UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odtykać

Chronologizacja

1564, SPXVI
Pierwotne znaczenie: 'pruć, rozsnuwać to, co zostało utkane'.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odtykam
odtykamy
2 os. odtykasz
odtykacie
3 os. odtyka
odtykają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odtykałem
+(e)m odtykał
odtykałam
+(e)m odtykała
odtykałom
+(e)m odtykało
odtykaliśmy
+(e)śmy odtykali
odtykałyśmy
+(e)śmy odtykały
2 os. odtykałeś
+(e)ś odtykał
odtykałaś
+(e)ś odtykała
odtykałoś
+(e)ś odtykało
odtykaliście
+(e)ście odtykali
odtykałyście
+(e)ście odtykały
3 os. odtykał
odtykała
odtykało
odtykali
odtykały

bezosobnik: odtykano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę odtykał
będę odtykać
będę odtykała
będę odtykać
będę odtykało
będę odtykać
będziemy odtykali
będziemy odtykać
będziemy odtykały
będziemy odtykać
2 os. będziesz odtykał
będziesz odtykać
będziesz odtykała
będziesz odtykać
będziesz odtykało
będziesz odtykać
będziecie odtykali
będziecie odtykać
będziecie odtykały
będziecie odtykać
3 os. będzie odtykał
będzie odtykać
będzie odtykała
będzie odtykać
będzie odtykało
będzie odtykać
będą odtykali
będą odtykać
będą odtykały
będą odtykać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odtykajmy
2 os. odtykaj
odtykajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odtykałbym
bym odtykał
odtykałabym
bym odtykała
odtykałobym
bym odtykało
odtykalibyśmy
byśmy odtykali
odtykałybyśmy
byśmy odtykały
2 os. odtykałbyś
byś odtykał
odtykałabyś
byś odtykała
odtykałobyś
byś odtykało
odtykalibyście
byście odtykali
odtykałybyście
byście odtykały
3 os. odtykałby
by odtykał
odtykałaby
by odtykała
odtykałoby
by odtykało
odtykaliby
by odtykali
odtykałyby
by odtykały

bezosobnik: odtykano by

bezokolicznik: odtykać

imiesłów przysłówkowy współczesny: odtykając

gerundium: odtykanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odtykanie
odtykania
D. odtykania
odtykań
C. odtykaniu
odtykaniom
B. odtykanie
odtykania
N. odtykaniem
odtykaniami
Ms. odtykaniu
odtykaniach
W. odtykanie
odtykania

imiesłów przymiotnikowy czynny: odtykający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. odtykający
odtykający
odtykający
odtykające
odtykająca
D. odtykającego
odtykającego
odtykającego
odtykającego
odtykającej
C. odtykającemu
odtykającemu
odtykającemu
odtykającemu
odtykającej
B. odtykającego
odtykającego
odtykający
odtykające
odtykającą
N. odtykającym
odtykającym
odtykającym
odtykającym
odtykającą
Ms. odtykającym
odtykającym
odtykającym
odtykającym
odtykającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. odtykający
odtykający
odtykające
odtykające
D. odtykających
odtykających
odtykających
odtykających
C. odtykającym
odtykającym
odtykającym
odtykającym
B. odtykających
odtykających
odtykających
odtykające
N. odtykającymi
odtykającymi
odtykającymi
odtykającymi
Ms. odtykających
odtykających
odtykających
odtykających

imiesłów przymiotnikowy bierny: odtykany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. odtykany
odtykany
odtykany
odtykane
odtykana
D. odtykanego
odtykanego
odtykanego
odtykanego
odtykanej
C. odtykanemu
odtykanemu
odtykanemu
odtykanemu
odtykanej
B. odtykanego
odtykanego
odtykany
odtykane
odtykaną
N. odtykanym
odtykanym
odtykanym
odtykanym
odtykaną
Ms. odtykanym
odtykanym
odtykanym
odtykanym
odtykanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. odtykani
odtykani
odtykane
odtykane
D. odtykanych
odtykanych
odtykanych
odtykanych
C. odtykanym
odtykanym
odtykanym
odtykanym
B. odtykanych
odtykanych
odtykanych
odtykane
N. odtykanymi
odtykanymi
odtykanymi
odtykanymi
Ms. odtykanych
odtykanych
odtykanych
odtykanych

odpowiednik aspektowy: odetkać

Pochodzenie

Zob. tykać (jedzenie), tkać

1. butelkę

Definicja

usuwając zatyczkę lub korek, otwierać jakiś pojemnik

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

antonimy:  zatykać

Cytaty

Wóz co kilkanaście kroków zatrzymywał się, a kto chciał, kielich lub garnek nastawiał i książę czop od beczki odtykał...

źródło: NKJP: Julian Tuwim: Cicer cum Caule, czyli groch z kapusta; panopticum i archiwum kultury, 1958

Mówili, że tam chcą paść barany. - Paść barany? - parsknął szynkarz - Ha, ha! Dobre sobie. Paść barany! - pokręcił głową i poszedł odtykać beczkę.

źródło: Internet: esensja.stopklatka.pl/magazyn/2002/07

Składnia

bez ograniczeń + odtykać +
CO

2. rurę

Definicja

usuwać z wnętrza jakiejś rury, to, co utrudniało lub uniemożliwiało swobodny przepływ cieczy lub gazu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  udrażniać
antonimy:  zatykać
hiperonimy:  przeczyszczać

Cytaty

Pracownicy Powiatowego Zarządu Dróg odtykali również studzienki kanalizacyjne i przepusty.

źródło: NKJP: Woda spływa, Dziennik Polski, 2002-01-09

Obłęd od rana. Opryskiwanie kwiatów z robali, odtykanie zapchanych zlewów. Już wszystko się udało, odetkało i wtedy wlałam z powrotem wiadro wody do zlewu, zapominając o nieprzykręconym kolanku.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Składnia

bez ograniczeń + odtykać +
CO

3. ulicę

Definicja

pot. 
umożliwiać swobodne przemieszczanie się pojazdów tam, gdzie są korki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odkorkowywać
antonimy:  zakorkowywać

Cytaty

Jednym pociągnięciem odtykamy na wszystkich wlotach całe skrzyżowanie [...]. Do tego bardzo bezpiecznie. Świetna sprawa.
Tylko czy inwestor, raczej nieskory do innowacji, się na to odważy?

źródło: Internet: skyscrapercity.com

Składnia

bez ograniczeń + odtykać +
CO

4. kogoś

Definicja

pot. 
odzyskiwać zdolność mówienia, oddychania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

antonimy:  zatykać

Cytaty

Odzyskała mowę - znowu - tak samo nagle, jak wcześniej ją straciła. W piątek wyszła na przepustkę, a w sobotę... - Nagle wstałam i poczułam, że mnie odtyka. Być może miał na to wpływ silny stres.

źródło: NKJP: Ucieczka w ciszę, Dziennik Polski, 2001-01-20

Składnia

bez ograniczeń + odtykać +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 27.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj