UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ogrzewać się

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. grzać

1. o wodzie

Definicja

uzyskiwać wyższą temperaturę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ocieplać się, podgrzewać się
antonimy:  chłodzić się, ochładzać się

Połączenia

  • woda ogrzewała się; powietrze ogrzewało się
  • ogrzewać się do jakiejś temperatury, do wrzenia
  • ogrzewać się od ciała, od podłoża, od powierzchni, ścianek... czegoś
  • ogrzewać się nieco, powoli, stopniowo, szybko
  • ogrzewać się i ochładzać się, ogrzewać się i oczyszczać się, ogrzewać się i topić się

Cytaty

Myślę, że gdyby uległ zmianie nurt, a obszar był większy, woda łatwiej mogłaby się ogrzewać od słońca.

źródło: NKJP: Zdrowa - bo żródlana, Dziennik Polski - Miechow, 2002-08-14

Chłodna masa powietrza [...], napływając nad dany obszar, stopniowo się ogrzewa od cieplejszego podłoża.

źródło: NKJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów, 1997

Kamień powoli się ogrzewał i wrażenie lodowatego zimna zaczęło ustępować.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewam się
ogrzewamy się
2 os. ogrzewasz się
ogrzewacie się
3 os. ogrzewa się
ogrzewają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałem się
+(e)m się ogrzewał
ogrzewałam się
+(e)m się ogrzewała
ogrzewałom się
+(e)m się ogrzewało
ogrzewaliśmy się
+(e)śmy się ogrzewali
ogrzewałyśmy się
+(e)śmy się ogrzewały
2 os. ogrzewałeś się
+(e)ś się ogrzewał
ogrzewałaś się
+(e)ś się ogrzewała
ogrzewałoś się
+(e)ś się ogrzewało
ogrzewaliście się
+(e)ście się ogrzewali
ogrzewałyście się
+(e)ście się ogrzewały
3 os. ogrzewał się
ogrzewała się
ogrzewało się
ogrzewali się
ogrzewały się

bezosobnik: ogrzewano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się ogrzewał
będę się ogrzewać
będę się ogrzewała
będę się ogrzewać
będę się ogrzewało
będę się ogrzewać
będziemy się ogrzewali
będziemy się ogrzewać
będziemy się ogrzewały
będziemy się ogrzewać
2 os. będziesz się ogrzewał
będziesz się ogrzewać
będziesz się ogrzewała
będziesz się ogrzewać
będziesz się ogrzewało
będziesz się ogrzewać
będziecie się ogrzewali
będziecie się ogrzewać
będziecie się ogrzewały
będziecie się ogrzewać
3 os. będzie się ogrzewał
będzie się ogrzewać
będzie się ogrzewała
będzie się ogrzewać
będzie się ogrzewało
będzie się ogrzewać
będą się ogrzewali
będą się ogrzewać
będą się ogrzewały
będą się ogrzewać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewajmy się
2 os. ogrzewaj się
ogrzewajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałbym się
bym się ogrzewał
ogrzewałabym się
bym się ogrzewała
ogrzewałobym się
bym się ogrzewało
ogrzewalibyśmy się
byśmy się ogrzewali
ogrzewałybyśmy się
byśmy się ogrzewały
2 os. ogrzewałbyś się
byś się ogrzewał
ogrzewałabyś się
byś się ogrzewała
ogrzewałobyś się
byś się ogrzewało
ogrzewalibyście się
byście się ogrzewali
ogrzewałybyście się
byście się ogrzewały
3 os. ogrzewałby się
by się ogrzewał
ogrzewałaby się
by się ogrzewała
ogrzewałoby się
by się ogrzewało
ogrzewaliby się
by się ogrzewali
ogrzewałyby się
by się ogrzewały

bezosobnik: ogrzewano by się

bezokolicznik: ogrzewać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: ogrzewając się

gerundium: ogrzewanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ogrzewanie się
ogrzewania się
D. ogrzewania się
ogrzewań się
C. ogrzewaniu się
ogrzewaniom się
B. ogrzewanie się
ogrzewania się
N. ogrzewaniem się
ogrzewaniami się
Ms. ogrzewaniu się
ogrzewaniach się
W. ogrzewanie się
ogrzewania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: ogrzewający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ogrzewający się
ogrzewający się
ogrzewający się
ogrzewające się
ogrzewająca się
D. ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewającej się
C. ogrzewającemu się
ogrzewającemu się
ogrzewającemu się
ogrzewającemu się
ogrzewającej się
B. ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewający się
ogrzewające się
ogrzewającą się
N. ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającą się
Ms. ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ogrzewający się
ogrzewający się
ogrzewające się
ogrzewające się
D. ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
C. ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
B. ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewające się
N. ogrzewającymi się
ogrzewającymi się
ogrzewającymi się
ogrzewającymi się
Ms. ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się

odpowiednik aspektowy: ogrzać się

Składnia

Rznieżywotny + ogrzewać się +
(od CZEGO)

