UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nadęty

Chronologizacja

1525, SPXVI

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	nadęty	nadęty	nadęty	nadęte	nadęta
D.	nadętego	nadętego	nadętego	nadętego	nadętej
C.	nadętemu	nadętemu	nadętemu	nadętemu	nadętej
B.	nadętego	nadętego	nadęty	nadęte	nadętą
N.	nadętym	nadętym	nadętym	nadętym	nadętą
Ms.	nadętym	nadętym	nadętym	nadętym	nadętej
W.	nadęty	nadęty	nadęty	nadęte	nadęta

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	nadęci	nadęci	nadęte	nadęte
D.	nadętych	nadętych	nadętych	nadętych
C.	nadętym	nadętym	nadętym	nadętym
B.	nadętych	nadętych	nadętych	nadęte
N.	nadętymi	nadętymi	nadętymi	nadętymi
Ms.	nadętych	nadętych	nadętych	nadętych
W.	nadęci	nadęci	nadęte	nadęte

Pochodzenie

Zob. dąć

1.a nadąsany

Definicja

okazujący swój zły humor, niezadowolenie lub urazę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nadąsany, odęty

Cytaty

	Okręcił mi nogi kocem, a teraz stoi koło wózka nadęty, nastroszony jak zmokły ptak, z postawionym kołnierzem i rękami w kieszeniach, mały, śmieszny. źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005
	[...] co powinnam zrobić - zostawić wszystko i usiąść przy komputerze. [...] Ale wtedy Marian da mi popalić. Będzie chodził nadęty, trzaskał drzwiami i robił mi na złość. źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008
	Był tak osłabiony, że nie mógł wstać samodzielnie i czuł się upokorzony, gdy nadęta służąca pomagała mu we wstydliwych czynnościach źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz 1, 2005
	[...] społeczeństwo nie jest nowe. Takie jak było. Takie jak zawsze. Opuchłe od pretensji, nadęte wyrzutami, zgorzkniałe, brzydkie. źródło: NKJP: O pożytkach z nowego rządu, Dziennik Polski, 2002-06-21

Składnia

	+	nadęty	+	(CZYM)
szyk: neutralny

1.b mina

Definicja

taki, który świadczy o tym, że ktoś jest w złym humorze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nadąsany, odęty

Połączenia

nadęta mina, minka

Cytaty

Stojąc w kolejce do kasy, nie patrz na batoniki, a na to co masz w koszyku. Dużo? Za dużo? Pamiętaj, że możesz przy kasie zostawić zbędne produkty. I niech cię do tego nie zniechęca nadęta mina kasjerki.

źródło: NKJP: Bogumiła Nehrebecka: Poznaj swoje prawa ( 1 ), Gazeta Krakowska, 2007-07-30

2.a zarozumiały

Definicja

mający wysokie mniemanie o sobie i uważający się za lepszego od innych ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bufoniasty, dęty, dumny, pompatyczny, pyszny, wyniosły, zarozumialski, zarozumiały
	antonimy:	skromny

Połączenia

nadęty facet, polityk; bubek, bufon, dureń, głupek, pajac, palant, półgłówek, ważniak
nadęty poczuciem ważności, poczuciem wyższości, pychą
nadęty i pyszałkowaty

Cytaty

	Chce być autorytetem, osobą wzbudzającą powszechny respekt, a staje się obiektem kpin i żartów. Oczywiście nikt nie odważy się żartować w jego obecności, gdyż nadęty pryncypał wzbudza lęk, ale za jego plecami podwładni używają sobie na całego. źródło: NKJP: A.M.: W pracy, Mazowieckie To i Owo, 2001-08-01
	Życie każdego z nas jest porażką, bo kończy się w sposób nieuchronny – oświadczył na wstępie filozof. – Są tacy, którzy wyobrażają sobie, że tak nie jest. Są to nadęci pychą ludzie sukcesu. źródło: NKJP: Huzarska-Szumiec Magda: Wszyscy mogą być zbawieni, Gazeta Krakowska, 2006-05-15
	Na co dzień obcujemy (...) z osobnikami tak nadętymi niewątpliwym poczuciem osobistej godności, że nie starcza już w nich miejsca nawet na odrobinę dystansu wobec samego siebie, źródło: NKJP: Hanna Szmalenberg; Stanisław Barańczak: O fundamentach i kamieniu probierczym, Gazeta Wyborcza, 1995-10-06
	Miły, życzliwy, bezpośredni, grzeczny - to cechowało Wojtyłę, czego nie mogę powiedzieć o Żukrowskim. Ten był wyniosły, często nadęty, wspominał z szacunkiem jedynie Marię Dąbrowską. źródło: NKJP: Urszula Gizyńska: W sukurs przychodził Karol..., Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, 2001-10-04
	W Polsce znane osoby są przeważnie nadęte, nos mają zadarty bardzo wysoko. źródło: NKJP: emka: Ona kręci gwiazdy, Dlaczego?, 2009-08-11

Składnia

	+	nadęty	+	(CZYM)
szyk: neutralny

2.b wyraz twarzy

Definicja

taki, który świadczy, że ktoś ma wysokie mniemanie o sobie i uważa się za lepszego od innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bufoniasty, dumny, ważny, wyniosły, zarozumialski, zarozumiały
	antonimy:	skromny

Połączenia

nadęta powaga, nadęta pycha

Cytaty

Zani utrzymał jeszcze przez chwilę nadęty wyraz twarzy, co z uwagi na grubą warstwę pudru stanowiło wyczyn nie lada, po czym opuścił wzrok i oparł się o stół.

źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005

Powinien z pokorą przyjąć do wiadomości, że dostał uprawnienia do zarządzania państwem, a nie eksponować nadęte poczucie misji, że oto naród wybrał mnie, żebym dokonał radykalnych zmian.

źródło: NKJP: Sławomir Sowa: Naród został w domu, Dziennik Łódzki, 2005-09-27

Raz i drugi bąknęła coś na temat osiągania lepszych warunków życiowych, a on nie raczył jej odpowiedzieć. Dobrze zrozumiała wymowę nadętego milczenia. Niepotrzebne były żadne gesty [...].

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

3. styl

Definicja

pejorat.

taki, który jest napuszony i nienaturalny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

nadęta forma, retoryka; nadęte dyskusje, historie, uroczystości; frazesy, słowa, teksty

Cytaty

	W świecie rozwiniętej technologii trudno jest pojąć motywy skrajnych nacjonalistów. Ich nadęty patriotyzm niejednemu wydaje się zabawny. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002
	Dla mnie zawsze najważniejszy będzie polski, choć angielski to świetny język. Jest bardzo lakoniczny, konkretny i mniej patetyczny i nadęty od polskiego. źródło: NKJP: Monka Pietras: Zagłada dopiero się zaczęła, Dziennik Łódzki, 2001-10-27
	Nic tak bowiem nie ośmieszało komuny, jak ta nadęta frazeologia w zderzeniu z rzeczywistością. źródło: NKJP: Internet
	Odrzuca mnie jego maniera mówienia i nadęta retoryka, w której Ameryka jest narodem wybranym. źródło: NKJP: Marek Ostrowski, Adam Szostkiewicz: Między Stalinem a Hitlerem, Polityka, 2005-03-26
	[...] nie widzę większego sensu w parodiowaniu dzieł wybitnych - warto parodiować dzieła pretensjonalne, nadęte, egzaltowane bądź przecenione [...]. źródło: NKJP: Paweł Mossakowski: Z kina, Gazeta Wyborcza, 1993-09-06

Data ostatniej modyfikacji: 15.12.2018