UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rys

Chronologizacja

1489, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rys
rysy
D. rysu
rysów
C. rysowi
rysom
B. rys
rysy
N. rysem
rysami
Ms. rysie
rysach
W. rysie
rysy

Pochodzenie

śr.-w.-niem. rîz, riʒʒe 'rozdarcie, pęknięcie, rysa; zarys, obwód; koło, okrąg'

W pol. rys 'rysa, pęknięcie, szczelina' od XV w.

1. cecha

Definicja

cecha charakterystyczna dla kogoś lub dla czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  cecha

Połączenia

  • charakterystyczny, dominujący, najistotniejszy, specyficzny, szczególny, ważny, znamienny; podstawowy, stały, wspólny rys; główne, wyraźne, zasadnicze; indywidualne rysy
  • rys charakteru, duchowości, indywidualności, osobowości; (jakiegoś/czyjegoś) stylu; koncepcji, twórczości

Cytaty

Chyba jednak jego działanie ma szczególny rys, skoro to właśnie on został ostatnio wyróżniony za pracę na rzecz innych przez polonijną fundację z Australii.

źródło: NKJP: Jolanta Grzelak-Hodor: Czuję się lekarzem, Gazeta Krakowska, 2002-10-25

18-latka zbadali biegli, którzy uznali, że jego poziom intelektualny pozwala mu w pełni rozumieć znaczenie norm prawnych. Stwierdzili jednak rysy osobowości nieprawidłowej, w tym „ilościowe odchylenia w strukturze osobowości manifestujące się zaburzeniami zachowania”.

źródło: NKJP: Terapia zawiodła, Dziennik Polski, 2002-10-04

Najistotniejszym rysem stylu harmonicznego kompozytora jest bogactwo odcieni ekspresji ­ jako środka wyrazu i symboliki ­ wydobywanej za pomocą całego spektrum rozwiązań harmonicznych [...].

źródło: NKJP: Stanisław Dąbek: Twórczość mszalna kompozytorów polskich XX wieku: 1900-1995, 1996

Charakterystyczne dla niego rysy postaci to mały wzrost, jajowata głowa, starannie pielęgnowane wąsy, ubiór dandysa [...], obsesja na punkcie porządku i symetrii, a także pogarda wobec klasycznych metod detektywistycznych.

źródło: NKJP: Internet

Mianowicie, w postaci Charlesa rozpoznaję rysy bohatera „Pożegnań” Dygata, niezapomnianej powieści o niespełnionej miłości, z cudowną lekkością obracającej ironię w sentyment, powagę w parodię.

źródło: NKJP: Tadeusz Sobolewski: Z kina - dziś premiera, Gazeta Wyborcza, 1994-09-02

Składnia

bez ograniczeń + rys +
(KOGO/CZEGO)

2. przedstawienie

Definicja

zwięzłe i ogólne przedstawienie kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • krótki; ciekawy rys; rys biograficzny, historyczny, psychologiczny
  • rys działalności, twórczości, życia; sylwetki; dziejów, historii
  • wysłuchać rysu jakiegoś
  • przedstawić rys jakiś (kogoś/czegoś); napisanie, opracowanie rysu

Cytaty

Książka pani Anny Woźniakowskiej jest jednocześnie rysem historii krakowskiej opery, sięgającej jej początków, lat dwudziestych XVII wieku, kiedy to w jednej z podwawelskich oficyn wydrukowano pierwsze libretto operowe w języku polskim.

źródło: NKJP: Zgodnie z tradycją, Dziennik Polski, 2000-07-22

Jest to jednak próba rekonstrukcji piekła, jakie rozegrało się kilka tysięcy metrów nad ziemią, także dzięki krótkim, ale bardzo trafnym rysom psychologicznym pasażerów i załogi [...].

źródło: NKJP: Stanisław Kęsek: Iść czy nie iść, Gazeta Krakowska, 2006-10-10

[...] w przewodniku podano słowniczek nazw polskich i niemieckich wszystkich miejscowości z rejonu Doliny Baryczy. Rys historyczny, ilustrowany kilkunastoma fotografiami zabytków architektonicznych jest wyczerpujący, ale na tyle interesująco napisany, że nie wyczerpuje czytelnika.

źródło: NKJP: Zbigniew Drzewiecki: Nowy „Przewodnik po Dolinie Baryczy”, Gazeta Wrocławska, nr 29/07, 1999

Są to wspomnienia dziecięce oraz udokumentowany rys działalności kapitana Józefa Pikuły z Lipnika skreślone ręką jego córki w pół wieku po śmierci ojca.

źródło: NKJP: Jerzy Polak: Bohater z Lipnika, Lipnik, nr 11, 1998

Podsumowując ten krótki rys społeczno-gospodarczych koncepcji Adama Doboszyńskiego, chciałbym zwrócić uwagę na zgodność proponowanych przezeń rozwiązań z zasadami rozwoju zrównoważonego - ekorozwoju.

źródło: NKJP: Remigiusz Okraska: Wszystko już było. Koncepcje społeczno-gospodarcze Adama Doboszyńskiego a ekorozwój, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1998-03-16

Składnia

bez ograniczeń + rys +
(KOGO/CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 03.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj