UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przywłaszczyć

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przywłaszczę
przywłaszczymy
2 os. przywłaszczysz
przywłaszczycie
3 os. przywłaszczy
przywłaszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przywłaszczyłem
+(e)m przywłaszczył
przywłaszczyłam
+(e)m przywłaszczyła
przywłaszczyłom
+(e)m przywłaszczyło
przywłaszczyliśmy
+(e)śmy przywłaszczyli
przywłaszczyłyśmy
+(e)śmy przywłaszczyły
2 os. przywłaszczyłeś
+(e)ś przywłaszczył
przywłaszczyłaś
+(e)ś przywłaszczyła
przywłaszczyłoś
+(e)ś przywłaszczyło
przywłaszczyliście
+(e)ście przywłaszczyli
przywłaszczyłyście
+(e)ście przywłaszczyły
3 os. przywłaszczył
przywłaszczyła
przywłaszczyło
przywłaszczyli
przywłaszczyły

bezosobnik: przywłaszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przywłaszczmy
2 os. przywłaszcz
przywłaszczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przywłaszczyłbym
bym przywłaszczył
przywłaszczyłabym
bym przywłaszczyła
przywłaszczyłobym
bym przywłaszczyło
przywłaszczylibyśmy
byśmy przywłaszczyli
przywłaszczyłybyśmy
byśmy przywłaszczyły
2 os. przywłaszczyłbyś
byś przywłaszczył
przywłaszczyłabyś
byś przywłaszczyła
przywłaszczyłobyś
byś przywłaszczyło
przywłaszczylibyście
byście przywłaszczyli
przywłaszczyłybyście
byście przywłaszczyły
3 os. przywłaszczyłby
by przywłaszczył
przywłaszczyłaby
by przywłaszczyła
przywłaszczyłoby
by przywłaszczyło
przywłaszczyliby
by przywłaszczyli
przywłaszczyłyby
by przywłaszczyły

bezosobnik: przywłaszczono by

bezokolicznik: przywłaszczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przywłaszczywszy

gerundium: przywłaszczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przywłaszczenie
przywłaszczenia
D. przywłaszczenia
przywłaszczeń
C. przywłaszczeniu
przywłaszczeniom
B. przywłaszczenie
przywłaszczenia
N. przywłaszczeniem
przywłaszczeniami
Ms. przywłaszczeniu
przywłaszczeniach
W. przywłaszczenie
przywłaszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przywłaszczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przywłaszczony
przywłaszczony
przywłaszczony
przywłaszczone
przywłaszczona
D. przywłaszczonego
przywłaszczonego
przywłaszczonego
przywłaszczonego
przywłaszczonej
C. przywłaszczonemu
przywłaszczonemu
przywłaszczonemu
przywłaszczonemu
przywłaszczonej
B. przywłaszczonego
przywłaszczonego
przywłaszczony
przywłaszczone
przywłaszczoną
N. przywłaszczonym
przywłaszczonym
przywłaszczonym
przywłaszczonym
przywłaszczoną
Ms. przywłaszczonym
przywłaszczonym
przywłaszczonym
przywłaszczonym
przywłaszczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przywłaszczeni
przywłaszczeni
przywłaszczone
przywłaszczone
D. przywłaszczonych
przywłaszczonych
przywłaszczonych
przywłaszczonych
C. przywłaszczonym
przywłaszczonym
przywłaszczonym
przywłaszczonym
B. przywłaszczonych
przywłaszczonych
przywłaszczonych
przywłaszczone
N. przywłaszczonymi
przywłaszczonymi
przywłaszczonymi
przywłaszczonymi
Ms. przywłaszczonych
przywłaszczonych
przywłaszczonych
przywłaszczonych

odpowiednik aspektowy: przywłaszczać

Pochodzenie

Czasownik w związku etymologicznym z włość; wyglądający na podstawę dawny polski czasownik właszczyć 'przywłaszczać' jest poświadczony dopiero w XVII wieku (dużo później niż przywłaszczyć); czasownik ma postać zapożyczenia z języka czeskiego (-ła- zamiast polskiego -ło-), ale nie ma pierwowzoru czeskiego, jest zatem pseudobohemizmem (Bor); zob. włość, właściciel

1. pieniądze

Definicja

książk. 
zabrać bezprawnie, potajemnie i bez zamiaru oddania czyjąś własność

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś sięgnął po cudze, ukraść

Połączenia

  • sprawca, złodziej przywłaszczył sobie
  • przywłaszczenie mienia, kwoty, pieniędzy, telefonu

Cytaty

Dyrektor zwolnił sekretarkę, która przywłaszczyła pieniądze szkoły.

źródło: NKJP: Andrzej Dusza: Uniki burmistrza, Polska Głos Wielkopolski, 2005-01-03

Kobieta przyznała się do przywłaszczenia pieniędzy.

źródło: NKJP: „Pożyczyła” 12 tys. złotych, Tygodnik Siedlecki, 2010-01-28

W Brzeszczach na ul. Kościuszki policjanci zatrzymali nietrzeźwego mieszkańca Zaborza, który przywłaszczył telefon komórkowy będący własnością mieszkańca Jawiszowic.

źródło: NKJP: (BK): W skrócie, Dziennik Polski, 2008-06-17

25 lutego w Giżycach miało miejsce włamanie do domku letniskowego. Sprawcy przywłaszczyli sobie: żyrandol, przewód elektryczny, żelazko i zegar ścienny na łączną kwotę ok. 500 zł.

źródło: NKJP: Ł.Ś.: 997, Czas Ostrzeszowski nr 20059, 2005

150 tys. zł - tyle przywłaszczyła sobie jedna z pracownic Banku PKO BP S.A. w Zielonej Górze. Wczoraj została aresztowana, a prokuratura postawiła jej zarzut okradania banku.

źródło: NKJP: RF, PAP/MO: Expressem, Super Express, 2006

Składnia

bez ograniczeń + przywłaszczyć +
CO

2. pomysł

Definicja

książk. 
przedstawić czyjś pomysł lub czyjąś pracę jako własne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ukraść

Cytaty

Ile razy przywłaszczyłem sobie cudze prace, ponieważ to ograniczało mój własny wysiłek?

źródło: NKJP: Grzegorz Delmanowicz: Internet a życie rodzinne, Wychowawca nr 201, 2009-09

Art. 115 kodeksu karnego mówi natomiast, że kto przywłaszczył sobie autorstwo lub wprowadził w błąd co do autorstwa cudzego utworu, podlega karze pozbawienia wolności do lat dwóch.

źródło: NKJP: Wiedza na sprzedaż, Dziennik Polski, 2000-12-27

Aleksandra Hankus, pracownik naukowy Politechniki Krakowskiej, wniosła do Rady Wydziału w roku 1964 oskarżenie przeciwko Tiborowi Petrysowi, który przywłaszczył sobie pracę zespołu jako własną habilitację.

źródło: NKJP: Krystyna Jagiełło: Dziedzice bezprawnej wolności, 2007

Przestępstwa przeciwko prawu autorskiemu będą podlegały karom nawet do pięciu lat więzienia. Z oskarżenia prywatnego ścigane będzie przywłaszczenie autorstwa, bezprawne rozpowszechnianie lub powielanie cudzych utworów, pomoc w ich zbyciu lub ukrywaniu.

źródło: NKJP: Magda Papuzińska: Prawo autora, Gazeta Wyborcza, 1994-01-08

Składnia

bez ograniczeń + przywłaszczyć +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 28.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj