UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmieniać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Zob. mienić (się) (< psł. *měna 'zmiana, zamiana')

Definicja

sprawiać, że jakaś osoba lub rzecz staje się inna, lub zastępować ją jakąś inną

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • zmieniać barwy, brzmienie, charakter, kolor, płeć, rozmiar, skład, strukturę, wartość, wygląd, wysokość, zakres; kierunek, kolejność, położenie, pozycję, trasę, układ; czas, miejsce, oprocentowanie, termin; definicję, nazwę, treść, temat, zapis; dyrektywę, konstytucję, prawo, przepisy, rozporządzenie, uchwałę, ustawę, ustrój; plan, program; decyzję, pogląd, stanowisko, ton, zdanie; reguły, sposób (robienia czegoś), tryb, warunki, zasady; biegi (w samochodzie), kanał (w telewizorze); adres, pracę, siedzibę; ludzi; rzeczywistość, system, sytuację, świat, życie; coś zmienia właściciela; coś niewiele zmienia; nie zmienia faktu, że...
  • ciągle, często, kilkakrotnie, wielokrotnie; nagle, szybko; całkowicie, dowolnie, istotnie, radykalnie, zasadniczo zmieniać
  • zmieniać kogoś/coś jak rękawiczki
  • chcieć, móc, musieć, nie mieć zamiaru, potrafić, próbować, zamierzać; można, trzeba, wolno zmieniać

Cytaty

W końcu XIX w. kapitalizm zmienia swe oblicze; od wolnej konkurencji przechodzi do systemu monopolistycznego, a jego dążenia ekspansjonistyczne osiągają punkt szczytowy.

źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871–1918, 1994

Droga zmienia kierunek na pn.-zach. i biegnie wśród lasu.

źródło: NKJP: Krystyna Malik, Raciborska Maria (red.): Przewodnik po Polsce, 1996

Pynia wzięła z apteczki watę, wodę utlenioną i zaczęła zmieniać mu opatrunek.

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999

Król raz po raz zmieniał ministrów, ale nikt nie mógł zaradzić nieszczęściu.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Akademia pana Kleksa, 1946

XVIII wieku pałac wielokrotnie zmieniał właścicieli.

źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmieniam
zmieniamy
2 os. zmieniasz
zmieniacie
3 os. zmienia
zmieniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieniałem
+(e)m zmieniał
zmieniałam
+(e)m zmieniała
zmieniałom
+(e)m zmieniało
zmienialiśmy
+(e)śmy zmieniali
zmieniałyśmy
+(e)śmy zmieniały
2 os. zmieniałeś
+(e)ś zmieniał
zmieniałaś
+(e)ś zmieniała
zmieniałoś
+(e)ś zmieniało
zmienialiście
+(e)ście zmieniali
zmieniałyście
+(e)ście zmieniały
3 os. zmieniał
zmieniała
zmieniało
zmieniali
zmieniały

bezosobnik: zmieniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zmieniał
będę zmieniać
będę zmieniała
będę zmieniać
będę zmieniało
będę zmieniać
będziemy zmieniali
będziemy zmieniać
będziemy zmieniały
będziemy zmieniać
2 os. będziesz zmieniał
będziesz zmieniać
będziesz zmieniała
będziesz zmieniać
będziesz zmieniało
będziesz zmieniać
będziecie zmieniali
będziecie zmieniać
będziecie zmieniały
będziecie zmieniać
3 os. będzie zmieniał
będzie zmieniać
będzie zmieniała
będzie zmieniać
będzie zmieniało
będzie zmieniać
będą zmieniali
będą zmieniać
będą zmieniały
będą zmieniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmieniajmy
2 os. zmieniaj
zmieniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmieniałbym
bym zmieniał
zmieniałabym
bym zmieniała
zmieniałobym
bym zmieniało
zmienialibyśmy
byśmy zmieniali
zmieniałybyśmy
byśmy zmieniały
2 os. zmieniałbyś
byś zmieniał
zmieniałabyś
byś zmieniała
zmieniałobyś
byś zmieniało
zmienialibyście
byście zmieniali
zmieniałybyście
byście zmieniały
3 os. zmieniałby
by zmieniał
zmieniałaby
by zmieniała
zmieniałoby
by zmieniało
zmienialiby
by zmieniali
zmieniałyby
by zmieniały

bezosobnik: zmieniano by

bezokolicznik: zmieniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zmieniając

gerundium: zmienianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zmienianie
zmieniania
D. zmieniania
zmieniań
C. zmienianiu
zmienianiom
B. zmienianie
zmieniania
N. zmienianiem
zmienianiami
Ms. zmienianiu
zmienianiach
W. zmienianie
zmieniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zmieniający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zmieniający
zmieniający
zmieniający
zmieniające
zmieniająca
D. zmieniającego
zmieniającego
zmieniającego
zmieniającego
zmieniającej
C. zmieniającemu
zmieniającemu
zmieniającemu
zmieniającemu
zmieniającej
B. zmieniającego
zmieniającego
zmieniający
zmieniające
zmieniającą
N. zmieniającym
zmieniającym
zmieniającym
zmieniającym
zmieniającą
Ms. zmieniającym
zmieniającym
zmieniającym
zmieniającym
zmieniającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zmieniający
zmieniający
zmieniające
zmieniające
D. zmieniających
zmieniających
zmieniających
zmieniających
C. zmieniającym
zmieniającym
zmieniającym
zmieniającym
B. zmieniających
zmieniających
zmieniających
zmieniające
N. zmieniającymi
zmieniającymi
zmieniającymi
zmieniającymi
Ms. zmieniających
zmieniających
zmieniających
zmieniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmieniany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zmieniany
zmieniany
zmieniany
zmieniane
zmieniana
D. zmienianego
zmienianego
zmienianego
zmienianego
zmienianej
C. zmienianemu
zmienianemu
zmienianemu
zmienianemu
zmienianej
B. zmienianego
zmienianego
zmieniany
zmieniane
zmienianą
N. zmienianym
zmienianym
zmienianym
zmienianym
zmienianą
Ms. zmienianym
zmienianym
zmienianym
zmienianym
zmienianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zmieniani
zmieniani
zmieniane
zmieniane
D. zmienianych
zmienianych
zmienianych
zmienianych
C. zmienianym
zmienianym
zmienianym
zmienianym
B. zmienianych
zmienianych
zmienianych
zmieniane
N. zmienianymi
zmienianymi
zmienianymi
zmienianymi
Ms. zmienianych
zmienianych
zmienianych
zmienianych

odpowiednik aspektowy: zmienić

Składnia

bez ograniczeń + zmieniać +
KOGO/CO

Frazeologizmy

coś zmienia postać rzeczy
ktoś wprowadza w życie coś
ktoś zmienia w czyn coś
ktoś zmienia front
ktoś zmienia płytę
ktoś zmienia skórę
Data ostatniej modyfikacji: 27.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj