UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

jedwabisty

Chronologizacja

1805, Dziennik Wileński, nr 4, polona.pl

1. blask

Definicja

książk. 
przypominający wyglądem jedwab - tkaninę

Pochodzenie

Zob. jedwab

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Połączenia

  • jedwabisty blask, połysk; jedwabista sierść; czerń; jedwabiste włosy

Cytaty

Pański Kraków nosi się kontuszowo, podobnie mieszczański, bo prastary to przywilej miejskiego patrycjatu - szlacheckie suknie i karabela! Dodajmy do tego pyszne stroje duchowieństwa, jedwabistą czerń żydowskich chałatów i lśnienia sobolowych czap - a otrzymamy piękny obrazek.

źródło: NKJP: Sto krakowskich lat, Dziennik Polski, 2000-01-03

Kobierce pakistańskie nierzadko bywają tkane ze specjalnej wełny, która wyróżnia się jedwabistym połyskiem.

źródło: NKJP: Między komercją a sztuką, Dziennik Polski, 2000-09-13

[…] potrafiła wykorzystać swoje atuty, czyli piękne, jedwabiste kasztanowe włosy, zniewalające ciemnoniebieskie oczy z niezwykle długimi rzęsami, miły uśmiech, wspaniałą cerę, pełną wdzięku, uwodzicielską figurę i ciepły, zachrypnięty głos […].

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. jedwabisty
jedwabisty
jedwabisty
jedwabiste
jedwabista
D. jedwabistego
jedwabistego
jedwabistego
jedwabistego
jedwabistej
C. jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistej
B. jedwabistego
jedwabistego
jedwabisty
jedwabiste
jedwabistą
N. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistą
Ms. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistej
W. jedwabisty
jedwabisty
jedwabisty
jedwabiste
jedwabista
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. jedwabiści
jedwabiści
jedwabiste
jedwabiste
D. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
C. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
B. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabiste
N. jedwabistymi
jedwabistymi
jedwabistymi
jedwabistymi
Ms. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
W. jedwabiści
jedwabiści
jedwabiste
jedwabiste

Składnia

Rznieżywotny + jedwabisty + bez ograniczeń
szyk: neutralny

2. dotyk

Definicja

książk. 
gładki, miękki i delikatny w dotyku

Pochodzenie

Zob. jedwab

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii cechy dotykowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  jedwabny

Połączenia

  • jedwabista miękkość; skóra; jedwabiste włosy
  • jedwabisty w dotyku

Cytaty

Diamentowe piły, tokarki... Opuszczający je przedmiot - dowolnego kształtu i przeznaczenia - jest szorstki, matowy i jeszcze niezbyt atrakcyjny. Końcowe szlifowanie […] dopiero nadaje mu szklisty połysk i jedwabistą gładkość.

źródło: NKJP: W szlifierni kamieni, Dziennik Polski, 2003-07-19

Koszulka Karoliny była opatrzona podobizną Limahla, a w dodatku miała długie rękawy, które Karolina modnie porozcinała na frędzelki, robiąc furorę. Nosiła też wtedy jedwabistą w dotyku kurtkę, która szeleściła przy każdym ruchu.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004

Surowy sweter w kolorze „sól z pieprzem” wygląda na szorstkiego drapaka, a w bliższym kontakcie jest jedwabisty.

źródło: NKJP: Tweed - za barierą uprzedzeń, Gazeta Wyborcza , 1992-12-11

Ja stosuje odżywkę […] do suchych lub zniszczonych włosów […] Włosy są po niej gładkie i jedwabiste.

źródło: NKJP: Internet

Makijaż jest naturalny, jednolity i jedwabisty w dotyku.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. jedwabisty
jedwabisty
jedwabisty
jedwabiste
jedwabista
D. jedwabistego
jedwabistego
jedwabistego
jedwabistego
jedwabistej
C. jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistej
B. jedwabistego
jedwabistego
jedwabisty
jedwabiste
jedwabistą
N. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistą
Ms. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistej
W. jedwabisty
jedwabisty
jedwabisty
jedwabiste
jedwabista
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. jedwabiści
jedwabiści
jedwabiste
jedwabiste
D. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
C. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
B. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabiste
N. jedwabistymi
jedwabistymi
jedwabistymi
jedwabistymi
Ms. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
W. jedwabiści
jedwabiści
jedwabiste
jedwabiste

Składnia

Rznieżywotny + jedwabisty + bez ograniczeń
szyk: neutralny

3. głos

Definicja

książk. 
miło i urzekająco brzmiący

Pochodzenie

Zob. jedwab

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

  • jedwabisty głos; dźwięk, ton; jedwabiste brzmienie

Cytaty

Po pięcioletniej przerwie na linię frontu powrócił mistrz nastroju o jedwabistym, ciepłym głosie - Lionel Richie.

źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz I Maciej Chmiel: Samograj, Gazeta Wyborcza, 1993-04-09

Zachwyciły ją jego słowa – jedwabiste i zmysłowe, nosowo przeciągane. Przestawała śledzić sens, poddając się czystej, żywej melodii […].

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

I ty pewnie się martwisz, do kogo trafisz, co, Kasiu? - nadałam głosowi ciepły jedwabisty ton. Chciałam, aby mój głos powiedział, że rozumiem jej obawy. Ale nic takiego nie powiedział.

źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002

Panowie, uwaga, przy tej płycie dziewczęta mrużą oczęta, zaczynają wdzięcznie wyginać się w pasie, a ich usta tęsknie wyczekują pocałunku. Sprawcą jest jedwabisty głos Beaty Kozidrak sączący w niewieście uszka tęskne teksty o miłości, rozstaniach i walce płci.

źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz I Maciej Chmiel: Kontakt z kompaktem, Gazeta Wyborcza, 1992-05-15

Kiedy jednak słyszę, jak [...] jedwabistym głosem mówi o „niepowtarzalnym przeżyciu, smaku wolności i czystej przyjemności” [...] to zastanawiam się, czy on zdaje sobie sprawę, jak bardzo jest śmieszny i mało wiarygodny.

źródło: NKJP: Zdzisław Ambroziak: No to cyk!, Gazeta Wyborcza, 1999-03-13

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. jedwabisty
jedwabisty
jedwabisty
jedwabiste
jedwabista
D. jedwabistego
jedwabistego
jedwabistego
jedwabistego
jedwabistej
C. jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistej
B. jedwabistego
jedwabistego
jedwabisty
jedwabiste
jedwabistą
N. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistą
Ms. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistej
W. jedwabisty
jedwabisty
jedwabisty
jedwabiste
jedwabista
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. jedwabiści
jedwabiści
jedwabiste
jedwabiste
D. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
C. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
B. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabiste
N. jedwabistymi
jedwabistymi
jedwabistymi
jedwabistymi
Ms. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
W. jedwabiści
jedwabiści
jedwabiste
jedwabiste

Składnia

Rznieżywotny + jedwabisty + bez ograniczeń
szyk: neutralny

4. świetny

Definicja

młodz. 
świetny

Noty o użyciu

Wyraz używany jako eufemizm w stosunku do zajebisty.

Pochodzenie

Od: eufemicznej formy zajedwabisty zamiast zajebisty.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  świetny, wspaniały, wypas II, znakomity

Połączenia

  • jedwabisty film, telefon

Cytaty

Jedwabisty film. Naprawdę fajny.

źródło: NKJP: Internet

Jedwabisty film, tylko dlaczego napisali, że to komedia?

źródło: Internet

Telefon jest jedwabisty, mam go od 3 dni i wszystko ok.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. jedwabisty
jedwabisty
jedwabisty
jedwabiste
jedwabista
D. jedwabistego
jedwabistego
jedwabistego
jedwabistego
jedwabistej
C. jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistemu
jedwabistej
B. jedwabistego
jedwabistego
jedwabisty
jedwabiste
jedwabistą
N. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistą
Ms. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistej
W. jedwabisty
jedwabisty
jedwabisty
jedwabiste
jedwabista
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. jedwabiści
jedwabiści
jedwabiste
jedwabiste
D. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
C. jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
jedwabistym
B. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabiste
N. jedwabistymi
jedwabistymi
jedwabistymi
jedwabistymi
Ms. jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
jedwabistych
W. jedwabiści
jedwabiści
jedwabiste
jedwabiste

Składnia

Rznieżywotny + jedwabisty + bez ograniczeń
szyk: neutralny
Data ostatniej modyfikacji: 28.05.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj