UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

truchło

Chronologizacja

1900, NKJP

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. truchło
truchła
D. truchła
trucheł
C. truchłu
truchłom
B. truchło
truchła
N. truchłem
truchłami
Ms. truchle
truchłach
W. truchło
truchła

Pochodzenie

Od st.pol. (od XV w.) przymiotnika truchły 'smutny, przygnębiony, strapiony; osłabiony, bez sił', który oparty jest na psł. *truchъ 'kruchy, zmurszały, zbutwiały'

1. zwłoki

Definicja

książk. 
zwłoki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  trup, zwłoki

Połączenia

  • ludzkie, psie; cuchnące truchło
  • truchło psa, ptaka

Cytaty

Truchło grabarza zakołysało się i przesunęło za wannę. Jego miejsce zajęło kolejne ciało, tym razem już nie nagie.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński, Rytuał, 2008

Tam już nie sposób iść. Tam tylko popiół ziemi, truchła zwierząt, kikuty drzew. Tam płonąca łuna, powietrze zdolne wypalić gardło i trzewia.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Chore od ropy morze wypluło cuchnące truchła wielorybów.

źródło: NKJP: Piotr Mirski: Śmierć w mieście, Esensja, 2007-04

Panteon stał się ostatecznie ponurym kopulastym cmentarzyskiem dla trucheł Francuzów uznawanych okazyjnie za wielkich.

źródło: NKJP: Krzysztof Rutkowski: paryskie pasaże, Gazeta Wyborcza, 1994-09-13

Składnia

bez ograniczeń + truchło +
(KOGO/CZEGO)

2. stary człowiek

Definicja

pogard. 
stary i niedołężny człowiek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia starzenie się

Cytaty

[...] zdołałem dojrzeć jakiś dziwaczny kształt pełznący za mniszkami po kościelnej posadzce. Dopiero po chwili [...] domyśliłem się, że owo starcze truchło, okryte brudnym i wytartym habitem, zamiatające siwymi kudłami pył z ziemi, to nie kto inny jak fundatorka trzebnickiego przybytku, świątobliwa babka naszego panicza, stara księżna Jadwiga.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Ale ogólnie biorąc wcale nie są aż takimi truchłami, zważywszy zwłaszcza na to, co przeszli. Są z selekcji. Co który słabszy umarł w dzieciństwie z dyfterytu, gruźlicy, czerwonki, anemii złośliwej.

źródło: NKJP: Barbara Bregy: Pokolenie XXL, Polityka, 2007-02-17

3. przedmiot

Definicja

pot.  pejorat. 
urządzenie lub przedmiot, który jest już stary i nie może właściwie spełniać swoich funkcji

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Cytaty

Wczoraj zabrał mój samochód, kupił go na firmę i przekazał swojemu księgowemu. Moją toyotę...
- Daj spokój, Adela - powiedział Marian, gdy się krzywiłam. - Po co ci to stare truchło, kupię ci nowy.

źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008

Pamiętajmy o tym, że kwota jaką wydamy na samochód to dopiero początek. [...] Niestety dobry egzemplarz to nie mniej niż 40 tys. Tańszego nie warto kupować bo to na 100% jakieś truchło.

źródło: Internet: moto.pl

Data ostatniej modyfikacji: 26.08.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj