UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

urodzić się

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. (u)rodzić

1. dziecko

Definicja

rozwinąwszy się dostatecznie przez okres ciąży, opuścić organizm matki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ktoś przyszedł na świat, narodzić się
antonimy:  Bóg powołał do siebie kogoś, fiknąć, ktoś dokonał żywota, ktoś kopnął w kalendarz, ktoś odwalił kitę, ktoś położył się do grobu, ktoś przeniósł się na łono Abrahama, ktoś rozstał się z życiem, ktoś wyciągnął kopyta, ktoś wydał ostatnie tchnienie, ktoś wywinął orła, ktoś wyzionął ducha, ktoś zamknął oczy, ktoś zasnął na wieki, ktoś zszedł z tego świata, odejść, skonać, skończyć się, umrzeć, wykitować, wykopyrtnąć, wykorkować, zemrzeć, zgasnąć, życie uszło z kogoś

Połączenia

  • urodziła się córeczka, dziewczynka; urodził się chłopiec, synek; komuś urodziło się dziecko; urodziły się młode
  • urodzić się na wsi
  • urodzić się po wojnie, podczas wojny
  • urodzić się w domu, w szpitalu; w Polsce (Rosji...); w jakiejś (normalnej, wielodzietnej, robotniczej…) rodzinie; w którymś roku
  • urodzić się z jakąś chorobą, z porażeniem mózgowym, z wadą serca, z wadą rozwojową, z zespołem Downa; z miłości
  • urodzić się za granicą
  • urodzić się i mieszkać gdzieś, urodzić się i umrzeć, urodzić się i wychować gdzieś

Cytaty

Regina urodziła się i wychowała w Dębnie.

źródło: NKJP: (ZS): Prawdziwie międzynarodowa rodzina, Dziennik Polski, 2000-10-27

Jan Piwnik urodził się w rodzinie rolniczej 31 sierpnia 1912 roku w Janowicach koło Opatowa.

źródło: KWSJP: KfAD: Patronują naszym ulicom, Na oścież, 1999, nr 2-3 (59)

Dziecko urodziło się z poważnymi wadami rozwoju i po 14 dniach zmarło.

źródło: KWSJP: Praworządność, 1985, nr 6-7

Poród odbył się prawidłowo, dziecko urodziło się zdrowe.

źródło: KWSJP: Antoni Borowski: Zdziczenie (obyczajów), Detektyw, 1999, nr 2 (150)

Młode węże boa, które urodziły się w zoo, mają po pół metra długości.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urodzę się
urodzimy się
2 os. urodzisz się
urodzicie się
3 os. urodzi się
urodzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urodziłem się
+(e)m się urodził
urodziłam się
+(e)m się urodziła
urodziłom się
+(e)m się urodziło
urodziliśmy się
+(e)śmy się urodzili
urodziłyśmy się
+(e)śmy się urodziły
2 os. urodziłeś się
+(e)ś się urodził
urodziłaś się
+(e)ś się urodziła
urodziłoś się
+(e)ś się urodziło
urodziliście się
+(e)ście się urodzili
urodziłyście się
+(e)ście się urodziły
3 os. urodził się
urodziła się
urodziło się
urodzili się
urodziły się

bezosobnik: urodzono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urodźmy się
uródźmy się
2 os. urodź się
uródź się
urodźcie się
uródźcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urodziłbym się
bym się urodził
urodziłabym się
bym się urodziła
urodziłobym się
bym się urodziło
urodzilibyśmy się
byśmy się urodzili
urodziłybyśmy się
byśmy się urodziły
2 os. urodziłbyś się
byś się urodził
urodziłabyś się
byś się urodziła
urodziłobyś się
byś się urodziło
urodzilibyście się
byście się urodzili
urodziłybyście się
byście się urodziły
3 os. urodziłby się
by się urodził
urodziłaby się
by się urodziła
urodziłoby się
by się urodziło
urodziliby się
by się urodzili
urodziłyby się
by się urodziły

bezosobnik: urodzono by się

bezokolicznik: urodzić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urodziwszy się

gerundium: urodzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urodzenie się
urodzenia się
D. urodzenia się
urodzeń się
C. urodzeniu się
urodzeniom się
B. urodzenie się
urodzenia się
N. urodzeniem się
urodzeniami się
Ms. urodzeniu się
urodzeniach się
W. urodzenie się
urodzenia się

odpowiednik aspektowy: rodzić się

Składnia

Rz żywotny + urodzić się + bez ograniczeń

2. artystą

Definicja

przejawiać od dziecka jakieś uzdolnienia lub predyspozycje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • urodzić się artystą, poetą
  • urodzić się z jakimś darem, z talentem

Cytaty

Graweruje i maluje dla przyjemności. Urodził się artystą.

źródło: KWSJP: (mm): Graweruje i maluje dla przyjemności, Euroregio Glacensis, 2000, nr 47 (153),

Berdysz uderzył straszliwie, z góry w dół i mocno po skosie. Nie do sparowania lekką bronią i nie do uniku, jeśli ktoś nie urodził się akrobatą.

źródło: KWSJP: Artur Baniewic: Smoczy pazur, 2003

Modelinowe cuda są jak żywe. Ich wykonawca urodził się z rzeźbiarskim talentem.

źródło: KWSJP: Grażyna Nowicka: Historie niebanalne, czyli Bernard Ewertowski z Mroczna, Gazeta Pomorska, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urodzę się
urodzimy się
2 os. urodzisz się
urodzicie się
3 os. urodzi się
urodzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urodziłem się
+(e)m się urodził
urodziłam się
+(e)m się urodziła
urodziłom się
+(e)m się urodziło
urodziliśmy się
+(e)śmy się urodzili
urodziłyśmy się
+(e)śmy się urodziły
2 os. urodziłeś się
+(e)ś się urodził
urodziłaś się
+(e)ś się urodziła
urodziłoś się
+(e)ś się urodziło
urodziliście się
+(e)ście się urodzili
urodziłyście się
+(e)ście się urodziły
3 os. urodził się
urodziła się
urodziło się
urodzili się
urodziły się

bezosobnik: urodzono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urodźmy się
uródźmy się
2 os. urodź się
uródź się
urodźcie się
uródźcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urodziłbym się
bym się urodził
urodziłabym się
bym się urodziła
urodziłobym się
bym się urodziło
urodzilibyśmy się
byśmy się urodzili
urodziłybyśmy się
byśmy się urodziły
2 os. urodziłbyś się
byś się urodził
urodziłabyś się
byś się urodziła
urodziłobyś się
byś się urodziło
urodzilibyście się
byście się urodzili
urodziłybyście się
byście się urodziły
3 os. urodziłby się
by się urodził
urodziłaby się
by się urodziła
urodziłoby się
by się urodziło
urodziliby się
by się urodzili
urodziłyby się
by się urodziły

bezosobnik: urodzono by się

bezokolicznik: urodzić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urodziwszy się

gerundium: urodzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urodzenie się
urodzenia się
D. urodzenia się
urodzeń się
C. urodzeniu się
urodzeniom się
B. urodzenie się
urodzenia się
N. urodzeniem się
urodzeniami się
Ms. urodzeniu się
urodzeniach się
W. urodzenie się
urodzenia się

Składnia

Rzosobowy + urodzić się +
KIM

3. pomysł

Definicja

powstać w jakimś miejscu lub czasie

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  narodzić się

Połączenia

  • urodził się pomysł; urodziła się demokracja, inicjatywa; urodziło się uczucie

Cytaty

Tu się urodziła demokracja, tu zaczęto kształtować podwaliny systemu demokratycznego i gospodarki rynkowej.

źródło: NKJP: Stenogram z 33. posiedzenia Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji (SRTV) w dniu 16 kwietnia 2003 r.

Będziemy nadal pracować nad tym projektem, ażeby urodziło się z tego prawo.

źródło: KWSJP: Sprawozdania stenograficzne Sejmu RP z dnia 8.07.2003

Pomysł na sieciową wersję managera siatkarskiego urodził się już dawno.

źródło: Internet

Z pożądania może urodzić się uczucie.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urodzę się
urodzimy się
2 os. urodzisz się
urodzicie się
3 os. urodzi się
urodzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urodziłem się
+(e)m się urodził
urodziłam się
+(e)m się urodziła
urodziłom się
+(e)m się urodziło
urodziliśmy się
+(e)śmy się urodzili
urodziłyśmy się
+(e)śmy się urodziły
2 os. urodziłeś się
+(e)ś się urodził
urodziłaś się
+(e)ś się urodziła
urodziłoś się
+(e)ś się urodziło
urodziliście się
+(e)ście się urodzili
urodziłyście się
+(e)ście się urodziły
3 os. urodził się
urodziła się
urodziło się
urodzili się
urodziły się

bezosobnik: urodzono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urodźmy się
uródźmy się
2 os. urodź się
uródź się
urodźcie się
uródźcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urodziłbym się
bym się urodził
urodziłabym się
bym się urodziła
urodziłobym się
bym się urodziło
urodzilibyśmy się
byśmy się urodzili
urodziłybyśmy się
byśmy się urodziły
2 os. urodziłbyś się
byś się urodził
urodziłabyś się
byś się urodziła
urodziłobyś się
byś się urodziło
urodzilibyście się
byście się urodzili
urodziłybyście się
byście się urodziły
3 os. urodziłby się
by się urodził
urodziłaby się
by się urodziła
urodziłoby się
by się urodziło
urodziliby się
by się urodzili
urodziłyby się
by się urodziły

bezosobnik: urodzono by się

bezokolicznik: urodzić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: urodziwszy się

gerundium: urodzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urodzenie się
urodzenia się
D. urodzenia się
urodzeń się
C. urodzeniu się
urodzeniom się
B. urodzenie się
urodzenia się
N. urodzeniem się
urodzeniami się
Ms. urodzeniu się
urodzeniach się
W. urodzenie się
urodzenia się

odpowiednik aspektowy: rodzić się

Składnia

Rz nieżywotny + urodzić się + bez ograniczeń

Frazeologizmy

ktoś urodził się pod szczęśliwą gwiazdą
ktoś urodził się pod dobrą gwiazdą
ktoś urodził się w czepku
Data ostatniej modyfikacji: 21.02.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj