UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obwołać

Chronologizacja

1467, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obwołam
obwołamy
2 os. obwołasz
obwołacie
3 os. obwoła
obwołają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obwołałem
+(e)m obwołał
obwołałam
+(e)m obwołała
obwołałom
+(e)m obwołało
obwołaliśmy
+(e)śmy obwołali
obwołałyśmy
+(e)śmy obwołały
2 os. obwołałeś
+(e)ś obwołał
obwołałaś
+(e)ś obwołała
obwołałoś
+(e)ś obwołało
obwołaliście
+(e)ście obwołali
obwołałyście
+(e)ście obwołały
3 os. obwołał
obwołała
obwołało
obwołali
obwołały

bezosobnik: obwołano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obwołajmy
2 os. obwołaj
obwołajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obwołałbym
bym obwołał
obwołałabym
bym obwołała
obwołałobym
bym obwołało
obwołalibyśmy
byśmy obwołali
obwołałybyśmy
byśmy obwołały
2 os. obwołałbyś
byś obwołał
obwołałabyś
byś obwołała
obwołałobyś
byś obwołało
obwołalibyście
byście obwołali
obwołałybyście
byście obwołały
3 os. obwołałby
by obwołał
obwołałaby
by obwołała
obwołałoby
by obwołało
obwołaliby
by obwołali
obwołałyby
by obwołały

bezosobnik: obwołano by

bezokolicznik: obwołać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obwoławszy

gerundium: obwołanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. obwołanie
obwołania
D. obwołania
obwołań
C. obwołaniu
obwołaniom
B. obwołanie
obwołania
N. obwołaniem
obwołaniami
Ms. obwołaniu
obwołaniach
W. obwołanie
obwołania

imiesłów przymiotnikowy bierny: obwołany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. obwołany
obwołany
obwołany
obwołane
obwołana
D. obwołanego
obwołanego
obwołanego
obwołanego
obwołanej
C. obwołanemu
obwołanemu
obwołanemu
obwołanemu
obwołanej
B. obwołanego
obwołanego
obwołany
obwołane
obwołaną
N. obwołanym
obwołanym
obwołanym
obwołanym
obwołaną
Ms. obwołanym
obwołanym
obwołanym
obwołanym
obwołanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. obwołani
obwołani
obwołane
obwołane
D. obwołanych
obwołanych
obwołanych
obwołanych
C. obwołanym
obwołanym
obwołanym
obwołanym
B. obwołanych
obwołanych
obwołanych
obwołane
N. obwołanymi
obwołanymi
obwołanymi
obwołanymi
Ms. obwołanych
obwołanych
obwołanych
obwołanych

odpowiednik aspektowy: obwoływać

Pochodzenie

Zob. wołać

1. wodzem

Definicja

wybrać kogoś na jakieś stanowisko lub do pełnienia jakiejś funkcji, ogłaszając swoją decyzję oficjalnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Relacje znaczeniowe

synonimy:  okrzyczeć, okrzyknąć

Połączenia

  • obwołać królem, przywódcą, wodzem

Cytaty

Wiemy, że już w epoce sędziów kiełkowały w Izraelu prądy monarchistyczne. Istniało wtedy silne stronnictwo, które chciało sędziego Gedeona obwołać królem.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Szujski został złożony z tronu przez bojarów, którzy obwołali carem królewicza Władysława, mającego przyjąć prawosławie.

źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych, 1994 do współczesności

W maju 1471 roku najstarszy z królewiczów, piętnastoletni Władysław, został obwołany na sejmie w Kutnej Horze królem Czech.

źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000

Składnia

bez ograniczeń + obwołać +
KOGO + KIM

2. zdrajcą

Definicja

publicznie nazwać kogoś lub coś jakimiś słowami, rozpowszechniając w ten sposób określoną opinię o tym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  okrzyczeć, okrzyknąć

Cytaty

Nie tak dawno byliśmy świadkami, jak niektórzy krytycy próbowali obwołać pewnego współczesnego poetę piątym wieszczem.

źródło: NKJP: Stanisław Barańczak: Przed i po: szkice o poezji krajowej przełomu lat siedemdziesiatych i osiemdziesiątych, 1988

Zaraz po zamachu Niewiadomskiego obwołała szaleńcem nawet prawicowa prasa, by zrzucić z endecji odpowiedzialność za zbrodnię.

źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002

Kiedy pracowałem w Manili, lud z uwagą śledził perypetie ślicznej dziewczyny imieniem Maita, która po burzliwych dyskusjach obwołana została Miss Filipin.

źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970

Nie zaskakują one jednak aż tak wielką pomysłowością i oryginalnością, żeby „Panią Doubtfire” obwołać drugą „Tootsie”, która chyba długo jeszcze pozostanie niedoścignionym wzorem.

źródło: NKJP: Małgorzata Sadowska: Pani Doubtfire, Gazeta Wyborcza, 1997-12-19

Składnia

bez ograniczeń + obwołać +
KOGO/CO + KIM/CZYM

3. sukces

Definicja

daw. 
ogłosić coś publicznie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obwieścić

Cytaty

- Lada dzień - rzekł wreszcie - będzie obwołany specjalny, jednorazowy, obejmujący wszystkich podatek.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Z ową bandą awanturników wyprawiał się często na Ołbin, gdzie szalał bez umiaru po karczmach i zamtuzach, nawet po obwołaniu nocnej godziny, za szczelnie zawartymi okiennicami.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Składnia

bez ograniczeń + obwołać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj