Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ognisko |
ogniska |
|
| D. | ogniska |
ognisk |
|
| C. | ognisku |
ogniskom |
|
| B. | ognisko |
ogniska |
|
| N. | ogniskiem |
ogniskami |
|
| Ms. | ognisku |
ogniskach |
|
| W. | ognisko |
ogniska |
1. w lesie
Definicja
Pochodzenie
psł. *ognisko 'miejsce, na którym rozpala się ogień'
Forma prasłowiańska jest nazwą miejsca z przyrostkiem *-isko od psł. *ognь; wyraz oznaczał pierwotnie zarówno prymitywne otwarte palenisko w izbie, jak i ogień rozpalony na otwartej przestrzeni; znaczenia 'punkt centralny, ośrodek, miejsce będące siedliskiem lub źródłem czegoś' związane jest z centralnym położeniem paleniska w dawnym słowiańskim domu (Bor); zob. ogień
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- duże, gigantyczne, malutkie, małe, niewielkie, ogromne, olbrzymie, wielkie ognisko
- ognisko z opon, ze słomy, ze świec, z zapałek
- ognisko nad jeziorem, nad rzeczką
- ognisko na brzegu morza, na dziedzińcu hotelu, hufca, na placu, na plaży, na terenie czegoś
- ognisko i biesiada, ognisko i dyskoteka, ognisko i kiełbaski, ognisko i koncert, ognisko i konkurs, ognisko i muzyka
- dym, łuna, płomień, popiół, resztki, ślady; blask, światło, zapach, żar ogniska
- dym, żar z ogniska; tańce wokół ogniska
- ślady po ognisku; biesiada, dyskoteka, opowieści, piknik, szanty, tańce, zabawa; noc, wieczór przy ognisku
- ognisko gaśnie, płonie, przygasa
- gasić, palić, rozpalić/rozpalać, ugasić, zagasić, zapalać/zapalić, zgasić; rozgarnąć, rozgrzebać; obsiąść ognisko
- wrzucić coś do ogniska; siedzieć, skakać, tańczyć wokół ogniska
- gotować, piec na ognisku; bawić się, biesiadować, pić, śpiewać; czuwać, ogrzać się, posiedzieć, siedzieć, usiąść, zasiąść/zasiadać przy ognisku; spalić w ognisku
Cytaty
|
Mieszkańcy rozpalili bowiem ogromne ognisko, paląc w nim opony oraz elementy obiektu przeznaczonego do sprzedaży przez władze. źródło: NKJP: Bogusław Bieńkowski: Dobrodziejstwo do pewnych granic, 2001, prasa |
|
|
Czy to żar ogniska osłabił ten chłód, czy Cichy miał już w czubie - nie pamięta. źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005 |
|
|
W czasie biesiady przy ognisku przygrywać im będzie kapela góralska. źródło: NKJP: (KOV): Spotkają się w Zakopanem, Dziennik Polski, 2000-09-14 |
|
|
Gdy zapadł wieczór, rozpalili ognisko, wokół którego stanęło w kręgu kilkaset osób - chłopaków i dziewczyn [...]. źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: Cały świat to ONI, Gazeta Wyborcza, 1993-08-09 |
|
|
[...] grali w tenisa stołowego, śpiewali przy ognisku do późnego wieczora. źródło: NKJP: Ewa Szłapa, Małgorzata Wyrobek: Podsumowanie projektu, Nakielski Czas, 2007-01-03 |
2. spotkanie
Definicja
Pochodzenie
psł. *ognisko 'miejsce, na którym rozpala się ogień'
Forma prasłowiańska jest nazwą miejsca z przyrostkiem *-isko od psł. *ognь; wyraz oznaczał pierwotnie zarówno prymitywne otwarte palenisko w izbie, jak i ogień rozpalony na otwartej przestrzeni; znaczenia 'punkt centralny, ośrodek, miejsce będące siedliskiem lub źródłem czegoś' związane jest z centralnym położeniem paleniska w dawnym słowiańskim domu (Bor); zob. ogień
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka
Połączenia
- biwakowe, integracyjne, obozowe, pożegnalne, wakacyjne; huczne, wspólne, zbiorowe; nocne ognisko; szkolne, wieczorne ogniska; ognisko klasowe, sobótkowe, zielonoświątkowe
- ognisko maturzystów
- ognisko dla dzieci, dla młodzieży, dla uczestników czegoś; ognisko z okazji czegoś
- ognisko z kolegami, z kolonistami, z kumplami, z leśnikami, z młodzieżą, z prezydentem, z przyjaciółmi, z rówieśnikami, z udziałem kogoś; z atrakcjami, z degustacją potraw regionalnych, z kiełbaską, z nagrodami, z pieczeniem kiełbasek, z piwkiem, z poczęstunkiem; z gawędą, z legendami; z gitarą, z kapelą, z muzyką, z piosenką, ze śpiewem
- ognisko przy dźwiękach gitary, przy gitarze, przy muzyce, przy piwku
- ognisko i grill
- uczestnicy ogniska
- zaproszenie na ognisko
- zorganizować, robić, zaplanować, zrobić ognisko
- wracać z ogniska
- iść, jechać; zapraszać na ognisko
Cytaty
|
Dzień wcześniej odbędzie się pożegnalne ognisko z udziałem gości i gospodarzy. źródło: NKJP: Międzynarodowy folklor, Dziennik Polski, 2002-07-15 |
|
|
Zrób sobie ze mną zdjęcie! - Chodź do nas na ognisko! - to tylko niektóre prośby. [...] Zaproszenia na ognisko „Pudzian” nie przyjął. źródło: NKJP: Waldemar Mazgaj: „Pudzian” rozdawał autografy, 2006 |
|
|
Można gościć przyjaciół, można iść do knajpy, można robić ognisko. źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007 |
3. muzyczne
Definicja
Pochodzenie
psł. *ognisko 'miejsce, na którym rozpala się ogień'
Forma prasłowiańska jest nazwą miejsca z przyrostkiem *-isko od psł. *ognь; wyraz oznaczał pierwotnie zarówno prymitywne otwarte palenisko w izbie, jak i ogień rozpalony na otwartej przestrzeni; znaczenia 'punkt centralny, ośrodek, miejsce będące siedliskiem lub źródłem czegoś' związane jest z centralnym położeniem paleniska w dawnym słowiańskim domu (Bor); zob. ogień
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata pozaszkolne formy nauczania
Połączenia
- ognisko artystyczne, baletowe, harcerskie, jazzowe, muzyczne, plastyczne, sportowe, taneczne, teatralne, żeglarskie; przedszkolne, środowiskowe, terapeutyczne, wychowawcze
- absolwentka, członek, dyrekcja, dyrektor, działacze, działalność, ekipa, grupa, instruktor, kierownik, opiekunka, pracownicy, prezes, reprezentanci, uczestnicy, uczniowie, wychowankowie; koncert, siedziba, zajęcia ogniska
- dzieci, dziewczęta, młodzież z ogniska
- młodzież, nauka, praca w ognisku
- ognisko działa
- prezesować, przekazać coś ognisku
- powołać, skończyć ognisko
- przychodzić, trafić do ogniska; wracać z ogniska
Cytaty
|
Zanim rozwinął swoje artystyczne umiejętności w liceum, szlify zdobył w ognisku teatralnym Haliny i Jana Machulskich. źródło: NKJP: M.Rutkowska: Piotr Adamczyk: W poszukiwaniu własnego miejsca na ziemi, Tygodnik Ciechanowski, 2002-04-12 |
|
|
W tej chwili na zajęcia ogniska przychodzi regularnie ponad 40 dzieci z gmin Koniusza, Radziemice i Proszowice. Przez cztery godziny dziennie mają zapewnioną opiekę, pomoc przy odrabianiu lekcji. źródło: NKJP: Powołanie, nie zawód, Dziennik Polski, 2002-11-21 |
|
|
Zaprezentowały się także, i to po raz pierwszy, dzieci z ogniska wychowawczego w Nakle. [...] Jak na pierwszy raz zaprezentowały się naprawdę dobrze, a wszystko dzięki instruktorce[...] - oświadczyła opiekunka ogniska. źródło: NKJP: (MB): Prezent pod choinkę i zabawa karnawałowa, Nakielski Czas, 2003-01-21 |
|
|
Nie, dziecko codziennie przychodzi do ogniska i ma indywidualny program wychowawczy dostosowany do swoich potrzeb i możliwości. źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: Rozmowa z psychoterapeutą Markiem Licińskim, Gazeta Wyborcza, 1996-11-05 |
4. chorobowe
Definicja
Pochodzenie
psł. *ognisko 'miejsce, na którym rozpala się ogień'
Forma prasłowiańska jest nazwą miejsca z przyrostkiem *-isko od psł. *ognь; wyraz oznaczał pierwotnie zarówno prymitywne otwarte palenisko w izbie, jak i ogień rozpalony na otwartej przestrzeni; znaczenia 'punkt centralny, ośrodek, miejsce będące siedliskiem lub źródłem czegoś' związane jest z centralnym położeniem paleniska w dawnym słowiańskim domu (Bor); zob. ogień
