UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

urzynać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. rżnąć

1. gałąź

Definicja

oddzielać od podstawy lub całości za pomocą ostrego narzędzia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rżnąć
	hiperonimy:	oddzielać

Cytaty

[...] idę do komory, urzynam kawał mięsa, posyłam po piwo i wcinam [...].

źródło: Leszek Mazan: Wy mnie jeszcze nie znacie!, 1992 (dziennikpolski24.pl)

Bonhart na oczach Falki urzynał pozabijanym szczurom głowy [...].

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urzynam	urzynamy
2 os.	urzynasz	urzynacie
3 os.	urzyna	urzynają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urzynałem +(e)m urzynał	urzynałam +(e)m urzynała	urzynałom +(e)m urzynało	urzynaliśmy +(e)śmy urzynali	urzynałyśmy +(e)śmy urzynały
2 os.	urzynałeś +(e)ś urzynał	urzynałaś +(e)ś urzynała	urzynałoś +(e)ś urzynało	urzynaliście +(e)ście urzynali	urzynałyście +(e)ście urzynały
3 os.	urzynał	urzynała	urzynało	urzynali	urzynały

bezosobnik: urzynano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urzynał będę urzynać	będę urzynała będę urzynać	będę urzynało będę urzynać	będziemy urzynali będziemy urzynać	będziemy urzynały będziemy urzynać
2 os.	będziesz urzynał będziesz urzynać	będziesz urzynała będziesz urzynać	będziesz urzynało będziesz urzynać	będziecie urzynali będziecie urzynać	będziecie urzynały będziecie urzynać
3 os.	będzie urzynał będzie urzynać	będzie urzynała będzie urzynać	będzie urzynało będzie urzynać	będą urzynali będą urzynać	będą urzynały będą urzynać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urzynajmy
2 os.	urzynaj	urzynajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urzynałbym bym urzynał	urzynałabym bym urzynała	urzynałobym bym urzynało	urzynalibyśmy byśmy urzynali	urzynałybyśmy byśmy urzynały
2 os.	urzynałbyś byś urzynał	urzynałabyś byś urzynała	urzynałobyś byś urzynało	urzynalibyście byście urzynali	urzynałybyście byście urzynały
3 os.	urzynałby by urzynał	urzynałaby by urzynała	urzynałoby by urzynało	urzynaliby by urzynali	urzynałyby by urzynały

bezosobnik: urzynano by

bezokolicznik: urzynać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urzynając

gerundium: urzynanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urzynanie	urzynania
D.	urzynania	urzynań
C.	urzynaniu	urzynaniom
B.	urzynanie	urzynania
N.	urzynaniem	urzynaniami
Ms.	urzynaniu	urzynaniach
W.	urzynanie	urzynania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urzynający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urzynający	urzynający	urzynający	urzynające	urzynająca
D.	urzynającego	urzynającego	urzynającego	urzynającego	urzynającej
C.	urzynającemu	urzynającemu	urzynającemu	urzynającemu	urzynającej
B.	urzynającego	urzynającego	urzynający	urzynające	urzynającą
N.	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającą
Ms.	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urzynający	urzynający	urzynające	urzynające
D.	urzynających	urzynających	urzynających	urzynających
C.	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającym
B.	urzynających	urzynających	urzynających	urzynające
N.	urzynającymi	urzynającymi	urzynającymi	urzynającymi
Ms.	urzynających	urzynających	urzynających	urzynających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urzynany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urzynany	urzynany	urzynany	urzynane	urzynana
D.	urzynanego	urzynanego	urzynanego	urzynanego	urzynanej
C.	urzynanemu	urzynanemu	urzynanemu	urzynanemu	urzynanej
B.	urzynanego	urzynanego	urzynany	urzynane	urzynaną
N.	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynaną
Ms.	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urzynani	urzynani	urzynane	urzynane
D.	urzynanych	urzynanych	urzynanych	urzynanych
C.	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanym
B.	urzynanych	urzynanych	urzynanych	urzynane
N.	urzynanymi	urzynanymi	urzynanymi	urzynanymi
Ms.	urzynanych	urzynanych	urzynanych	urzynanych

odpowiednik aspektowy: urżnąć

Składnia

urzynać

2. na części

Definicja

przest.

dzielić na bardzo drobne części za pomocą ostrego narzędzia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rżnąć, zrzynać

Cytaty

Jeden stajenny miał obowiązek w dobrach czarnożylskich urzynać dziennie 10 wierteli sieczki z 1 mendla snopów.

źródło: Wojciech Szczygielski: Produkcja rolnicza gospodarstwa folwarcznego w Wieluńskiem od XVI do XVIII wieku, 1963, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urzynam	urzynamy
2 os.	urzynasz	urzynacie
3 os.	urzyna	urzynają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urzynałem +(e)m urzynał	urzynałam +(e)m urzynała	urzynałom +(e)m urzynało	urzynaliśmy +(e)śmy urzynali	urzynałyśmy +(e)śmy urzynały
2 os.	urzynałeś +(e)ś urzynał	urzynałaś +(e)ś urzynała	urzynałoś +(e)ś urzynało	urzynaliście +(e)ście urzynali	urzynałyście +(e)ście urzynały
3 os.	urzynał	urzynała	urzynało	urzynali	urzynały

bezosobnik: urzynano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urzynał będę urzynać	będę urzynała będę urzynać	będę urzynało będę urzynać	będziemy urzynali będziemy urzynać	będziemy urzynały będziemy urzynać
2 os.	będziesz urzynał będziesz urzynać	będziesz urzynała będziesz urzynać	będziesz urzynało będziesz urzynać	będziecie urzynali będziecie urzynać	będziecie urzynały będziecie urzynać
3 os.	będzie urzynał będzie urzynać	będzie urzynała będzie urzynać	będzie urzynało będzie urzynać	będą urzynali będą urzynać	będą urzynały będą urzynać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urzynajmy
2 os.	urzynaj	urzynajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urzynałbym bym urzynał	urzynałabym bym urzynała	urzynałobym bym urzynało	urzynalibyśmy byśmy urzynali	urzynałybyśmy byśmy urzynały
2 os.	urzynałbyś byś urzynał	urzynałabyś byś urzynała	urzynałobyś byś urzynało	urzynalibyście byście urzynali	urzynałybyście byście urzynały
3 os.	urzynałby by urzynał	urzynałaby by urzynała	urzynałoby by urzynało	urzynaliby by urzynali	urzynałyby by urzynały

bezosobnik: urzynano by

bezokolicznik: urzynać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urzynając

gerundium: urzynanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urzynanie	urzynania
D.	urzynania	urzynań
C.	urzynaniu	urzynaniom
B.	urzynanie	urzynania
N.	urzynaniem	urzynaniami
Ms.	urzynaniu	urzynaniach
W.	urzynanie	urzynania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urzynający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urzynający	urzynający	urzynający	urzynające	urzynająca
D.	urzynającego	urzynającego	urzynającego	urzynającego	urzynającej
C.	urzynającemu	urzynającemu	urzynającemu	urzynającemu	urzynającej
B.	urzynającego	urzynającego	urzynający	urzynające	urzynającą
N.	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającą
Ms.	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urzynający	urzynający	urzynające	urzynające
D.	urzynających	urzynających	urzynających	urzynających
C.	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającym
B.	urzynających	urzynających	urzynających	urzynające
N.	urzynającymi	urzynającymi	urzynającymi	urzynającymi
Ms.	urzynających	urzynających	urzynających	urzynających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urzynany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urzynany	urzynany	urzynany	urzynane	urzynana
D.	urzynanego	urzynanego	urzynanego	urzynanego	urzynanej
C.	urzynanemu	urzynanemu	urzynanemu	urzynanemu	urzynanej
B.	urzynanego	urzynanego	urzynany	urzynane	urzynaną
N.	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynaną
Ms.	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urzynani	urzynani	urzynane	urzynane
D.	urzynanych	urzynanych	urzynanych	urzynanych
C.	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanym
B.	urzynanych	urzynanych	urzynanych	urzynane
N.	urzynanymi	urzynanymi	urzynanymi	urzynanymi
Ms.	urzynanych	urzynanych	urzynanych	urzynanych

odpowiednik aspektowy: urżnąć

Składnia

urzynać

CZEGO

3. marsza

Definicja

pot. przest.

energicznie i z zapałem wykonywać utwór muzyczny na instrumencie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ciąć, rżnąć, ucinać
	hiperonimy:	grać

Cytaty

Muzykanci naszego wujka Sikory ustawili się przy bramie i każdemu, kto wchodził, urzynali marsza.

źródło: Tadeusz Papier: Moje Lipce, 1986, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	urzynam	urzynamy
2 os.	urzynasz	urzynacie
3 os.	urzyna	urzynają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urzynałem +(e)m urzynał	urzynałam +(e)m urzynała	urzynałom +(e)m urzynało	urzynaliśmy +(e)śmy urzynali	urzynałyśmy +(e)śmy urzynały
2 os.	urzynałeś +(e)ś urzynał	urzynałaś +(e)ś urzynała	urzynałoś +(e)ś urzynało	urzynaliście +(e)ście urzynali	urzynałyście +(e)ście urzynały
3 os.	urzynał	urzynała	urzynało	urzynali	urzynały

bezosobnik: urzynano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urzynał będę urzynać	będę urzynała będę urzynać	będę urzynało będę urzynać	będziemy urzynali będziemy urzynać	będziemy urzynały będziemy urzynać
2 os.	będziesz urzynał będziesz urzynać	będziesz urzynała będziesz urzynać	będziesz urzynało będziesz urzynać	będziecie urzynali będziecie urzynać	będziecie urzynały będziecie urzynać
3 os.	będzie urzynał będzie urzynać	będzie urzynała będzie urzynać	będzie urzynało będzie urzynać	będą urzynali będą urzynać	będą urzynały będą urzynać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urzynajmy
2 os.	urzynaj	urzynajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urzynałbym bym urzynał	urzynałabym bym urzynała	urzynałobym bym urzynało	urzynalibyśmy byśmy urzynali	urzynałybyśmy byśmy urzynały
2 os.	urzynałbyś byś urzynał	urzynałabyś byś urzynała	urzynałobyś byś urzynało	urzynalibyście byście urzynali	urzynałybyście byście urzynały
3 os.	urzynałby by urzynał	urzynałaby by urzynała	urzynałoby by urzynało	urzynaliby by urzynali	urzynałyby by urzynały

bezosobnik: urzynano by

bezokolicznik: urzynać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urzynając

gerundium: urzynanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urzynanie	urzynania
D.	urzynania	urzynań
C.	urzynaniu	urzynaniom
B.	urzynanie	urzynania
N.	urzynaniem	urzynaniami
Ms.	urzynaniu	urzynaniach
W.	urzynanie	urzynania

imiesłów przymiotnikowy czynny: urzynający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urzynający	urzynający	urzynający	urzynające	urzynająca
D.	urzynającego	urzynającego	urzynającego	urzynającego	urzynającej
C.	urzynającemu	urzynającemu	urzynającemu	urzynającemu	urzynającej
B.	urzynającego	urzynającego	urzynający	urzynające	urzynającą
N.	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającą
Ms.	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urzynający	urzynający	urzynające	urzynające
D.	urzynających	urzynających	urzynających	urzynających
C.	urzynającym	urzynającym	urzynającym	urzynającym
B.	urzynających	urzynających	urzynających	urzynające
N.	urzynającymi	urzynającymi	urzynającymi	urzynającymi
Ms.	urzynających	urzynających	urzynających	urzynających

imiesłów przymiotnikowy bierny: urzynany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	urzynany	urzynany	urzynany	urzynane	urzynana
D.	urzynanego	urzynanego	urzynanego	urzynanego	urzynanej
C.	urzynanemu	urzynanemu	urzynanemu	urzynanemu	urzynanej
B.	urzynanego	urzynanego	urzynany	urzynane	urzynaną
N.	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynaną
Ms.	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	urzynani	urzynani	urzynane	urzynane
D.	urzynanych	urzynanych	urzynanych	urzynanych
C.	urzynanym	urzynanym	urzynanym	urzynanym
B.	urzynanych	urzynanych	urzynanych	urzynane
N.	urzynanymi	urzynanymi	urzynanymi	urzynanymi
Ms.	urzynanych	urzynanych	urzynanych	urzynanych

Składnia

urzynać

Data ostatniej modyfikacji: 22.01.2021