Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
bżdżę |
bździmy |
|||
| 2 os. |
bździsz |
bździcie |
|||
| 3 os. |
bździ |
bżdżą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
bździłem +(e)m bździł |
bździłam +(e)m bździła |
bździłom +(e)m bździło |
bździliśmy +(e)śmy bździli |
bździłyśmy +(e)śmy bździły |
| 2 os. |
bździłeś +(e)ś bździł |
bździłaś +(e)ś bździła |
bździłoś +(e)ś bździło |
bździliście +(e)ście bździli |
bździłyście +(e)ście bździły |
| 3 os. |
bździł |
bździła |
bździło |
bździli |
bździły |
bezosobnik: bżdżono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę bździł będę bździć |
będę bździła będę bździć |
będę bździło będę bździć |
będziemy bździli będziemy bździć |
będziemy bździły będziemy bździć |
| 2 os. |
będziesz bździł będziesz bździć |
będziesz bździła będziesz bździć |
będziesz bździło będziesz bździć |
będziecie bździli będziecie bździć |
będziecie bździły będziecie bździć |
| 3 os. |
będzie bździł będzie bździć |
będzie bździła będzie bździć |
będzie bździło będzie bździć |
będą bździli będą bździć |
będą bździły będą bździć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
bździjmy |
|
| 2 os. |
bździj |
bździjcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
bździłbym bym bździł |
bździłabym bym bździła |
bździłobym bym bździło |
bździlibyśmy byśmy bździli |
bździłybyśmy byśmy bździły |
| 2 os. |
bździłbyś byś bździł |
bździłabyś byś bździła |
bździłobyś byś bździło |
bździlibyście byście bździli |
bździłybyście byście bździły |
| 3 os. |
bździłby by bździł |
bździłaby by bździła |
bździłoby by bździło |
bździliby by bździli |
bździłyby by bździły |
bezosobnik: bżdżono by
bezokolicznik: bździć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
bżdżąc
gerundium: bżdżenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | bżdżenie |
bżdżenia |
| D. | bżdżenia |
bżdżeń |
| C. | bżdżeniu |
bżdżeniom |
| B. | bżdżenie |
bżdżenia |
| N. | bżdżeniem |
bżdżeniami |
| Ms. | bżdżeniu |
bżdżeniach |
| W. | bżdżenie |
bżdżenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: bżdżący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | bżdżący |
bżdżący |
bżdżący |
bżdżące |
bżdżąca |
| D. | bżdżącego |
bżdżącego |
bżdżącego |
bżdżącego |
bżdżącej |
| C. | bżdżącemu |
bżdżącemu |
bżdżącemu |
bżdżącemu |
bżdżącej |
| B. | bżdżącego |
bżdżącego |
bżdżący |
bżdżące |
bżdżącą |
| N. | bżdżącym |
bżdżącym |
bżdżącym |
bżdżącym |
bżdżącą |
| Ms. | bżdżącym |
bżdżącym |
bżdżącym |
bżdżącym |
bżdżącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | bżdżący |
bżdżący |
bżdżące |
bżdżące |
| D. | bżdżących |
bżdżących |
bżdżących |
bżdżących |
| C. | bżdżącym |
bżdżącym |
bżdżącym |
bżdżącym |
| B. | bżdżących |
bżdżących |
bżdżących |
bżdżące |
| N. | bżdżącymi |
bżdżącymi |
bżdżącymi |
bżdżącymi |
| Ms. | bżdżących |
bżdżących |
bżdżących |
bżdżących |
Pochodzenie
psł. *pъzděti, wtórnie *bъzděti 'wypuszczać gazy'
1. wypuszczać gazy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ktoś psuje powietrze, ktoś puszcza bąka, smrodzić |
Cytaty
|
Henryk bździ długo i z upodobaniem. Kobiety wymieniają zażenowane, ale w gruncie rzeczy aprobujące uśmiechy. źródło: Dialog, 1984 (books.google.pl) |
|
|
Lepiej głośno, zwycięsko pierdnąć niż cicho, zdradziecko bździć. źródło: Internet: demotywatory.pl |
2. mówić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | chrzanić, krochmalić, ktoś pieprzy w bambus, pitolić | |
| hiperonimy: | mówić |
Cytaty
|
Lepiej niech czyta coś mądrego z kartki niż bździ formułki wyuczone na pamięć. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Jest [...] późno, a ty nie możesz zasnąć, wszystko dookoła jest pogrążone we śnie, ale nie ty. Niesamowicie mocne uczucie odosobnienia prowadzące do ponurej samotności, trochę to brzmi jak bżdżenie bez sensu, ale coś takiego poczułem. źródło: Internet: photoblog.pl |
|
|
- Kto tam znowu bździ o raportach? - żachnął się jakiś plutonowy, idący przede mną. Odwrócił głowę i zwężonymi nienawistnie oczyma szukał w tłumie. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955 |
Składnia
|
+ | bździć | + |
(CO)
|
|
|
+ | bździć | + |
(o CZYM)
|
3. świecić
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz rzadki, notowany w regionie poznańskim.
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | świecić |
Cytaty
|
Wchodzimy do pierwszego napotkanego kina [...]. Schodzimy czarnym krętym korytarzem po czarnych krętych schodach, ten, co nas prowadzi, też czarny, jego latareczka ledwie bździ, nic nie widać [...]. źródło: NKJP: Internet |
|
|
[...] połączone szeregowo lampki choinkowe powinny świecić tak: pierwsza najjaśniej, drugie już nieco słabiej itd., a ostatnia ledwo źródło: NKJP: Internet |
|
|
[...] na ulicach zęby można sobie od dziur powybijać, latarnie ledwo bżdżą [...]. źródło: Interner: tubawyszkowa.pl |
|
|
Jakość oleju widać po wskaźniku ciśnienia [...]. Jak się taki ma. A jak się nie ma, to polecam obserwację kontrolki. Jak zaczyna choćby bździć, trzeba się zainteresować. źródło: Internet: wiatrak.nl |