pustoszony	pustoszone	pustoszona
D.	pustoszonego	pustoszonego	pustoszonego	pustoszonego	pustoszonej
C.	pustoszonemu	pustoszonemu	pustoszonemu	pustoszonemu	pustoszonej
B.	pustoszonego	pustoszonego	pustoszony	pustoszone	pustoszoną
N.	pustoszonym	pustoszonym	pustoszonym	pustoszonym	pustoszoną
Ms.	pustoszonym	pustoszonym	pustoszonym	pustoszonym	pustoszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pustoszeni	pustoszeni	pustoszone	pustoszone
D.	pustoszonych	pustoszonych	pustoszonych	pustoszonych
C.	pustoszonym	pustoszonym	pustoszonym	pustoszonym
B.	pustoszonych	pustoszonych	pustoszonych	pustoszone
N.	pustoszonymi	pustoszonymi	pustoszonymi	pustoszonymi
Ms.	pustoszonych	pustoszonych	pustoszonych	pustoszonych

odpowiednik aspektowy: spustoszyć

Składnia

+

pustoszyć

+

CO

Pochodzenie

Wyraz prawdopodobnie przejęty z języków wschodniosłowiańskich; czasownik odrzeczownikowy od wsch. psł. *pustošь 'pustkowie, pustka' ( < psł. *pustъ 'opuszczony, opróżniony, niczym nie zapełniony, nie napełniony' z przyrostkiem *-ošь (Bor); zob. pusty