2. przy ognisku

Definicja

pozbywać się uczucia zimna przez podanie swojego ciała działaniu źródła ciepła

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  grzać się, rozgrzewać się
antonimy:  marznąć

Połączenia

  • ogrzewać się piecykiem, węglem; ciepłem czegoś
  • ogrzewać się przy ogniu, przy ognisku
  • siedzieć i ogrzewać się

Cytaty

Spali na deskach, styropianie, ogrzewali się prymitywnymi piecykami na drewno i węgiel.

źródło: KWSJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006

Siedziała, pozwalała ogrzewać się ciepłem jego oddechu.

źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Ponieważ sesja przeciągnęła się do późnych godzin nocnych, ogrzewali się przy ognisku, popijając gorącą herbatę.

źródło: NKJP: (ALI): Gimnazjaliści na pikniku pod gwiazdami, Echo Dnia, 2007-11-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewam się
ogrzewamy się
2 os. ogrzewasz się
ogrzewacie się
3 os. ogrzewa się
ogrzewają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałem się
+(e)m się ogrzewał
ogrzewałam się
+(e)m się ogrzewała
ogrzewałom się
+(e)m się ogrzewało
ogrzewaliśmy się
+(e)śmy się ogrzewali
ogrzewałyśmy się
+(e)śmy się ogrzewały
2 os. ogrzewałeś się
+(e)ś się ogrzewał
ogrzewałaś się
+(e)ś się ogrzewała
ogrzewałoś się
+(e)ś się ogrzewało
ogrzewaliście się
+(e)ście się ogrzewali
ogrzewałyście się
+(e)ście się ogrzewały
3 os. ogrzewał się
ogrzewała się
ogrzewało się
ogrzewali się
ogrzewały się

bezosobnik: ogrzewano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się ogrzewał
będę się ogrzewać
będę się ogrzewała
będę się ogrzewać
będę się ogrzewało
będę się ogrzewać
będziemy się ogrzewali
będziemy się ogrzewać
będziemy się ogrzewały
będziemy się ogrzewać
2 os. będziesz się ogrzewał
będziesz się ogrzewać
będziesz się ogrzewała
będziesz się ogrzewać
będziesz się ogrzewało
będziesz się ogrzewać
będziecie się ogrzewali
będziecie się ogrzewać
będziecie się ogrzewały
będziecie się ogrzewać
3 os. będzie się ogrzewał
będzie się ogrzewać
będzie się ogrzewała
będzie się ogrzewać
będzie się ogrzewało
będzie się ogrzewać
będą się ogrzewali
będą się ogrzewać
będą się ogrzewały
będą się ogrzewać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewajmy się
2 os. ogrzewaj się
ogrzewajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałbym się
bym się ogrzewał
ogrzewałabym się
bym się ogrzewała
ogrzewałobym się
bym się ogrzewało
ogrzewalibyśmy się
byśmy się ogrzewali
ogrzewałybyśmy się
byśmy się ogrzewały
2 os. ogrzewałbyś się
byś się ogrzewał
ogrzewałabyś się
byś się ogrzewała
ogrzewałobyś się
byś się ogrzewało
ogrzewalibyście się
byście się ogrzewali
ogrzewałybyście się
byście się ogrzewały
3 os. ogrzewałby się
by się ogrzewał
ogrzewałaby się
by się ogrzewała
ogrzewałoby się
by się ogrzewało
ogrzewaliby się
by się ogrzewali
ogrzewałyby się
by się ogrzewały

bezosobnik: ogrzewano by się

bezokolicznik: ogrzewać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: ogrzewając się

gerundium: ogrzewanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ogrzewanie się
ogrzewania się
D. ogrzewania się
ogrzewań się
C. ogrzewaniu się
ogrzewaniom się
B. ogrzewanie się
ogrzewania się
N. ogrzewaniem się
ogrzewaniami się
Ms. ogrzewaniu się
ogrzewaniach się
W. ogrzewanie się
ogrzewania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: ogrzewający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ogrzewający się
ogrzewający się
ogrzewający się
ogrzewające się
ogrzewająca się
D. ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewającej się
C. ogrzewającemu się
ogrzewającemu się
ogrzewającemu się
ogrzewającemu się
ogrzewającej się
B. ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewający się
ogrzewające się
ogrzewającą się
N. ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającą się
Ms. ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ogrzewający się
ogrzewający się
ogrzewające się
ogrzewające się
D. ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
C. ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
B. ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewające się
N. ogrzewającymi się
ogrzewającymi się
ogrzewającymi się
ogrzewającymi się
Ms. ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się

odpowiednik aspektowy: ogrzać się

Składnia

Rzżywotny + ogrzewać się +
(CZYM)
Rzżywotny + ogrzewać się +
(przy CZYM)

3. nawzajem

Definicja

ogrzewać siebie nawzajem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

  • ogrzewać się własnymi ciałami
  • ogrzewać się nawzajem

Cytaty

Leżymy z kotem w śpiworze zwinięci w jeden ciepły kłębek, ogrzewając się wzajemnie.

źródło: KWSJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

Przysunęły się więc do siebie, aby się nawzajem ogrzewać własnymi ciałami.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewam się
ogrzewamy się
2 os. ogrzewasz się
ogrzewacie się
3 os. ogrzewa się
ogrzewają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałem się
+(e)m się ogrzewał
ogrzewałam się
+(e)m się ogrzewała
ogrzewałom się
+(e)m się ogrzewało
ogrzewaliśmy się
+(e)śmy się ogrzewali
ogrzewałyśmy się
+(e)śmy się ogrzewały
2 os. ogrzewałeś się
+(e)ś się ogrzewał
ogrzewałaś się
+(e)ś się ogrzewała
ogrzewałoś się
+(e)ś się ogrzewało
ogrzewaliście się
+(e)ście się ogrzewali
ogrzewałyście się
+(e)ście się ogrzewały
3 os. ogrzewał się
ogrzewała się
ogrzewało się
ogrzewali się
ogrzewały się

bezosobnik: ogrzewano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się ogrzewał
będę się ogrzewać
będę się ogrzewała
będę się ogrzewać
będę się ogrzewało
będę się ogrzewać
będziemy się ogrzewali
będziemy się ogrzewać
będziemy się ogrzewały
będziemy się ogrzewać
2 os. będziesz się ogrzewał
będziesz się ogrzewać
będziesz się ogrzewała
będziesz się ogrzewać
będziesz się ogrzewało
będziesz się ogrzewać
będziecie się ogrzewali
będziecie się ogrzewać
będziecie się ogrzewały
będziecie się ogrzewać
3 os. będzie się ogrzewał
będzie się ogrzewać
będzie się ogrzewała
będzie się ogrzewać
będzie się ogrzewało
będzie się ogrzewać
będą się ogrzewali
będą się ogrzewać
będą się ogrzewały
będą się ogrzewać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ogrzewajmy się
2 os. ogrzewaj się
ogrzewajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ogrzewałbym się
bym się ogrzewał
ogrzewałabym się
bym się ogrzewała
ogrzewałobym się
bym się ogrzewało
ogrzewalibyśmy się
byśmy się ogrzewali
ogrzewałybyśmy się
byśmy się ogrzewały
2 os. ogrzewałbyś się
byś się ogrzewał
ogrzewałabyś się
byś się ogrzewała
ogrzewałobyś się
byś się ogrzewało
ogrzewalibyście się
byście się ogrzewali
ogrzewałybyście się
byście się ogrzewały
3 os. ogrzewałby się
by się ogrzewał
ogrzewałaby się
by się ogrzewała
ogrzewałoby się
by się ogrzewało
ogrzewaliby się
by się ogrzewali
ogrzewałyby się
by się ogrzewały

bezosobnik: ogrzewano by się

bezokolicznik: ogrzewać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: ogrzewając się

gerundium: ogrzewanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ogrzewanie się
ogrzewania się
D. ogrzewania się
ogrzewań się
C. ogrzewaniu się
ogrzewaniom się
B. ogrzewanie się
ogrzewania się
N. ogrzewaniem się
ogrzewaniami się
Ms. ogrzewaniu się
ogrzewaniach się
W. ogrzewanie się
ogrzewania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: ogrzewający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ogrzewający się
ogrzewający się
ogrzewający się
ogrzewające się
ogrzewająca się
D. ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewającej się
C. ogrzewającemu się
ogrzewającemu się
ogrzewającemu się
ogrzewającemu się
ogrzewającej się
B. ogrzewającego się
ogrzewającego się
ogrzewający się
ogrzewające się
ogrzewającą się
N. ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającą się
Ms. ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ogrzewający się
ogrzewający się
ogrzewające się
ogrzewające się
D. ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
C. ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
ogrzewającym się
B. ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewające się
N. ogrzewającymi się
ogrzewającymi się
ogrzewającymi się
ogrzewającymi się
Ms. ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się
ogrzewających się

odpowiednik aspektowy: ogrzać się

Składnia

Rzżywotny + ogrzewać się + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj