UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pomrzeć

Chronologizacja

1408, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomrę
pomrzemy
2 os. pomrzesz
pomrzecie
3 os. pomrze
pomrą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomarłem
+(e)m pomarł
pomarłam
+(e)m pomarła
pomarłom
+(e)m pomarło
pomarliśmy
+(e)śmy pomarli
pomarłyśmy
+(e)śmy pomarły
2 os. pomarłeś
+(e)ś pomarł
pomarłaś
+(e)ś pomarła
pomarłoś
+(e)ś pomarło
pomarliście
+(e)ście pomarli
pomarłyście
+(e)ście pomarły
3 os. pomarł
pomarła
pomarło
pomarli
pomarły

bezosobnik: pomarto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomrzyjmy
2 os. pomrzyj
pomrzyjcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomarłbym
bym pomarł
pomarłabym
bym pomarła
pomarłobym
bym pomarło
pomarlibyśmy
byśmy pomarli
pomarłybyśmy
byśmy pomarły
2 os. pomarłbyś
byś pomarł
pomarłabyś
byś pomarła
pomarłobyś
byś pomarło
pomarlibyście
byście pomarli
pomarłybyście
byście pomarły
3 os. pomarłby
by pomarł
pomarłaby
by pomarła
pomarłoby
by pomarło
pomarliby
by pomarli
pomarłyby
by pomarły

bezosobnik: pomarto by

bezokolicznik: pomrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pomarłszy

gerundium: pomarcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pomarcie
pomarcia
D. pomarcia
pomarć
C. pomarciu
pomarciom
B. pomarcie
pomarcia
N. pomarciem
pomarciami
Ms. pomarciu
pomarciach
W. pomarcie
pomarcia

Pochodzenie

Zob. mrzeć

1. o wielu osobach

Definicja

książk. 
umrzeć kolejno, jedno po drugim

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  poumierać
hiperonimy:  umrzeć

Połączenia

  • pomrzeć z głodu

Cytaty

Na starość byli stetryczali, pomarszczeni i źli, nikt ich nie odwiedzał i nikt ich nie lubił, bo ci, którzy pamiętali ich sprzed wojny - już pomarli i nie miał kto zaświadczyć, jak bardzo byli porządnymi ludźmi.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

[...] nawet jeśli ci twórczy ludzie dawno pomarli, ich twórczy intelekt przeniknął każdy metr kwadratowy tych miejsc, one tylko czekają na nowego lokatora, by tchnąć w niego twórcze impulsy.

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Senność, 2009

Składnia

Rzpl + pomrzeć + bez ograniczeń

2. o jednej osobie

Definicja

daw. 
umrzeć

Noty o użyciu

Współcześnie używane w stylizacjach literackich, zwłaszcza gwarowych.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:  Bóg powołał do siebie kogoś, fiknąć, kipnąć, kojfnąć, ktoś dokonał żywota, ktoś kopnął w kalendarz, ktoś odwalił kitę, ktoś położył się do grobu, ktoś przeniósł się na łono Abrahama, ktoś rozstał się z życiem, ktoś wyciągnął kopyta, ktoś wywinął orła, ktoś zamknął oczy, ktoś zasnął na wieki, ktoś zszedł z tego świata, odejść, przekręcić się, skończyć się, umrzeć, wykitować, wykopyrtnąć, wykorkować, zemrzeć, zgasnąć, życie uszło z kogoś
antonimy:  narodzić się, urodzić się

Połączenia

  • matka, żona pomarła

Cytaty

Jego chałupy Niemcy nie ruszyli, matka pomarła, ale ze starości pomarła [...]

źródło: NKJP: Halina Auderska, Babie lato, 1974

Zresztą mieli ponad osiemdziesiąt lat, kobieta im dawno pomarła, syny do miasta odeszli, to gdzie się mieli spieszyć.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski, Kamień na kamieniu, 1984

Data ostatniej modyfikacji: 07.03.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj