UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

babrać

Chronologizacja

1807, SL

Pochodzenie

płn. psł. *babrati 'brudzić, paćkać'

Czasownik pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

1. palce

Definicja

pot. 
brudzić czymś miękkim, mokrym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  paćkać, paprać, tytłać
hiperonimy:  brudzić

Cytaty

[...] ten, który kupi taniej, dostanie dobry górski ser, np. gołkę, z krowiego mleka. Ale sztandar musi być czysty. Nie można go babrać.

źródło: NKJP: (RAV): Oscypek to góralski sztandar, Dziennik Polski, 2008-02-23

Chrzty obozowe to najczęściej babranie delikwenta w błocie, karmienie musztardą wymieszaną z dżemem i cytryną, chłostanie gałązkami, wpuszczanie żaby za koszulkę itd.

źródło: NKJP: hm. Anna Poraj: kto pyta..., Czuwaj, 2007-07

Sporo tu działa, walczy z administracją i widać efekty – przyznaje młody mężczyzna. – A babranie mu okien to już przesada – dodaje.

źródło: NKJP: Marek Mamoń: Obrzucony błotem, Trybuna Śląska, 2002-04-05

Lewą dłoń trzymasz za plecami, prawą wsuwasz tajemniczo za połę szlafroka, na wysokości serca. Pomny Austerlitz, rzucasz żonie, która oniemiała siedzi, babrząc palce w uszkach do barszczu: - Proszę!

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. babrzę
rzadziej babram
babrzemy
rzadziej babramy
2 os. babrzesz
rzadziej babrasz
babrzecie
rzadziej babracie
3 os. babrze
rzadziej babra
babrzą
rzadziej babrają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. babrałem
+(e)m babrał
babrałam
+(e)m babrała
babrałom
+(e)m babrało
babraliśmy
+(e)śmy babrali
babrałyśmy
+(e)śmy babrały
2 os. babrałeś
+(e)ś babrał
babrałaś
+(e)ś babrała
babrałoś
+(e)ś babrało
babraliście
+(e)ście babrali
babrałyście
+(e)ście babrały
3 os. babrał
babrała
babrało
babrali
babrały

bezosobnik: babrano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę babrał
będę babrać
będę babrała
będę babrać
będę babrało
będę babrać
będziemy babrali
będziemy babrać
będziemy babrały
będziemy babrać
2 os. będziesz babrał
będziesz babrać
będziesz babrała
będziesz babrać
będziesz babrało
będziesz babrać
będziecie babrali
będziecie babrać
będziecie babrały
będziecie babrać
3 os. będzie babrał
będzie babrać
będzie babrała
będzie babrać
będzie babrało
będzie babrać
będą babrali
będą babrać
będą babrały
będą babrać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. babrajmy
babrzmy
2 os. babraj
babrz
babrajcie
babrzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. babrałbym
bym babrał
babrałabym
bym babrała
babrałobym
bym babrało
babralibyśmy
byśmy babrali
babrałybyśmy
byśmy babrały
2 os. babrałbyś
byś babrał
babrałabyś
byś babrała
babrałobyś
byś babrało
babralibyście
byście babrali
babrałybyście
byście babrały
3 os. babrałby
by babrał
babrałaby
by babrała
babrałoby
by babrało
babraliby
by babrali
babrałyby
by babrały

bezosobnik: babrano by

bezokolicznik: babrać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

babrając
babrząc

gerundium: babranie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. babranie
babrania
D. babrania
babrań
C. babraniu
babraniom
B. babranie
babrania
N. babraniem
babraniami
Ms. babraniu
babraniach
W. babranie
babrania

imiesłów przymiotnikowy czynny: babrający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. babrający
babrzący
babrający
babrzący
babrający
babrzący
babrające
babrzące
babrająca
babrząca
D. babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrającej
babrzącej
C. babrającemu
babrzącemu
babrającemu
babrzącemu
babrającemu
babrzącemu
babrającemu
babrzącemu
babrającej
babrzącej
B. babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrający
babrzący
babrające
babrzące
babrającą
babrzącą
N. babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającą
babrzącą
Ms. babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającej
babrzącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. babrający
babrzący
babrający
babrzący
babrające
babrzące
babrające
babrzące
D. babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
C. babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
B. babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrające
babrzące
N. babrającymi
babrzącymi
babrającymi
babrzącymi
babrającymi
babrzącymi
babrającymi
babrzącymi
Ms. babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: babrany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. babrany
babrany
babrany
babrane
babrana
D. babranego
babranego
babranego
babranego
babranej
C. babranemu
babranemu
babranemu
babranemu
babranej
B. babranego
babranego
babrany
babrane
babraną
N. babranym
babranym
babranym
babranym
babraną
Ms. babranym
babranym
babranym
babranym
babranej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. babrani
babrani
babrane
babrane
D. babranych
babranych
babranych
babranych
C. babranym
babranym
babranym
babranym
B. babranych
babranych
babranych
babrane
N. babranymi
babranymi
babranymi
babranymi
Ms. babranych
babranych
babranych
babranych

odpowiedniki aspektowe: ubabrać , zbabrać

Składnia

bez ograniczeń + babrać +
KOGO/CO + CZYM
bez ograniczeń + babrać +
KOGO/CO + (w CZYM)

2. w pogorzeliskach

Definicja

pot. 
rozgarniać coś miękkiego, mokrego jakimś przedmiotem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  grzebać

Cytaty

[...] prokurator chciał określić granicę między dwoma światami: z jednej strony niezłomni funkcjonariusze prawa, tropiący bandytów z narażeniem życia bandytów i przestępców, a z drugiej babrzący w pogorzeliskach policjanci, połączeni nieformalnymi powiązaniami z półświatkiem.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Nie ma takiego miasta, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. babrzę
rzadziej babram
babrzemy
rzadziej babramy
2 os. babrzesz
rzadziej babrasz
babrzecie
rzadziej babracie
3 os. babrze
rzadziej babra
babrzą
rzadziej babrają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. babrałem
+(e)m babrał
babrałam
+(e)m babrała
babrałom
+(e)m babrało
babraliśmy
+(e)śmy babrali
babrałyśmy
+(e)śmy babrały
2 os. babrałeś
+(e)ś babrał
babrałaś
+(e)ś babrała
babrałoś
+(e)ś babrało
babraliście
+(e)ście babrali
babrałyście
+(e)ście babrały
3 os. babrał
babrała
babrało
babrali
babrały

bezosobnik: babrano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę babrał
będę babrać
będę babrała
będę babrać
będę babrało
będę babrać
będziemy babrali
będziemy babrać
będziemy babrały
będziemy babrać
2 os. będziesz babrał
będziesz babrać
będziesz babrała
będziesz babrać
będziesz babrało
będziesz babrać
będziecie babrali
będziecie babrać
będziecie babrały
będziecie babrać
3 os. będzie babrał
będzie babrać
będzie babrała
będzie babrać
będzie babrało
będzie babrać
będą babrali
będą babrać
będą babrały
będą babrać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. babrajmy
babrzmy
2 os. babraj
babrz
babrajcie
babrzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. babrałbym
bym babrał
babrałabym
bym babrała
babrałobym
bym babrało
babralibyśmy
byśmy babrali
babrałybyśmy
byśmy babrały
2 os. babrałbyś
byś babrał
babrałabyś
byś babrała
babrałobyś
byś babrało
babralibyście
byście babrali
babrałybyście
byście babrały
3 os. babrałby
by babrał
babrałaby
by babrała
babrałoby
by babrało
babraliby
by babrali
babrałyby
by babrały

bezosobnik: babrano by

bezokolicznik: babrać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

babrając
babrząc

gerundium: babranie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. babranie
babrania
D. babrania
babrań
C. babraniu
babraniom
B. babranie
babrania
N. babraniem
babraniami
Ms. babraniu
babraniach
W. babranie
babrania

imiesłów przymiotnikowy czynny: babrający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. babrający
babrzący
babrający
babrzący
babrający
babrzący
babrające
babrzące
babrająca
babrząca
D. babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrającej
babrzącej
C. babrającemu
babrzącemu
babrającemu
babrzącemu
babrającemu
babrzącemu
babrającemu
babrzącemu
babrającej
babrzącej
B. babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrający
babrzący
babrające
babrzące
babrającą
babrzącą
N. babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającą
babrzącą
Ms. babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającej
babrzącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. babrający
babrzący
babrający
babrzący
babrające
babrzące
babrające
babrzące
D. babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
C. babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
B. babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrające
babrzące
N. babrającymi
babrzącymi
babrającymi
babrzącymi
babrającymi
babrzącymi
babrającymi
babrzącymi
Ms. babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących

Składnia

bez ograniczeń + babrać +
CZYM + (w CZYM)

3. robotę

Definicja

pot.  pejorat. 
robić coś źle i niedbale

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chrzanić, fuszerować, knocić, paprać, partaczyć, partolić, patałaszyć

Cytaty

Zdaniem byłego redaktora naczelnego „Naszych Stron” te słowa oznaczają człowieka, który babra - źle wykonuje pracę, jest przy tym zziajany [...]

źródło: NKJP: Zawarli ugodę, Dziennik Polski, 2002-09-26

- Ale nie na długo, bo nabiorą rutyny i zaczną babrać robotę. Idea, o której tu wspomniałem, nie jest nowatorska. Niejaki Mao Tse Tung w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku przećwiczył w ten sposób swój wierny, chiński naród podczas tak zwanej „rewolucji kulturalne

źródło: Internet: roztocze.net/palacem-go/2010/

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. babrzę
rzadziej babram
babrzemy
rzadziej babramy
2 os. babrzesz
rzadziej babrasz
babrzecie
rzadziej babracie
3 os. babrze
rzadziej babra
babrzą
rzadziej babrają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. babrałem
+(e)m babrał
babrałam
+(e)m babrała
babrałom
+(e)m babrało
babraliśmy
+(e)śmy babrali
babrałyśmy
+(e)śmy babrały
2 os. babrałeś
+(e)ś babrał
babrałaś
+(e)ś babrała
babrałoś
+(e)ś babrało
babraliście
+(e)ście babrali
babrałyście
+(e)ście babrały
3 os. babrał
babrała
babrało
babrali
babrały

bezosobnik: babrano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę babrał
będę babrać
będę babrała
będę babrać
będę babrało
będę babrać
będziemy babrali
będziemy babrać
będziemy babrały
będziemy babrać
2 os. będziesz babrał
będziesz babrać
będziesz babrała
będziesz babrać
będziesz babrało
będziesz babrać
będziecie babrali
będziecie babrać
będziecie babrały
będziecie babrać
3 os. będzie babrał
będzie babrać
będzie babrała
będzie babrać
będzie babrało
będzie babrać
będą babrali
będą babrać
będą babrały
będą babrać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. babrajmy
babrzmy
2 os. babraj
babrz
babrajcie
babrzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. babrałbym
bym babrał
babrałabym
bym babrała
babrałobym
bym babrało
babralibyśmy
byśmy babrali
babrałybyśmy
byśmy babrały
2 os. babrałbyś
byś babrał
babrałabyś
byś babrała
babrałobyś
byś babrało
babralibyście
byście babrali
babrałybyście
byście babrały
3 os. babrałby
by babrał
babrałaby
by babrała
babrałoby
by babrało
babraliby
by babrali
babrałyby
by babrały

bezosobnik: babrano by

bezokolicznik: babrać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

babrając
babrząc

gerundium: babranie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. babranie
babrania
D. babrania
babrań
C. babraniu
babraniom
B. babranie
babrania
N. babraniem
babraniami
Ms. babraniu
babraniach
W. babranie
babrania

imiesłów przymiotnikowy czynny: babrający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. babrający
babrzący
babrający
babrzący
babrający
babrzący
babrające
babrzące
babrająca
babrząca
D. babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrającej
babrzącej
C. babrającemu
babrzącemu
babrającemu
babrzącemu
babrającemu
babrzącemu
babrającemu
babrzącemu
babrającej
babrzącej
B. babrającego
babrzącego
babrającego
babrzącego
babrający
babrzący
babrające
babrzące
babrającą
babrzącą
N. babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającą
babrzącą
Ms. babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającej
babrzącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. babrający
babrzący
babrający
babrzący
babrające
babrzące
babrające
babrzące
D. babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
C. babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
babrającym
babrzącym
B. babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrające
babrzące
N. babrającymi
babrzącymi
babrającymi
babrzącymi
babrającymi
babrzącymi
babrającymi
babrzącymi
Ms. babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących
babrających
babrzących

imiesłów przymiotnikowy bierny: babrany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. babrany
babrany
babrany
babrane
babrana
D. babranego
babranego
babranego
babranego
babranej
C. babranemu
babranemu
babranemu
babranemu
babranej
B. babranego
babranego
babrany
babrane
babraną
N. babranym
babranym
babranym
babranym
babraną
Ms. babranym
babranym
babranym
babranym
babranej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. babrani
babrani
babrane
babrane
D. babranych
babranych
babranych
babranych
C. babranym
babranym
babranym
babranym
B. babranych
babranych
babranych
babrane
N. babranymi
babranymi
babranymi
babranymi
Ms. babranych
babranych
babranych
babranych

odpowiednik aspektowy: zbabrać

Składnia

bez ograniczeń + babrać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 26.09.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj