UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nagrzać

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. grzać

1. pościel

Definicja

grzejąc, podwyższyć temperaturę czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  podgrzać

Połączenia

  • słońce nagrzało coś
  • nagrzać dom, pościel; piec, piekarnik; wodę
  • nagrzany asfalt, beton, bruk, piasek; nagrzana łąka, polana, trawa, ziemia; nagrzane powietrze; nagrzane deski, kamienie, mury, szyby; jałowce, sosny
  • nagrzany latem, słońcem
  • nagrzać do jakiejś temperatury
  • nagrzać w pokoju
  • nagrzany od słońca, od upałów
  • nagrzany przez słońce
  • nagrzać lekko
  • nagrzany jak piec
  • nagrzać piekarnik i piec

Cytaty

Panna Stefcia przygotowała w miednicy ciepłą wodę, zasłoniła mnie lichym parawanikiem, a kiedy się umyłem, ustąpiła mi swoje łóżko [...] i nagrzała pościel żelazkiem.

źródło: KWSJP: Kazimierz Dębnicki: Życie jak życie, 1986

A później z chmury pada deszcz, deszczowa woda spływa do potoków, z nich do rzek i w końcu znów wraca do morza. A morze, kiedy je nagrzeje słońce, znów paruje i z tego powstają chmury.

źródło: KWSJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963

Kiedy wszedł do nagrzanego wnętrza, przez chwilę nie mógł złapać tchu.

źródło: KWSJP: Aleksander Minkowski: Czterdziestu na górze, 1961

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nagrzeję
nagrzejemy
2 os. nagrzejesz
nagrzejecie
3 os. nagrzeje
nagrzeją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nagrzałem
+(e)m nagrzał
nagrzałam
+(e)m nagrzała
nagrzałom
+(e)m nagrzało
nagrzaliśmy
nagrzeliśmy
+(e)śmy nagrzali
+(e)śmy nagrzeli
nagrzałyśmy
+(e)śmy nagrzały
2 os. nagrzałeś
+(e)ś nagrzał
nagrzałaś
+(e)ś nagrzała
nagrzałoś
+(e)ś nagrzało
nagrzaliście
nagrzeliście
+(e)ście nagrzali
+(e)ście nagrzeli
nagrzałyście
+(e)ście nagrzały
3 os. nagrzał
nagrzała
nagrzało
nagrzali
nagrzeli
nagrzały

bezosobnik: nagrzano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nagrzejmy
2 os. nagrzej
nagrzejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nagrzałbym
bym nagrzał
nagrzałabym
bym nagrzała
nagrzałobym
bym nagrzało
nagrzalibyśmy
nagrzelibyśmy
byśmy nagrzali
byśmy nagrzeli
nagrzałybyśmy
byśmy nagrzały
2 os. nagrzałbyś
byś nagrzał
nagrzałabyś
byś nagrzała
nagrzałobyś
byś nagrzało
nagrzalibyście
nagrzelibyście
byście nagrzali
byście nagrzeli
nagrzałybyście
byście nagrzały
3 os. nagrzałby
by nagrzał
nagrzałaby
by nagrzała
nagrzałoby
by nagrzało
nagrzaliby
nagrzeliby
by nagrzali
by nagrzeli
nagrzałyby
by nagrzały

bezosobnik: nagrzano by

bezokolicznik: nagrzać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nagrzawszy

gerundium: nagrzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nagrzanie
nagrzania
D. nagrzania
nagrzań
C. nagrzaniu
nagrzaniom
B. nagrzanie
nagrzania
N. nagrzaniem
nagrzaniami
Ms. nagrzaniu
nagrzaniach
W. nagrzanie
nagrzania

imiesłów przymiotnikowy bierny: nagrzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nagrzany
nagrzany
nagrzany
nagrzane
nagrzana
D. nagrzanego
nagrzanego
nagrzanego
nagrzanego
nagrzanej
C. nagrzanemu
nagrzanemu
nagrzanemu
nagrzanemu
nagrzanej
B. nagrzanego
nagrzanego
nagrzany
nagrzane
nagrzaną
N. nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzaną
Ms. nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nagrzani
nagrzani
nagrzane
nagrzane
D. nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych
C. nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
B. nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych
nagrzane
N. nagrzanymi
nagrzanymi
nagrzanymi
nagrzanymi
Ms. nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych

odpowiednik aspektowy: nagrzewać

Składnia

bez ograniczeń + nagrzać +
CO

2. wody

Definicja

grzejąc, przygotować pewną ilość czegoś gorącego lub ciepłego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zagrzać

Połączenia

  • nagrzać wody

Cytaty

Gdy zjedli, matka wyszukała jakieś stare spodnie, bluzę, koszulę i kalesony. - Wieczorem nagrzejesz sobie wody - powiedziała do Józia - i wykąpiesz się w balii.

źródło: KWSJP: Henryk Panas: Grzesznicy, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nagrzeję
nagrzejemy
2 os. nagrzejesz
nagrzejecie
3 os. nagrzeje
nagrzeją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nagrzałem
+(e)m nagrzał
nagrzałam
+(e)m nagrzała
nagrzałom
+(e)m nagrzało
nagrzaliśmy
nagrzeliśmy
+(e)śmy nagrzali
+(e)śmy nagrzeli
nagrzałyśmy
+(e)śmy nagrzały
2 os. nagrzałeś
+(e)ś nagrzał
nagrzałaś
+(e)ś nagrzała
nagrzałoś
+(e)ś nagrzało
nagrzaliście
nagrzeliście
+(e)ście nagrzali
+(e)ście nagrzeli
nagrzałyście
+(e)ście nagrzały
3 os. nagrzał
nagrzała
nagrzało
nagrzali
nagrzeli
nagrzały

bezosobnik: nagrzano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nagrzejmy
2 os. nagrzej
nagrzejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nagrzałbym
bym nagrzał
nagrzałabym
bym nagrzała
nagrzałobym
bym nagrzało
nagrzalibyśmy
nagrzelibyśmy
byśmy nagrzali
byśmy nagrzeli
nagrzałybyśmy
byśmy nagrzały
2 os. nagrzałbyś
byś nagrzał
nagrzałabyś
byś nagrzała
nagrzałobyś
byś nagrzało
nagrzalibyście
nagrzelibyście
byście nagrzali
byście nagrzeli
nagrzałybyście
byście nagrzały
3 os. nagrzałby
by nagrzał
nagrzałaby
by nagrzała
nagrzałoby
by nagrzało
nagrzaliby
nagrzeliby
by nagrzali
by nagrzeli
nagrzałyby
by nagrzały

bezosobnik: nagrzano by

bezokolicznik: nagrzać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nagrzawszy

gerundium: nagrzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nagrzanie
nagrzania
D. nagrzania
nagrzań
C. nagrzaniu
nagrzaniom
B. nagrzanie
nagrzania
N. nagrzaniem
nagrzaniami
Ms. nagrzaniu
nagrzaniach
W. nagrzanie
nagrzania

imiesłów przymiotnikowy bierny: nagrzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nagrzany
nagrzany
nagrzany
nagrzane
nagrzana
D. nagrzanego
nagrzanego
nagrzanego
nagrzanego
nagrzanej
C. nagrzanemu
nagrzanemu
nagrzanemu
nagrzanemu
nagrzanej
B. nagrzanego
nagrzanego
nagrzany
nagrzane
nagrzaną
N. nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzaną
Ms. nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nagrzani
nagrzani
nagrzane
nagrzane
D. nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych
C. nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
nagrzanym
B. nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych
nagrzane
N. nagrzanymi
nagrzanymi
nagrzanymi
nagrzanymi
Ms. nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych
nagrzanych

odpowiednik aspektowy: nagrzewać

Składnia

Rzosobowy + nagrzać +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 20.02.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj