UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

baniak

Chronologizacja

1900, SJPWar

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. baniak
baniaki
D. baniaka
baniaków
C. baniakowi
baniakom
B. baniak
baniaki
N. baniakiem
baniakami
Ms. baniaku
baniakach
W. baniaku
baniaki

Pochodzenie

Zob. bania

1.a naczynie

Definicja

duże, pękate naczynie, służące do przechowywania i przenoszenia płynów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  naczynie

Połączenia

  • blaszany, plastikowy, szklany; dziesięciolitrowy, pięciolitrowy, pełny; duży wielki baniak
  • baniak na wodę
  • baniak z benzyną, z mlekiem, z winem, z wodą
  • nieść, nosić w baniaku

Cytaty

Próbowaliśmy nasze młode, oj bardzo młode, wino, nalewając z baniaka do szklanych dzbanów.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Pani Żukowa ledwie uniosła powieki i zdjęła pokrywę z baniaka z lodami. Zanurzyła w nim przyrząd do porcjowania i nałożyła do szklanych czarek po trzy duże, żółtawe kulki.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1994

Ze względu na oczywisty na pustyni deficyt wody, trzeba było zawsze pamiętać o napełnieniu plastikowych baniaków roztopionym śniegiem, a na noc zabieraniem ich do namiotu, by nie zamieniły się w lód.

źródło: NKJP: Sztafeta, nr 52, 2005

Nie od razu w Galicji powiało wielkim światem. Wiejskie kumoszki jeszcze długo nosiły baniaki z mlekiem na krakowski Rynek, a wieczorem miasto okrywały ciemności.

źródło: NKJP: Agnieszka Muszalska: Wolne Miasto Kraków, Gazeta Krakowska, 2001-12-21

1.b zawartość

Definicja

zawartość baniaka - naczynia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Cytaty

Wlali cztery baniaki benzyny do przewodu wentylacyjnego i podłożyli ogień.

źródło: NKJP: (BAS): Pożegnanie z ,,Westernem’’, Gazeta Poznańska, 2003-02-18

2.a garnek

Definicja

duży, pękaty garnek

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  garnek

Cytaty

Kuchnia obozu jest bardzo daleko - na drugim końcu łagru - a czasu na zjedzenie każdego posiłku zostawiają nam śmiesznie mało. Zresztą baniaki z zupą są tak ciężkie, że je ledwie mogą przytaszczyć.

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

2.b zawartość

Definicja

zawartość - garnka

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Połączenia

  • baniak ziemniaków, zupy

Cytaty

Było tak – gdy kolumny jeńców zatrzymywały się w Lubrzy, Hettwer, przed wojną działacz chrześcijańskiej demokracji, gotował im baniak ziemniaków w mundurkach i próbował ich karmić.

źródło: NKJP: Marek Ostrowski: Prudnickie getto, Trybuna Śląska, 2002-10-25

W każdy piątek po południu jego kucharcia gotowała wielkie baniaki pożywnej zupy.

źródło: NKJP: Majka Lisińska-Kozioł: Dziewczynka z Bonerowskiej, Dziennik Polski, 2008-05-10

W kuchni gotowały się dwa duże baniaki kartofli dla świń, w mniejszej rynce jaglana kasza.

źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959

3. głowa

Definicja

pot.  żart. 
głowa - część ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bania, głowa, łepetyna, pała

Połączenia

  • dostać, uderzyć w baniak

Cytaty

– Mnie w to nie mieszaj. No, ale wyobraź sobie, że ta mała chwyta wózek i wali nim brata z całej siły w baniak. Od razu się gość uspokaja. Pada jak Pluto, z rozciętym czółkiem.

źródło: NKJP: Jarosław Kolasiński: O łzogennych prezentach i przestrzennej wyobraźni, Pinezka.pl, 2008-12

Kto wie czy na twój katolicki łeb nie szykują jakiejś rakiety. Eeee, chyba uznali, ze nie warto marnować prochu na pusty baniak bez komórek szarych.

źródło: NKJP: Internet

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj