UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

róść

częściej rosnąć

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rosnę	rośniemy
2 os.	rośniesz	rośniecie
3 os.	rośnie	rosną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rosłem +(e)m rósł	rosłam +(e)m rosła	rosłom +(e)m rosło	rośliśmy +(e)śmy rośli	rosłyśmy +(e)śmy rosły
2 os.	rosłeś +(e)ś rósł	rosłaś +(e)ś rosła	rosłoś +(e)ś rosło	rośliście +(e)ście rośli	rosłyście +(e)ście rosły
3 os.	rósł	rosła	rosło	rośli	rosły

bezosobnik: rośnięto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rósł będę rosnąć będę róść	będę rosła będę rosnąć będę róść	będę rosło będę rosnąć będę róść	będziemy rośli będziemy rosnąć będziemy róść	będziemy rosły będziemy rosnąć będziemy róść
2 os.	będziesz rósł będziesz rosnąć będziesz róść	będziesz rosła będziesz rosnąć będziesz róść	będziesz rosło będziesz rosnąć będziesz róść	będziecie rośli będziecie rosnąć będziecie róść	będziecie rosły będziecie rosnąć będziecie róść
3 os.	będzie rósł będzie rosnąć będzie róść	będzie rosła będzie rosnąć będzie róść	będzie rosło będzie rosnąć będzie róść	będą rośli będą rosnąć będą róść	będą rosły będą rosnąć będą róść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rośnijmy
2 os.	rośnij	rośnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rósłbym bym rósł	rosłabym bym rosła	rosłobym bym rosło	roślibyśmy byśmy rośli	rosłybyśmy byśmy rosły
2 os.	rósłbyś byś rósł	rosłabyś byś rosła	rosłobyś byś rosło	roślibyście byście rośli	rosłybyście byście rosły
3 os.	rósłby by rósł	rosłaby by rosła	rosłoby by rosło	rośliby by rośli	rosłyby by rosły

bezosobnik: rośnięto by

bezokolicznik: róść

imiesłów przysłówkowy współczesny: rosnąc

gerundium: rośnięcie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rośnięcie	rośnięcia
D.	rośnięcia	rośnięć
C.	rośnięciu	rośnięciom
B.	rośnięcie	rośnięcia
N.	rośnięciem	rośnięciami
Ms.	rośnięciu	rośnięciach
W.	rośnięcie	rośnięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: rosnący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rosnący	rosnący	rosnący	rosnące	rosnąca
D.	rosnącego	rosnącego	rosnącego	rosnącego	rosnącej
C.	rosnącemu	rosnącemu	rosnącemu	rosnącemu	rosnącej
B.	rosnącego	rosnącego	rosnący	rosnące	rosnącą
N.	rosnącym	rosnącym	rosnącym	rosnącym	rosnącą
Ms.	rosnącym	rosnącym	rosnącym	rosnącym	rosnącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rosnący	rosnący	rosnące	rosnące
D.	rosnących	rosnących	rosnących	rosnących
C.	rosnącym	rosnącym	rosnącym	rosnącym
B.	rosnących	rosnących	rosnących	rosnące
N.	rosnącymi	rosnącymi	rosnącymi	rosnącymi
Ms.	rosnących	rosnących	rosnących	rosnących

Pochodzenie

psł. *orsti, *orstǫ 'rosnąć, wzrastać, wyrastać'

1. drzewa

Definicja

o roślinach: znajdować się i rozwijać na jakimś terenie

Warianty

częściej rosnąć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

brzoza, dąb, drzewo, las, trawa, żywopłot rośnie; dęby, drzewa, iglaki, krzaki, kwiaty, maki, pierwiosnki, poziomki, sosny, topole rosną
róść na kamienistych zboczach, na wilgotnym podłożu, na pogorzeliskach, na torfowiskach, na wzgórzach, na żyznych glebach
róść u podnóża Tatr
róść w jakimś klimacie, w ciepłych krajach, w górach, w lasach, w miejscach wilgotnych, w ogrodzie, w rezerwacie, w szklarni, w jakimś środowisku, w tropikach; w Afryce, w Europie, w Tatrach; w skupiskach
róść bujnie, gęsto, obficie

Cytaty

Chwasty były wszędzie wypielone i rosło tylko to, co róść powinno.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Krąg Pierwszy Tom 2, 1996

To tylko w tych waszych sadach mogą sobie drzewa róść, gdzie chcą, gdzie wiatr ziarno zaniesie [...].

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1967

Za rowem rosły cztery wierzby, za nimi lśniło płytkie jeziorko [...].

źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996

2. dzieci

Definicja

stawać się dorosłym

Warianty

częściej rosnąć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	dorastać
	hiperonimy:	dojrzewać

Połączenia

pokolenie rośnie; chłopcy, dzieci, dziewczęta, młode, szczenięta, wilczęta rosną
róść w jakiejś atmosferze, w jakimś środowisku, w przeświadczeniu o czymś, w jakichś warunkach
róść szybko, w oczach
róść i rozwijać się

Cytaty

[...] młodzież nasza musi róść w świadomości, że nie tylko od dojrzałości społeczeństwa, ale i jej gorącego patriotyzmu zależy byt niepodległej Rzeczypospolitej.

źródło: NKJP: Marek Jabłonowski: Zbrojne państwo, Polityka, 2009-08-12

Grzegorz urodził się już po wojnie, ale rósł w bardzo wolno malejącym cieniu wojny zapowiadanej.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977

3. włosy

Definicja

stawać się większym, wyższym lub dłuższym

Warianty

częściej rosnąć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

dziecko, roślina, szczenię; balon, biust, broda, brzuch, budynek, hipermarket, sterta, stos rośnie; paznokcie, płuca, włosy rosną
róść szybko, wolno; w oczach

Cytaty

[...] nowotwór sam za mnie zadecydował, że trzeba właśnie teraz: zaczął róść z godziny na godzinę.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: ARCHIPELAG GUŁag Tom 3, 1977

Włoski po ogoleniu nóg maszynką jednorazową odrosną. [...] Odrosną całkowicie po jakichś 2 tygodniach, ale będą róść nadal.

źródło: Internet: zapytaj.onet.pl

Pod palcami powinniśmy czuć, jak brzuch rośnie przy wdechu, a następnie kurczy się przy wydechu.

źródło: NKJP: Sławomir Lechna: ĆWICZENIA / Przygotowanie do porodu Relaksują i odprężają, Polska Głos Wielkopolski, 2005-09-01

4. temperatura

Definicja

zwiększać swoją liczebność, intensywność bądź wartość

Warianty

częściej rosnąć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	zwiększać się
	antonimy:	maleć

Połączenia

bezrobocie, czynsz, frekwencja, inflacja, konkurencja, kredyt, lęk, napięcie, niepokój, niezadowolenie, podatek, popularność, popyt, potęga, przestępczość, rata, ryzyko, temperatura, zadłużenie, zatrudnienie rośnie; ceny, możliwości, niezadowolenie społeczne, opłaty, pensje, straty, szanse, wątpliwości, wskaźniki, wydatki, wymagania, zainteresowanie, zapał, zapotrzebowanie, zarobki rosną
róść w szybkim tempie, w postępie geometrycznym
róść z każdą chwilą
róść dynamicznie, gwałtownie, lawinowo, stopniowo, systematycznie, szybko; w oczach

Cytaty

W 1795 zasada państwa beznarodowego opartego na sile [...] zrodziła ideę nacjonalistyczną, która będzie róść w Europie aż po rok 1919, do daty traktatu wersalskiego.

źródło: NKJP: Stanisław Cat-Mackiewicz: Polityka Becka, 2009

Napięcie w kraju rosło i mogło grozić nie kontrolowanym wybuchem.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1985

5. w bogactwo

Definicja

zyskiwać coś lub stawać się jakimś

Warianty

częściej rosnąć

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

róść w bogactwo, w dumę, w potęgę, w pychę, w siłę, w sławę, w zaszczyty

Cytaty

To było tak, jakby na oczach obserwatorów władza znajdująca się w kompletnej rozsypce nieoczekiwanie zaczęła się podnosić i róść w siłę.

źródło: NKJP: Janina Paradowska: Reforma kraju: dwanaście znaczy piętnaście, Polityka nr 24, 1998

Rośliśmy w dumę, gdy widzieliśmy głosujących seniorów, sięgających w swej mądrości daleko w przyszłe pokolenia.

źródło: NKJP: Jacej Jachimecki: Czas pomyśleć o Polsce, Gazeta Krakowska, 2003-06-11

Składnia

róść

w CO

Frazeologizmy

apetyt rośnie w miarę jedzenia
coś powstaje jak/niczym grzyby po deszczu
coś rośnie jak/niczym grzyby po deszczu
coś rośnie w ustach komuś
coś rośnie komuś w gardle
ktoś rośnie w czyichś oczach
ktoś słyszy, jak trawa rośnie
ktoś ucieka, gdzie pieprz rośnie
ktoś wieje, gdzie pieprz rośnie
ktoś zwiewa, gdzie pieprz rośnie
ktoś zmyka, gdzie pieprz rośnie
ktoś uciekł, gdzie pieprz rośnie
ktoś zwiał, gdzie pieprz rośnie
ktoś/coś rośnie jak na drożdżach
rosną komuś skrzydła
rosną komuś skrzydła u ramion

Data ostatniej modyfikacji: 26.01.2019