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Połączenia
- chorobowe; duże, małe, pierwotne ognisko; ognisko bakteryjne, chorobotwórcze; ogniska niedokrwienne, nowotworowe, patologiczne, rakowe
- ognisko arytmii, atypii, bakterii, bólu, choroby, infekcji, martwicy, niedodmy, raka
- biopsja ogniska
Cytaty
|
Zmniejszenie odporności na zakażenia i ułatwione warunki rozsiewu zakażenia z pierwotnego ogniska mogą być przyczyną ciężkich uogólnionych chorób pochodzenia bakteryjnego [...]. źródło: NKJP: Marek Pawlikowski: Leczenie hormonami i pochodnymi hormonów, 1988 |
|
|
Dał mi wolną rękę, informując, że ognisko choroby jest wycięte, rokowania jak najlepsze, ale istnieje 10-procentowa możliwość nawrotu choroby. źródło: NKJP: Najdłuższa podróż, Dziennik Polski, 2002-09-06 |
|
|
W przypadkach niejednoznacznych wykonuje się biopsję ogniska patologicznego i MRS. źródło: Internet |
5. korupcji
Definicja
Pochodzenie
psł. *ognisko 'miejsce, na którym rozpala się ogień'
Forma prasłowiańska jest nazwą miejsca z przyrostkiem *-isko od psł. *ognь; wyraz oznaczał pierwotnie zarówno prymitywne otwarte palenisko w izbie, jak i ogień rozpalony na otwartej przestrzeni; znaczenia 'punkt centralny, ośrodek, miejsce będące siedliskiem lub źródłem czegoś' związane jest z centralnym położeniem paleniska w dawnym słowiańskim domu (Bor); zob. ogień
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- główne, lokalne, małe, niewielkie; groźne ognisko; ognisko endemiczne
- ognisko cholery, choroby, drgań tektonicznych, korozji, korupcji, pożaru, pryszczycy, ptasiej grypy, wstrząsów, wścieklizny; buntu, cywilizacji, konfliktu, kryzysu, myśli obywatelskiej, twórczej, napięcia (politycznego), niezadowolenia, sporu, terroryzmu, walki, wojny; ogniska głodu; bezrobocia, ciemnoty
- liczba ognisk czegoś
- dojazd do ognisk pożarów
- ognisko czegoś występuje gdzieś
- likwidowanie, monitorowanie, powstanie, wykrycie ogniska
Cytaty
|
Od schyłku XVIII stulecia głównym ogniskiem zepsucia staje się tak nienawistne Kraszewskiemu wielkie miasto. źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002 |
|
|
- Jako komisja włączamy się w tę sprawę, naszą intencją nie jest jednak szukanie winnych sporu, ale zamknięcie ogniska konfliktu - mówił do przybyłych mieszkańców, przedstawicieli władz miasta i powiatu przewodniczący komisji bezpieczeństwa [...]. źródło: NKJP: (BES): Zamykanie ogniska, Dziennik Polski, 2003-11-14 |
|
|
Władze brytyjskie potwierdziły w niedzielę pojawienie się kolejnych 18 ognisk pryszczycy. Oznacza to, że ogólna potwierdzona liczba ognisk choroby wzrosła do 573. źródło: NKJP: (PAP): Pojawiły się nowe ogniska pryszczycy, 2001, prasa |
6. soczewki
Definicja
Pochodzenie
Kalka n.-łac. focus; zob. ogień
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- ognisko elipsy, soczewki, teleskopu, zwierciadła
Cytaty
|
Mając więc osie elipsy, ogniska F1 i F2 znajdujemy w punktach przecięcia się dłuższej osi elipsy AB z łukiem [...]. źródło: NKJP: Zbigniew Brzosko, Wykreślna restytucja perspektywy, 1995 |
|
|
Wyobraź sobie, że soczewka jest w kosmosie i oświetlamy ją z dużej odległości źródłem punktowego światła umieszczonym w ognisku soczewki. źródło: NKJP: Usenet, 2005-01-28 |
|
|
Webcam z odkręconym obiektywem zostaje tutaj umieszczony w ognisku teleskopu, a na ekranie komputera widać z bardzo dużym „powiększeniem” wybrany obiekt źródło: Internet |