UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

adaptować

Chronologizacja

2 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	adaptuję	adaptujemy
2 os.	adaptujesz	adaptujecie
3 os.	adaptuje	adaptują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	adaptowałem +(e)m adaptował	adaptowałam +(e)m adaptowała	adaptowałom +(e)m adaptowało	adaptowaliśmy +(e)śmy adaptowali	adaptowałyśmy +(e)śmy adaptowały
2 os.	adaptowałeś +(e)ś adaptował	adaptowałaś +(e)ś adaptowała	adaptowałoś +(e)ś adaptowało	adaptowaliście +(e)ście adaptowali	adaptowałyście +(e)ście adaptowały
3 os.	adaptował	adaptowała	adaptowało	adaptowali	adaptowały

bezosobnik: adaptowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę adaptował będę adaptować	będę adaptowała będę adaptować	będę adaptowało będę adaptować	będziemy adaptowali będziemy adaptować	będziemy adaptowały będziemy adaptować
2 os.	będziesz adaptował będziesz adaptować	będziesz adaptowała będziesz adaptować	będziesz adaptowało będziesz adaptować	będziecie adaptowali będziecie adaptować	będziecie adaptowały będziecie adaptować
3 os.	będzie adaptował będzie adaptować	będzie adaptowała będzie adaptować	będzie adaptowało będzie adaptować	będą adaptowali będą adaptować	będą adaptowały będą adaptować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		adaptujmy
2 os.	adaptuj	adaptujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	adaptowałbym bym adaptował	adaptowałabym bym adaptowała	adaptowałobym bym adaptowało	adaptowalibyśmy byśmy adaptowali	adaptowałybyśmy byśmy adaptowały
2 os.	adaptowałbyś byś adaptował	adaptowałabyś byś adaptowała	adaptowałobyś byś adaptowało	adaptowalibyście byście adaptowali	adaptowałybyście byście adaptowały
3 os.	adaptowałby by adaptował	adaptowałaby by adaptowała	adaptowałoby by adaptowało	adaptowaliby by adaptowali	adaptowałyby by adaptowały

bezosobnik: adaptowano by

bezokolicznik: adaptować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

adaptując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

adaptowawszy

gerundium: adaptowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	adaptowanie	adaptowania
D.	adaptowania	adaptowań
C.	adaptowaniu	adaptowaniom
B.	adaptowanie	adaptowania
N.	adaptowaniem	adaptowaniami
Ms.	adaptowaniu	adaptowaniach
W.	adaptowanie	adaptowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: adaptujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	adaptujący	adaptujący	adaptujący	adaptujące	adaptująca
D.	adaptującego	adaptującego	adaptującego	adaptującego	adaptującej
C.	adaptującemu	adaptującemu	adaptującemu	adaptującemu	adaptującej
B.	adaptującego	adaptującego	adaptujący	adaptujące	adaptującą
N.	adaptującym	adaptującym	adaptującym	adaptującym	adaptującą
Ms.	adaptującym	adaptującym	adaptującym	adaptującym	adaptującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	adaptujący	adaptujący	adaptujące	adaptujące
D.	adaptujących	adaptujących	adaptujących	adaptujących
C.	adaptującym	adaptującym	adaptującym	adaptującym
B.	adaptujących	adaptujących	adaptujących	adaptujące
N.	adaptującymi	adaptującymi	adaptującymi	adaptującymi
Ms.	adaptujących	adaptujących	adaptujących	adaptujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: adaptowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	adaptowany	adaptowany	adaptowany	adaptowane	adaptowana
D.	adaptowanego	adaptowanego	adaptowanego	adaptowanego	adaptowanej
C.	adaptowanemu	adaptowanemu	adaptowanemu	adaptowanemu	adaptowanej
B.	adaptowanego	adaptowanego	adaptowany	adaptowane	adaptowaną
N.	adaptowanym	adaptowanym	adaptowanym	adaptowanym	adaptowaną
Ms.	adaptowanym	adaptowanym	adaptowanym	adaptowanym	adaptowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	adaptowani	adaptowani	adaptowane	adaptowane
D.	adaptowanych	adaptowanych	adaptowanych	adaptowanych
C.	adaptowanym	adaptowanym	adaptowanym	adaptowanym
B.	adaptowanych	adaptowanych	adaptowanych	adaptowane
N.	adaptowanymi	adaptowanymi	adaptowanymi	adaptowanymi
Ms.	adaptowanych	adaptowanych	adaptowanych	adaptowanych

Pochodzenie

łac. adaptare 'przystosować'

1. strych

Definicja

przystosowywać coś do określonych celów, dokonując koniecznych zmian i przeróbek

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

adaptować budynek, mieszkanie, pomieszczenie, salę, strych
adaptować do jakiś funkcji, do jakiś potrzeb; na czyjeś potrzeby, na jakieś cele, na mieszkanie

Cytaty

	Wydzierżawiliśmy teren przy dworcu PKP, gdzie na czas budowy zorganizujemy tymczasowy dworzec. W tym momencie adaptujemy go, montujemy bramki i szlabany. źródło: NKJP: (KOV): Dworzec zamiast centrum komunikacyjnego, Dziennik Polski, 2008-03-22
	Jeżeli w najbliższym czasie nie uda nam się znaleźć mieszkania, adaptujemy na nie jakieś poddasze albo suterenę. źródło: NKJP: Alicja Renkiewicz: Burmistrz obiecał, Gazeta Krakowska, 2001-09-13
	Być może uda nam się adaptować ten budynek na świetlicę. źródło: NKJP: Inowrocław: Kierowcy czekali na ten remont, Gazeta Pomorska, 2009-09-21
	Na Śląsku coraz więcej starych budynków adaptuje się do nowych celów. źródło: NKJP: Po co komu komin?, Tygodnik Rybnicki, 2007-02-20

Składnia

adaptować

CO + (do CZEGO | na CO)

Odesłania

Zob. też:

adoptować

2. wzrok

Definicja

przystosowywać kogoś lub coś do aktualnych warunków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Cytaty

Warto zaznaczyć, że wysiłek zwiększa tolerancję fizyczną organizmu i adaptuje osobę usprawnianą do wykonywania czynności życia codziennego.

źródło: NKJP: Katarzyna Droździk: Można nauczyć się cierpliwości, Dziennik Bałtycki, 2007-07-13

Podczas ćwiczeń nauczą się również jak adaptować wzrok do zmiennych warunków oświetlenia, wykonywać masaże a także jakie ćwiczenia kręgosłupa i psychotechniki wykonywać tak, by lepsze widzenie stało się normą.

źródło: NKJP: (rek): Pomóż swoim oczom, Nasze Miasto Kraków, 2002-06-06

Składnia

adaptować

KOGO/CO + do CZEGO

3. powieść

Definicja

przystosowywać dzieło literackie do innych środków wyrazu, zwykle do przeniesienia na scenę lub ekran

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przerabiać

Połączenia

adaptować książkę, powieść

Cytaty

Czy trudno było przenieść na scenę książkę Kornela Makuszyńskiego? - Od lat adaptuję teksty, które pierwotnie nie miały być wystawiane na deskach teatru, czego przykładem jest wspomniana „Królowa śniegu” H. Ch. Andersena, dlatego nie sprawia mi to zbytnich kłopotów.

źródło: NKJP: Błażej Kusztelski, Ewa Wozińska (rozmawiała): Diablo groźny Makuszyński, Gazeta Poznańska, 2003-01-24

Mamy rok Andersena więc wszystkie polskie teatry dla dzieci adaptują teraz jego baśnie.

źródło: NKJP: Olgierd Błażewicz: Premiera. Trudna do pokazania baśń Andersena na scenie gnieźnieńskiej. Fabularny bryk, Polska. Głos Wielkopolski, 2005-10-11

W samym adaptowaniu współczesnej prozy na potrzeby teatru nie ma więc nic nowego. Nowe jest - tak to nazwijmy - podejście ideologiczne i pokoleniowe.

źródło: NKJP: Aneta Kyzioł: Literatura na deskach, Polityka, 2006-03-04

Składnia

adaptować

CO + (do CZEGO|na CO)

4. nowinki cywilizacyjne

Definicja

przejmować coś skądś, akceptując i stosując tam, gdzie to dotychczas nie było znane i używane

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

	Autorzy przypominają również, że kuchnia polska jest żywa i tak jak dawniej wchłaniała i adaptowała potrawy kuchni litewskiej, francuskiej czy żydowskiej, tak obecnie przyswaja różnego rodzaju pizze i spaghetti. źródło: NKJP: (BAJ): Świnkom na ratunek, Dziennik Polski, 2005-09-23
	Niewielu z nas wie, że Górny Śląsk szybko przyjmował i adaptował nowinki cywilizacyjne, a w wielu dziedzinach gospodarki — i to bynajmniej nie tylko w górnictwie - wyznaczał kierunki rozwoju. źródło: NKJP: Krzysztof Karwat: Zaczarowany Śląsk, Dziennik Zachodni, 2003-06-20
	Przyjęcie dla Poznania modelu miasta otwartego oznacza traktowanie procesu jednoczenia się Europy nie jako zagrożenia, lecz źródła nowych korzyści. Wymaga to jednak podjęcia szeregu przedsięwzięć służących nie tylko poprawie dostępności komunikacyjnej, ale także szerszemu adaptowaniu standardów międzynarodowych przez lokalne przedsiębiorstwa. źródło: NKJP: Beata Marińczyk: erminal Ławica - nowoczesność i wygoda, Gazeta Poznańska, 2001-11-02
	Raport amerykańskiej Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) z 1997 roku mówi, że przedsiębiorstwa narkotykowe uczyły się na własnych błędach i adaptowały nowe metody, aby ominąć prawo. źródło: NKJP: Patrick Ekstrand: Zjednoczona akcja walki z handlem narkotykami, Metropol, nr 12/02, 2001

Składnia

adaptować

Data ostatniej modyfikacji: 19.06.2018