Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *krajь 'brzeg, krawędź, granica czegoś; pas ziemi leżący na krańcu czegoś, na granicy lub w granicach czegoś; okolica, kraina'
1. państwo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny
Połączenia
- duży, wielki, nowy, obcy, wolny;piękny kraj; dalekie, inne, odległe, poszczególne, różne, wszystkie kraje; kraje arabskie, bałkańskie, latynoskie, niemieckie, skandynawskie; członkowskie (UE / Unii), europejskie, sąsiednie, zachodnie; kapitalistyczne, postkomunistyczne, socjalistyczne; rozwinięte, (wysoko) uprzemysłowione; katolickie, muzułmańskie
- dwa, oba, obydwa kraje; kilka, kilkadziesiąt, wiele krajów
- kraje Afryki, Ameryki (Łacińskiej, Południowej, Środkowej), Azji, Beneluxu, Europy (Środkowej, Wschodniej, Zachodniej), Unii Europejskiej / UE, Zachodu; świata
- kraje i kontynenty; kraje i miasta, kraje i regiony
- gospodarka, kultura, mieszkańcy, rządy jakiegoś kraju; część, większość krajów
- eksport, emigracja, wyjazd do jakiegoś kraju; młodzież, sportowcy, uczestnicy, zawodnicy z jakiegoś kraju / z jakichś krajów
- praca, rynki pracy w jakichś krajach
- porównywalny z jakimiś krajami
- emigrować, eksportować, wyjechać do jakiegoś kraju
- prowadzić badania, przebywać w jakichś krajach
- łącznie; w porównaniu z jakimiś krajami
Cytaty
|
Z jednakową starannością i szacunkiem należy traktować każdego inwestora, bez względu na jego narodowość, kraj, pochodzenie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.01.1994 |
|
|
Niemcy to dokładnie w połowie kraj katolicki i w połowie protestancki. źródło: NKJP: Krystyna Janda: Małpa, 2004 |
|
|
Prezentowano wystawę, z której można było dowiedzieć się z jakich owoców słyną kraje Europy. źródło: NKJP: Oleńka Jagodzińska: OBCHODY DNIA OCHRONY ŚRODOWISKA, Nakielski Czas, 2003-06-25 |
|
|
Meksyk to kraj różnorodności, pustyni, dżungli, na płaskowyżach nagle strzelają w górę stożki wulkaniczne. źródło: NKJP: (sem): Podróż dla wytrwałych, Nowiny Raciborskie, 2004-02-17 |
|
|
Nowy układ dawał Stanom Zjednoczonym wyłączne prawo budowy kanału, który miał być wspólną własnością amerykańsko-nikaraguańską. Obydwa kraje zawarły również wieczny sojusz. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 2002 |
|
|
Cały kraj obchodził bardzo uroczyście rocznicę wybuchu II wojny światowej. źródło: NKJP: Nakielski Czas, 2006-09-06 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kraj |
kraje |
|
| D. | kraju |
krajów |
|
| C. | krajowi |
krajom |
|
| B. | kraj |
kraje |
|
| N. | krajem |
krajami |
|
| Ms. | kraju |
krajach |
|
| W. | kraju |
kraje |
2. brzeg
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | skraj |
Połączenia
- kraj globu, nieba, przepaści, świata; płaszcza, sutanny, szaty...
Cytaty
|
[...] wczoraj postanowiłem, choćby na chwilę, zostać muzułmaninem, a nie jest to łatwe zadanie. Nie bardzo wiedziałem, co ich interesuje, o czym myślą, dlaczego przyjechali na ciemny kraj świata, czyli do Danii. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007 |
|
|
[...] upadła na kolana przed ojcem Surynem i pocałowała kraj jego sutanny, a potem przypadła mu do rąk, których rozczulony ksiądz nie bronił. - Broń mię, broń mię, ojcze duchowny - powtarzała. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania Matka Joanna, 2006 |
|
|
Powietrze ustało i kraj nieba ponad dachami domu pobazgrany był i pogryzmolony jak w szkole tablica białą kredą. źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kraj |
kraje |
|
| D. | kraju |
krajów |
|
| C. | krajowi |
krajom |
|
| B. | kraj |
kraje |
|
| N. | krajem |
krajami |
|
| Ms. | kraju |
krajach |
|
| W. | kraju |
kraje |
Składnia
|
+ | kraj | + |
CZEGO
|
3. związkowy
Definicja
Noty o użyciu
W nazwach własnych pisany wielką literą, np. Kraj Zabajkalski.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny
Połączenia
- kraj związkowy
Cytaty
|
[...] Rosja specjalnie wybrała kraj Inguszów na swoisty poligon doświadczalny. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005 |
|
|
Rządzone przez partie chadeckie CDU i CSU niemieckie kraje związkowe popierają projekt budowy w Berlinie Centrum przeciwko Wypędzeniom [...]. źródło: NKJP: Krótko, Dziennik Polski - Świat, 2003-10-15 |
|
|
Na czele administracji gminnej stoi burmistrz. Sposób jego powoływania oraz kompetencje i funkcje są różne w poszczególnych krajach związkowych. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.05.2002 |
|
|
Kraj Zabajkalski utworzono w 2008 roku ze zjednoczenia Obwodu Czytyjskiego oraz Agińsko-Buriackiego Okręgu Autonomicznego. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kraj |
kraje |
|
| D. | kraju |
krajów |
|
| C. | krajowi |
krajom |
|
| B. | kraj |
kraje |
|
| N. | krajem |
krajami |
|
| Ms. | kraju |
krajach |
|
| W. | kraju |
kraje |