UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szastnąć

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. szastnę
 szastniemy
2 os. szastniesz
 szastniecie
3 os. szastnie
 szastną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. szastnąłem
+(e)m szastnął
 szastnęłam
+(e)m szastnęła
 szastnęłom
+(e)m szastnęło
 szastnęliśmy
+(e)śmy szastnęli
 szastnęłyśmy
+(e)śmy szastnęły
2 os. szastnąłeś
+(e)ś szastnął
 szastnęłaś
+(e)ś szastnęła
 szastnęłoś
+(e)ś szastnęło
 szastnęliście
+(e)ście szastnęli
 szastnęłyście
+(e)ście szastnęły
3 os. szastnął
 szastnęła
 szastnęło
 szastnęli
 szastnęły

bezosobnik: szastnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. szastnijmy
2 os. szastnij
 szastnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. szastnąłbym
bym szastnął
 szastnęłabym
bym szastnęła
 szastnęłobym
bym szastnęło
 szastnęlibyśmy
byśmy szastnęli
 szastnęłybyśmy
byśmy szastnęły
2 os. szastnąłbyś
byś szastnął
 szastnęłabyś
byś szastnęła
 szastnęłobyś
byś szastnęło
 szastnęlibyście
byście szastnęli
 szastnęłybyście
byście szastnęły
3 os. szastnąłby
by szastnął
 szastnęłaby
by szastnęła
 szastnęłoby
by szastnęło
 szastnęliby
by szastnęli
 szastnęłyby
by szastnęły

bezosobnik: szastnięto by

bezokolicznik: szastnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: szastnąwszy

gerundium: szastnięcie

odpowiednik aspektowy: szastać

Pochodzenie

Zob. szastać

1. pieniędzmi

Definicja

pejorat. 
wydać jednorazowo dużą kwotę pieniędzy, nie myśląc o konsekwencjach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Cytaty

Średnio raz na godzinę odrywała się od lektury albo krzyżówki, gdy wpadał jakiś zbłąkany student albo naukowiec z nadmiarem gotówki i twardym postanowieniem, by nią z lekka szastnąć.

źródło: Marta Kisiel: Nomen omen, 2014 (books.google.pl)

Jeśli jednak teraz okazuje się, że po upływie zaledwie 1,5 roku od hucznego otwarcia gmachu lecą z niego dachówki, a w środku ciągle wychodzą na jaw niedoróbki [...], trudno nie odnieść wrażenia, że ktoś tu szastnął publicznym groszem.

źródło: Leszek Stański: Remont w stylu Zorby, czyli piękna katastrofa, Tygodnik 7 Dni, 2012-01-13 (tygodnik7dni.pl)

[...] pamiętaj, żeby przy obu pierwszych zbrojach solidnie szastnąć kasą, bo inaczej na koniec dostaniesz zbroję o gorszych parametrach.

źródło: Internet: forum.gazeta.pl

Składnia

bez ograniczeń + szastnąć +
CZYM

2. obietnicą

Definicja

pejorat. 
nie myśląc o konsekwencjach, podjąć nierozsądne lub przesadne działanie, mogące prowadzić do zmarnowania czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

To ja może szastnę obietnicą, droga pani Joanno. Jak skończy mi się zjazd [...], to napiszę pamflet na sesjowe przeżycia studenta, który jak zwykle wszystko sobie zostawił na ostatnią chwilę.

źródło: NKJP: Internet

Nie podzielam opinii, że im mniej słów, tym lepiej (lubię sobie szastnąć tym czy owym słówkiem, a co? I lubię, jak inni to robią.)

źródło: NKJP: Internet

[...] włączenie do odezwy ludzi z wojska i policji to pierwszy sygnał do szastnięcia krwią - wiedny czy bezwiedny, ale sygnał, po stokroć głupi i krótkowzroczny.

źródło: Internet: paralutnia.blogspot.com

Składnia

bez ograniczeń + szastnąć +
CZYM

3. nogą

Definicja

poruszyć czymś w sposób energiczny, szybko i z rozmachem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Nie patrząc na mnie, szastnął nogą jak uczniak i wyszedł, a raczej wybiegł, stuknąwszy po drodze palcem w szafę, która znajdowała się opodal drzwi.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1961

[...] proponuję szastnąć butami, ukłon niski zrobić i głośno i wyraźnie powiedzieć: „SZA-CUN!”

źródło: Internet: modelwork.pl

Składnia

bez ograniczeń + szastnąć +
CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 09.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN