UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kupka

Chronologizacja

1534, SPXVI

Pochodzenie

Zob. kupa

1. mała kupa

Cytaty

Odmiana

część mowy: rzeczownik

1.a stos czegoś

Definicja

mała kupa - ogół przedmiotów podobnego typu lub fragmentów jakiejś substancji, ułożonych w stos

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	górka, stosik
	hiperonimy:	kupa

Połączenia

spora kupka; małe, równe, większe kupki
jedna kupka; dwie, trzy kupki
kupka chrustu, gnoju, gruzu, liści, łajna, kamieni, piasku, siana; banknotów, papieru, złota
kupka czegoś rośnie; leży
zgarnąć kupkę czegoś
zebrać do kupki
odkładać, zebrać na kupkę; rozkładać, ułożyć na kupki
leżeć na kupce

Cytaty

	Wysunął się zza drzew i pobiegł, lekko schylony, ku najbliższej kupce kamieni. Przyklęknął pod jej osłoną, odczekał chwilę. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003
	Nieśli złom w stronę lasu. Dostrzegłam, że była go tam już spora kupka. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999
	Przed południem pracownicy administracji osiedla usunęli tabliczki i krzyże. Pozostały tylko rozgrzebane kupki piachu. źródło: NKJP: łw: Grobozagadka, Dziennik Łódzki, 2003-09-16
	Kostek musiał sam policzyć drobiazg w barze, potem wyjął garść drobnych i rozdzielił banknoty na pięć kupek. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1955
	Po każdym tasowaniu Julia rozkłada, dzieli talię na trzy lub cztery kupki, z których odsłania po jednej lub po dwie karty z wierzchu, łącząc je niekiedy z podglądaną wcześniej kartą ze spodu. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kupka	kupki
D.	kupki	kupek

C.	kupce	kupkom
B.	kupkę	kupki
N.	kupką	kupkami
Ms.	kupce	kupkach
W.	kupko	kupki

Składnia

kupka

CZEGO

1.b ludzi

Definicja

mała kupa - duża liczba ludzi lub zwierząt znajdujących się bardzo blisko siebie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

kupa

Połączenia

małe kupki

Cytaty

	Przed chwilą spadła pierwsza bomba. Ktoś krzyknął: na ziemię! Zbiliśmy się w kupkę w załamaniu muru. źródło: NKJP: Maria Wiernikowska: Pamiętnik z Groznego, Gazeta Wyborcza, 1995-01-07
	Zajrzeli za parkan. A tam na podwórzu leżeli ludzie, ze wsi i z miasta, młodzi i starzy - rozmaici. Jedni w karty grali, drudzy spali, inni znów, w małych kupkach, rozmawiali. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952
	Wyskoczyłem na drogę, z gębą do połowy w mydle, z brzytwą w ręku, w koszuli na wypust. Widzę, stoi kupka ludzi na drodze, a w środku moja przejechana kura. Jeszcze się trochę trzepotała. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008
	Nauczycielki odwiedziły dzieci w szpitalu. Wróciły zszokowane. Dzieci siedziały zbite w kupkę. Przyszli właśnie w odwiedziny rodzice. Wielki płacz. One chcą do domu. źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Cos ty zrobił, Lucek, Polityka, 2006-06-03

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kupka	kupki
D.	kupki	kupek

C.	kupce	kupkom
B.	kupkę	kupki
N.	kupką	kupkami
Ms.	kupce	kupkach
W.	kupko	kupki

Składnia

kupka

KOGO

1.c stolec

Definicja

mała kupa - stolec

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ekskrement, kał, stolec
	hiperonimy:	kupa

Połączenia

gołębie, mysie, psie kupki

Cytaty

	Lokatorzy zlecają spółdzielniom zamurowywanie okien do komórek albo zakładanie szczelnych siatek, bo mają dość kocich zapachów, kupek i wyjadania zapasów z piwnic. źródło: NKJP: (MAWI): Kocie wojny lokatorów, Dziennik Łódzki, 2002-07-03
	Badanie kaczych kupek było trudne, ponieważ Nuria musiała się nauczyć, jak odróżnić od siebie - przetrawione - różne rośliny wodne i różne bezkręgowce. źródło: NKJP: Adam Wajrak: Nuria i kruki, Gazeta Wyborcza, 1999-05-29
	[...] idąc legnickim Rynkiem, zygzakiem między gołębimi kupkami, można się poczuć zupełnie jak w... Wenecji. źródło: NKJP: Marlena Mokrzanowska: Felieton codzienny, Gazeta Wrocławska, 2003-07-09
	[...] jak odkurzałam, to znalazłam mały kawałeczek, jakby mysia kupka [...]. źródło: Internet: forum.kardiolo.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kupka	kupki
D.	kupki	kupek

C.	kupce	kupkom
B.	kupkę	kupki
N.	kupką	kupkami
Ms.	kupce	kupkach
W.	kupko	kupki

Składnia

kupka

CZYJA

2. ekspresywnie

Cytaty

Odmiana

część mowy: rzeczownik

2.a duża ilość

Definicja

ekspresywnie o kupie - dużej ilości lub liczbie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:

kupa

Cytaty

Ile tam dawali za pierwszą nagrodę? Chyba piętnaście tysięcy. Ładna kupka grosza.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

- Mam gdzieś numery startowe, w szafce jest kupka medali, ale przy tym szarym, codziennym życiu, gdy świt człowieka wygania z domu, a noc goni, w ogóle się o tym nie myśli, nie ma na to czasu.

źródło: NKJP: Janusz Andrusikiewicz: Niedaleko pada jabłko od jabłoni, Tygodnik Podhalański, nr 8, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kupka	kupki
D.	kupki	kupek

C.	kupce	kupkom
B.	kupkę	kupki
N.	kupką	kupkami
Ms.	kupce	kupkach
W.	kupko	kupki

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

kupka

CZEGO

2.b stolec

Definicja

ekspresywnie o kupie - stolcu

Noty o użyciu

Wyraz używany często w rozmowach dorosłych z dziećmi.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ekskrement, kał, kupa, stolec
	hiperonimy:	ekskrementy, odchody

Połączenia

kupka i siusiu

Cytaty

[...] Iw na pewno nie należała do tych matek, które rozczulają się nad swymi maluchami i podziwiają nawet ich kupki.

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Mała trzymała się jego nogawki jak matczynej kiecki, to mu przeszkadzało, dał jej palec wskazujący. Obłapiwszy go, poczuła się pewniejsza, poweselała i zaczęła opowiadać, że widziała ogromnego żuka, na kupce widziała.

źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z celuluzy, 1952

Wprawdzie trudno było partii wpływać na zupki i kupki niemowląt, ingerować w przebieg kolek brzusznych oraz edukacji nocniczkowej, ale mimo to od „Twojego Dziecka” oczekiwano, że matki osesków będą przynajmniej na bieżąco informowane o nieustającej trosce, jaką otaczane są przez ludową władzę.

źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Panienka w PRL-u, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kupka	kupki
D.	kupki	kupek

C.	kupce	kupkom
B.	kupkę	kupki
N.	kupką	kupkami
Ms.	kupce	kupkach
W.	kupko	kupki

Składnia

	+	kupka	+	CZYJA
	+	kupka	+	KOGO

Frazeologizmy

ktoś robi kupę
ktoś robi kupkę
ktoś/coś wygląda jak siedem nieszczęść
ktoś wygląda jak kupka nieszczęścia
ktoś zrobił kupę
ktoś zrobił kupkę
kupka nieszczęścia

Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2016