UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

jojczyć

rzadziej jojczeć

Chronologizacja

1912, Kazet, Z urzędniczego światka. Nowele i humoreski, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. jojczę
 jojczymy
2 os. jojczysz
 jojczycie
3 os. jojczy
 jojczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. jojczyłem
+(e)m jojczył
 jojczyłam
+(e)m jojczyła
 jojczyłom
+(e)m jojczyło
 jojczyliśmy
+(e)śmy jojczyli
 jojczyłyśmy
+(e)śmy jojczyły
2 os. jojczyłeś
+(e)ś jojczył
 jojczyłaś
+(e)ś jojczyła
 jojczyłoś
+(e)ś jojczyło
 jojczyliście
+(e)ście jojczyli
 jojczyłyście
+(e)ście jojczyły
3 os. jojczył
 jojczyła
 jojczyło
 jojczyli
 jojczyły

bezosobnik: jojczono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę jojczył
będę jojczyć
 będę jojczyła
będę jojczyć
 będę jojczyło
będę jojczyć
 będziemy jojczyli
będziemy jojczyć
 będziemy jojczyły
będziemy jojczyć
2 os. będziesz jojczył
będziesz jojczyć
 będziesz jojczyła
będziesz jojczyć
 będziesz jojczyło
będziesz jojczyć
 będziecie jojczyli
będziecie jojczyć
 będziecie jojczyły
będziecie jojczyć
3 os. będzie jojczył
będzie jojczyć
 będzie jojczyła
będzie jojczyć
 będzie jojczyło
będzie jojczyć
 będą jojczyli
będą jojczyć
 będą jojczyły
będą jojczyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. jojczmy
2 os. jojcz
 jojczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. jojczyłbym
bym jojczył
 jojczyłabym
bym jojczyła
 jojczyłobym
bym jojczyło
 jojczylibyśmy
byśmy jojczyli
 jojczyłybyśmy
byśmy jojczyły
2 os. jojczyłbyś
byś jojczył
 jojczyłabyś
byś jojczyła
 jojczyłobyś
byś jojczyło
 jojczylibyście
byście jojczyli
 jojczyłybyście
byście jojczyły
3 os. jojczyłby
by jojczył
 jojczyłaby
by jojczyła
 jojczyłoby
by jojczyło
 jojczyliby
by jojczyli
 jojczyłyby
by jojczyły

bezosobnik: jojczono by

bezokolicznik: jojczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: jojcząc

gerundium: jojczenie

imiesłów przymiotnikowy czynny: jojczący

Pochodzenie

Zob. jojczeć

1. narzekać

Definicja

pot. 
narzekać

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  narzekać

Cytaty

Spędzała dnie, utyskując na naniesione błoto, na biedę, na przypalone ziemniaki, ględziła i jojczyła, nawet jeśli akurat była w dobrym humorze [...].

źródło: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 (books.google.pl)

[...] rozpętała się [...] burza odnośnie oceny książki. Tylu ludzi jojczyło na styl autorki, na błędy w zredagowanym tekście i całą fabułę książki, że to było śmieszne.

źródło: Internet: lubimyczytac.pl

Jeśli [...] państwo zwróci prywatnemu właścicielowi fabrykę wartą [...] sześć bilionów złotych, to bynajmniej tych sześciu bilionów nie straci. Bo, po pierwsze [...] musi z budżetu dopłacać, żeby fabryka w ogóle funkcjonowała. Po drugie, ta fabryka w państwie zostanie, tylko teraz nie minister jojczyć nad nią będzie w bezsilności, ale prywatny właściciel [...].

źródło: NKJP: Wojciech Jankowski: A historię już zapłacono, Gazeta Wyborcza, 1992-03-28

[...] jojczył, że bogaci są jeszcze bogatsi, a zwykły człowiek musi na nich robić.

źródło: Internet: twitter.com/Matka_Kurka

Składnia

bez ograniczeń + jojczyć +
(na KOGO/CO)
bez ograniczeń + jojczyć +
(że ZDANIE)
bez ograniczeń + jojczyć +
(nad KIM/CZYM)

2. prosić

Definicja

pot. 
prosić o coś w sposób natrętny

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  jęczeć
hiperonimy:  prosić

Cytaty

Światło gra niesamowicie w bazowym salonie, gdzie wreszcie stanął krąg z pieńków, o który jojczyli u ojca od tygodnia.

źródło: Internet: ladnebebe.pl

[...] młodzi [...] to tylko jojczą, żeby wycofać nasze wojska to z Iraku, to z Afganistanu... Sami nie muszą walczyć, a rozmiękli jak błoto na deszczu.

źródło: Andrzej Pilipiuk: Szewc z Lichtenrade, 2012 (books.google.pl)

[...] następnego dnia znowu będzie leżała, czytała nekrologi i sensacje w „Fakcie”, jojczyła o herbatę.

źródło: Antonina Kozłowska: Kukułka, 2010 (books.google.pl)

Składnia

bez ograniczeń + jojczyć +
o CO
bez ograniczeń + jojczyć +
żeby ZDANIE

3. z bólu

Definicja

pot. 
wydawać przeciągły, nieartykułowany dźwięk pod wpływem bólu lub innych doznań

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  jęczeć

Cytaty

Dziecko, które przewraca się i zdziera łokieć, [...] jojczy pod nosem z buzią całą czerwoną od bólu oraz złości. W tym momencie przybiega mama i to w tym momencie zaczyna się płacz. Nie wcześniej, dopiero gdy jest świadek całego zdarzenia.

źródło: Internet: bogatyzwyboru.pl

Jęki budziły nas wśród nocy, postękiwał, coś jakby mówił: „joj, joj, joj”. Tak przejmująco jojczył. Ogłuchliśmy na te jęki, na chwilę budziły nas wśród nocy, z kuchni dochodził spazmatyczny rytm torsji.

źródło: Zygmunt Trziszka: Dom nadodrzański, 1968 (books.google.pl)

4. o psie

Definicja

pot. 
jęczeć - wydawać dźwięk podobny do ludzkiego jęku

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

[...] gramofon jojczył całą noc [...].

źródło: Marcin Wroński: A na imię jej będzie Aniela, 2011 (books.google.pl)

[...] najgorsze, co można zrobić, kiedy reaktywny pies jojczy na widok smyczy, samochodu albo innego psa, to zacząć na niego krzyczeć, szarpać i ogólnie się zdenerwować albo w inny sposób nakręcać jego ekscytację.

źródło: internet: howtohau.pl
Data ostatniej modyfikacji: 09.08.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN