UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ubyć

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

psł. *ubyti *ubǫdǫ 'zminiejszyć się, odejść ze zbiorowości', 'wytrzymać'

1. pieniędzy

Definicja

zmniejszyć się pod względem wielkości, liczby, ilości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Relacje znaczeniowe

antonimy:  przybyć

Połączenia

  • ubyło lat, miejsc, sił

Cytaty

Teraz z każdą kolejną dobą ubędzie dnia, przybędzie nocy.

źródło: NKJP: M. W-G: Pamiątka z wakacji, Gazeta Pomorska 2009-09-24

Po przebudowie ulicy Osobowickiej ubyło miejsc parkingowych przed cmentarzem – Przed remontem było więcej miejsca na postawienie auta.

źródło: NKJP:Bartosz Wawryszuk: Kłopoty z postojem,Słowo Polskie Gazeta Wrocławska 2004-10-01

Dzięki tobie odzyskałem siły. Czuję się, jakby mi ubyło dwadzieścia lat.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975

Owszem, kiedy nastałem do młyna, miałem wiele sił i młodość. Z latami sił ubyło, a pewnie i młodości.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Pani Danuta straciła 3 kg, pani Krystyna – 2 kg. Panu Eugeniuszowi ubyły 4 kilogramy.

źródło: NKJP: 9 kilogramów mniej!, Gazeta Poznańska, 2002-09-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
3 os. ubędzie

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. ubył
 ubyła
 ubyło
 ubyły

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. ubyłoby
by ubyło

gerundium: ubycie

odpowiednik aspektowy: ubywać

Składnia

Ø + ubyć +
(KOMU/CZEMU) + CZEGO
bez ograniczeń + ubyć +
(KOMU/CZEMU)

2. ludzie

Definicja

odejść skądś, przestać istnieć lub funkcjonować gdzieś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie

Cytaty

W ten sposób nowym demokratycznym władzom Jugosławii ubył rywal - ciągle wpływowy i nadal cieszący się dużą popularnością. I ubyła przeszkoda w kontaktach z Zachodem - teraz wreszcie uruchomiona zostanie pomoc, uzależniana wcześniej od „rozwiązania problemu Miloszevicia”.

źródło: NKJP: Witold Pawłowski: Miloszević: proces tymczasowy, Polityka 2001-04-07

Dodatkowo, podczas tego meczu ze składu na wskutek kontuzji ubyła następna zawodniczka z podstawowej szóstki Karolina Szlęzak.

źródło: NKJP:(Gśc): Siła rezerwy, Dziennik Zachodni 2002-04-09

Z rozkładu ubędą bowiem kolejne pociągi, tym razem wieczorne.

źródło: NKJP:(JAZ): Pusto na torach, Express Ilustrowany 2003-01-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubędę
 ubędziemy
2 os. ubędziesz
 ubędziecie
3 os. ubędzie
 ubędą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubyłem
+(e)m ubył
 ubyłam
+(e)m ubyła
 ubyłom
+(e)m ubyło
 ubyliśmy
+(e)śmy ubyli
 ubyłyśmy
+(e)śmy ubyły
2 os. ubyłeś
+(e)ś ubył
 ubyłaś
+(e)ś ubyła
 ubyłoś
+(e)ś ubyło
 ubyliście
+(e)ście ubyli
 ubyłyście
+(e)ście ubyły
3 os. ubył
 ubyła
 ubyło
 ubyli
 ubyły

bezosobnik: ubyto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ubądźmy
2 os. ubądź
 ubądźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ubyłbym
bym ubył
 ubyłabym
bym ubyła
 ubyłobym
bym ubyło
 ubylibyśmy
byśmy ubyli
 ubyłybyśmy
byśmy ubyły
2 os. ubyłbyś
byś ubył
 ubyłabyś
byś ubyła
 ubyłobyś
byś ubyło
 ubylibyście
byście ubyli
 ubyłybyście
byście ubyły
3 os. ubyłby
by ubył
 ubyłaby
by ubyła
 ubyłoby
by ubyło
 ubyliby
by ubyli
 ubyłyby
by ubyły

bezosobnik: ubyto by

bezokolicznik: ubyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ubywszy

gerundium: ubycie

odpowiednik aspektowy: ubywać

Składnia

bez ograniczeń + ubyć +
(KOMU/CZEMU) + (SKĄDŚ)
Data ostatniej modyfikacji: 29.06.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN