UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

podgrzać

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. wodę

Definicja

grzejąc, podwyższyć trochę temperaturę czegoś

Pochodzenie

Zob. grzać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ogrzać

Połączenia

  • podgrzać bagietkę, bulion, herbatę, kawę, mięso, mleko, parówki, pierogi, piwo, wodę, zupę; jedzenie, obiad, potrawę; powietrze
  • podgrzać do jakiejś temperatury, do iluś stopni Celsjusza
  • podgrzać na ognisku; na parze
  • podgrzać nad płomieniem palnika
  • podgrzać w kuchence, w mikrofali, w piecu; w brytfannie, w rondelku
  • podgrzać lekko, trochę; osobno
  • móc podgrzać; można, należy podgrzać
  • podgrzać i doprawić; wymieszać i podgrzać

Cytaty

Na stole, oparta o wazon z piwoniami, leżała kartka: W szafce są parówki, podgrzej sobie.

źródło: KWSJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

Stara ugotowała rano obiad, podgrzeje go, a potem zasiądą do stołu.

źródło: KWSJP: Rudolf Jasik: Martwi nie śpiewają, 1961

W styczniu br. minister edukacji zakazał rektorom dotowania uczelnianych stołówek. - Może teraz na mojej uczelni pojawią się mikrofalówki na monety, w których każdy student będzie mógł podgrzać przyniesioną z domu wałówkę?

źródło: KWSJP: Paweł Wrabec: Wrzuć i kup, Polityka, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podgrzeję
podgrzejemy
2 os. podgrzejesz
podgrzejecie
3 os. podgrzeje
podgrzeją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podgrzałem
+(e)m podgrzał
podgrzałam
+(e)m podgrzała
podgrzałom
+(e)m podgrzało
podgrzaliśmy
podgrzeliśmy
+(e)śmy podgrzali
+(e)śmy podgrzeli
podgrzałyśmy
+(e)śmy podgrzały
2 os. podgrzałeś
+(e)ś podgrzał
podgrzałaś
+(e)ś podgrzała
podgrzałoś
+(e)ś podgrzało
podgrzaliście
podgrzeliście
+(e)ście podgrzali
+(e)ście podgrzeli
podgrzałyście
+(e)ście podgrzały
3 os. podgrzał
podgrzała
podgrzało
podgrzali
podgrzeli
podgrzały

bezosobnik: podgrzano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podgrzejmy
2 os. podgrzej
podgrzejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podgrzałbym
bym podgrzał
podgrzałabym
bym podgrzała
podgrzałobym
bym podgrzało
podgrzalibyśmy
podgrzelibyśmy
byśmy podgrzali
byśmy podgrzeli
podgrzałybyśmy
byśmy podgrzały
2 os. podgrzałbyś
byś podgrzał
podgrzałabyś
byś podgrzała
podgrzałobyś
byś podgrzało
podgrzalibyście
podgrzelibyście
byście podgrzali
byście podgrzeli
podgrzałybyście
byście podgrzały
3 os. podgrzałby
by podgrzał
podgrzałaby
by podgrzała
podgrzałoby
by podgrzało
podgrzaliby
podgrzeliby
by podgrzali
by podgrzeli
podgrzałyby
by podgrzały

bezosobnik: podgrzano by

bezokolicznik: podgrzać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: podgrzawszy

gerundium: podgrzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. podgrzanie
podgrzania
D. podgrzania
podgrzań
C. podgrzaniu
podgrzaniom
B. podgrzanie
podgrzania
N. podgrzaniem
podgrzaniami
Ms. podgrzaniu
podgrzaniach
W. podgrzanie
podgrzania

imiesłów przymiotnikowy bierny: podgrzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. podgrzany
podgrzany
podgrzany
podgrzane
podgrzana
D. podgrzanego
podgrzanego
podgrzanego
podgrzanego
podgrzanej
C. podgrzanemu
podgrzanemu
podgrzanemu
podgrzanemu
podgrzanej
B. podgrzanego
podgrzanego
podgrzany
podgrzane
podgrzaną
N. podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzaną
Ms. podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. podgrzani
podgrzani
podgrzane
podgrzane
D. podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
C. podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
B. podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
podgrzane
N. podgrzanymi
podgrzanymi
podgrzanymi
podgrzanymi
Ms. podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych

odpowiednik aspektowy: podgrzewać

Składnia

Rzosobowy + podgrzać +
CO

2. atmosferę

Definicja

spowodować nasilenie się gwałtownych emocji

Pochodzenie

Zob. grzać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaognić
antonimy:  ostudzić
hiperonimy:  wzmóc

Połączenia

  • podgrzać atmosferę, emocje, nastroje, sentymenty

Cytaty

Wydarzenia czerwcowe w Poznaniu, a potem VIII Plenum KC w 1956 r. mocno podgrzały atmosferę w Zakopanem.

źródło: KWSJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Cóż więc się stało, że po naszym pobycie podniósł się taki opętańczy antyradziecki wrzask? To było robione sztucznie. Komuś na tym zależało, ażeby podgrzać ten temat.

źródło: KWSJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek: życie i narodziny legendy, 2002

Przywódcy demonstracji, nie uzyskawszy nic dla podgrzania nastrojów, poprowadzili tłum pod siedzibę prezydenta, aby i jemu przedstawić żądanie utworzenia rządu „ludowego”.

źródło: KWSJP: Andrzej Kastory: Złowrogie sąsiedztwo. Rosyjska polityka wobec europejskich państw ościennych w latach 1939 -1940, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podgrzeję
podgrzejemy
2 os. podgrzejesz
podgrzejecie
3 os. podgrzeje
podgrzeją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podgrzałem
+(e)m podgrzał
podgrzałam
+(e)m podgrzała
podgrzałom
+(e)m podgrzało
podgrzaliśmy
podgrzeliśmy
+(e)śmy podgrzali
+(e)śmy podgrzeli
podgrzałyśmy
+(e)śmy podgrzały
2 os. podgrzałeś
+(e)ś podgrzał
podgrzałaś
+(e)ś podgrzała
podgrzałoś
+(e)ś podgrzało
podgrzaliście
podgrzeliście
+(e)ście podgrzali
+(e)ście podgrzeli
podgrzałyście
+(e)ście podgrzały
3 os. podgrzał
podgrzała
podgrzało
podgrzali
podgrzeli
podgrzały

bezosobnik: podgrzano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podgrzejmy
2 os. podgrzej
podgrzejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podgrzałbym
bym podgrzał
podgrzałabym
bym podgrzała
podgrzałobym
bym podgrzało
podgrzalibyśmy
podgrzelibyśmy
byśmy podgrzali
byśmy podgrzeli
podgrzałybyśmy
byśmy podgrzały
2 os. podgrzałbyś
byś podgrzał
podgrzałabyś
byś podgrzała
podgrzałobyś
byś podgrzało
podgrzalibyście
podgrzelibyście
byście podgrzali
byście podgrzeli
podgrzałybyście
byście podgrzały
3 os. podgrzałby
by podgrzał
podgrzałaby
by podgrzała
podgrzałoby
by podgrzało
podgrzaliby
podgrzeliby
by podgrzali
by podgrzeli
podgrzałyby
by podgrzały

bezosobnik: podgrzano by

bezokolicznik: podgrzać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: podgrzawszy

gerundium: podgrzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. podgrzanie
podgrzania
D. podgrzania
podgrzań
C. podgrzaniu
podgrzaniom
B. podgrzanie
podgrzania
N. podgrzaniem
podgrzaniami
Ms. podgrzaniu
podgrzaniach
W. podgrzanie
podgrzania

imiesłów przymiotnikowy bierny: podgrzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. podgrzany
podgrzany
podgrzany
podgrzane
podgrzana
D. podgrzanego
podgrzanego
podgrzanego
podgrzanego
podgrzanej
C. podgrzanemu
podgrzanemu
podgrzanemu
podgrzanemu
podgrzanej
B. podgrzanego
podgrzanego
podgrzany
podgrzane
podgrzaną
N. podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzaną
Ms. podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. podgrzani
podgrzani
podgrzane
podgrzane
D. podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
C. podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
B. podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
podgrzane
N. podgrzanymi
podgrzanymi
podgrzanymi
podgrzanymi
Ms. podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych

odpowiednik aspektowy: podgrzewać

Składnia

bez ograniczeń + podgrzać +
CO

3. gospodarkę

Definicja

spowodować zwiększenie tempa rozwoju gospodarki lub tempa wzrostu jakiegoś wskaźnika gospodarczego

Pochodzenie

Być może kalka z ang. to warm up, to heat up (economy); zob. grzać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Relacje znaczeniowe

synonimy:  schłodzić

Połączenia

  • podgrzać gospodarkę, koniunkturę

Cytaty

Nikt nawet okiem nie mrugnął, kiedy w 2008 r. stowarzyszenie właścicieli nieruchomości, chcąc podgrzać koniunkturę, zamieściło w mediach ogłoszenie, że nieruchomości są najlepszą inwestycją długoterminową, bo ich wartość co 10 lat się podwaja.

źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Zwierzęca natura rynku, Polityka, 2009, nr 28 (2713)

[...] liberał zastosował „keynesowski” sposób pobudzania koniunktury, żeby utrzymać wzrost gospodarczy i niskie bezrobocie. W ten sposób podgrzał gospodarkę i to nie rynek jest odpowiedzialny za kryzys, tylko danie mu potężnego zastrzyku narkotyku w postaci wręcz symbolicznych stóp procentowych.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podgrzeję
podgrzejemy
2 os. podgrzejesz
podgrzejecie
3 os. podgrzeje
podgrzeją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podgrzałem
+(e)m podgrzał
podgrzałam
+(e)m podgrzała
podgrzałom
+(e)m podgrzało
podgrzaliśmy
podgrzeliśmy
+(e)śmy podgrzali
+(e)śmy podgrzeli
podgrzałyśmy
+(e)śmy podgrzały
2 os. podgrzałeś
+(e)ś podgrzał
podgrzałaś
+(e)ś podgrzała
podgrzałoś
+(e)ś podgrzało
podgrzaliście
podgrzeliście
+(e)ście podgrzali
+(e)ście podgrzeli
podgrzałyście
+(e)ście podgrzały
3 os. podgrzał
podgrzała
podgrzało
podgrzali
podgrzeli
podgrzały

bezosobnik: podgrzano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podgrzejmy
2 os. podgrzej
podgrzejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podgrzałbym
bym podgrzał
podgrzałabym
bym podgrzała
podgrzałobym
bym podgrzało
podgrzalibyśmy
podgrzelibyśmy
byśmy podgrzali
byśmy podgrzeli
podgrzałybyśmy
byśmy podgrzały
2 os. podgrzałbyś
byś podgrzał
podgrzałabyś
byś podgrzała
podgrzałobyś
byś podgrzało
podgrzalibyście
podgrzelibyście
byście podgrzali
byście podgrzeli
podgrzałybyście
byście podgrzały
3 os. podgrzałby
by podgrzał
podgrzałaby
by podgrzała
podgrzałoby
by podgrzało
podgrzaliby
podgrzeliby
by podgrzali
by podgrzeli
podgrzałyby
by podgrzały

bezosobnik: podgrzano by

bezokolicznik: podgrzać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: podgrzawszy

gerundium: podgrzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. podgrzanie
podgrzania
D. podgrzania
podgrzań
C. podgrzaniu
podgrzaniom
B. podgrzanie
podgrzania
N. podgrzaniem
podgrzaniami
Ms. podgrzaniu
podgrzaniach
W. podgrzanie
podgrzania

imiesłów przymiotnikowy bierny: podgrzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. podgrzany
podgrzany
podgrzany
podgrzane
podgrzana
D. podgrzanego
podgrzanego
podgrzanego
podgrzanego
podgrzanej
C. podgrzanemu
podgrzanemu
podgrzanemu
podgrzanemu
podgrzanej
B. podgrzanego
podgrzanego
podgrzany
podgrzane
podgrzaną
N. podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzaną
Ms. podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. podgrzani
podgrzani
podgrzane
podgrzane
D. podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
C. podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
podgrzanym
B. podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
podgrzane
N. podgrzanymi
podgrzanymi
podgrzanymi
podgrzanymi
Ms. podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych
podgrzanych

odpowiednik aspektowy: podgrzewać

Składnia

bez ograniczeń + podgrzać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 26.03.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj