UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odetkać

Chronologizacja

1408, SStp
Pierwotne znaczenie: 'oznaczyć, wyznaczyć, oddzielić jako dziesięcinę'. S.v. odetknąć

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odetkam	odetkamy
2 os.	odetkasz	odetkacie
3 os.	odetka	odetkają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odetkałem +(e)m odetkał	odetkałam +(e)m odetkała	odetkałom +(e)m odetkało	odetkaliśmy +(e)śmy odetkali	odetkałyśmy +(e)śmy odetkały
2 os.	odetkałeś +(e)ś odetkał	odetkałaś +(e)ś odetkała	odetkałoś +(e)ś odetkało	odetkaliście +(e)ście odetkali	odetkałyście +(e)ście odetkały
3 os.	odetkał	odetkała	odetkało	odetkali	odetkały

bezosobnik: odetkano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odetkajmy
2 os.	odetkaj	odetkajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odetkałbym bym odetkał	odetkałabym bym odetkała	odetkałobym bym odetkało	odetkalibyśmy byśmy odetkali	odetkałybyśmy byśmy odetkały
2 os.	odetkałbyś byś odetkał	odetkałabyś byś odetkała	odetkałobyś byś odetkało	odetkalibyście byście odetkali	odetkałybyście byście odetkały
3 os.	odetkałby by odetkał	odetkałaby by odetkała	odetkałoby by odetkało	odetkaliby by odetkali	odetkałyby by odetkały

bezosobnik: odetkano by

bezokolicznik: odetkać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odetkawszy

gerundium: odetkanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odetkanie	odetkania
D.	odetkania	odetkań
C.	odetkaniu	odetkaniom
B.	odetkanie	odetkania
N.	odetkaniem	odetkaniami
Ms.	odetkaniu	odetkaniach
W.	odetkanie	odetkania

imiesłów przymiotnikowy bierny: odetkany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odetkany	odetkany	odetkany	odetkane	odetkana
D.	odetkanego	odetkanego	odetkanego	odetkanego	odetkanej
C.	odetkanemu	odetkanemu	odetkanemu	odetkanemu	odetkanej
B.	odetkanego	odetkanego	odetkany	odetkane	odetkaną
N.	odetkanym	odetkanym	odetkanym	odetkanym	odetkaną
Ms.	odetkanym	odetkanym	odetkanym	odetkanym	odetkanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odetkani	odetkani	odetkane	odetkane
D.	odetkanych	odetkanych	odetkanych	odetkanych
C.	odetkanym	odetkanym	odetkanym	odetkanym
B.	odetkanych	odetkanych	odetkanych	odetkane
N.	odetkanymi	odetkanymi	odetkanymi	odetkanymi
Ms.	odetkanych	odetkanych	odetkanych	odetkanych

odpowiednik aspektowy: odtykać

Pochodzenie

Zob. tkać

1. butelkę

Definicja

usuwając zatyczkę lub korek, otworzyć jakiś pojemnik

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

antonimy:

zatkać

Cytaty

18 sierpnia pracownicy delegowani przez urząd odetkali betonową zasuwę dostępu do szamba.

źródło: NKJP: Gminny eksperyment, Wieści Podwarszawskie, 2007-09-02

[...] nerwowa próba odetkania butelki zakończyła się wyrwaniem korkociągu z wciąż tkwiącej w szyjce, choć poszarpanej materii korka.

źródło: Internet: Sztuka, t.15-16, 1991

Składnia

odetkać

2. rurę

Definicja

usunąć z wnętrza jakiejś rury, to, co utrudniało lub uniemożliwiało swobodny przepływ cieczy lub gazu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	udrożnić
	antonimy:	zatkać
	hiperonimy:	przeczyścić

Cytaty

	Przyszli robotnicy i zamiast odetkać odpływ, jeszcze gruzu nawrzucali. źródło: NKJP: Sławomir Żurek: Woda tu stoi „od Hitlera”, Gazeta Wrocławska, nr 08/07, 1999
	Wolny od toksyn mózg, regularnie dotleniany świeżym strumieniem krwi płynącej odetkanymi żyłami, gotów jest do sprawniejszej i bardziej wytężonej pracy. źródło: NKJP: Grzegorz Mędrzycki: Dobry dla ciała dobry dla ducha, Gazeta Krakowska, 2007-02-22
	Jednocześnie namawiamy kopalnię, żeby odetkała kanalizację burzową, która jest nasza, ale została zniszczona przez działanie kopalni. źródło: NKJP: Maciej Modzelewski: Kto komu zalewa?, Trybuna Śląska, 2002-03-20
	Odetkaliśmy dzisiaj zapchaną studzienkę, zebraliśmy szlam i kanalizacja znów jest drożna. źródło: NKJP: (ABS): Zatkana studzienka kanalizacyjna, Dziennik Bałtycki, 2011

Składnia

odetkać

3. ulicę

Definicja

pot.

przestać być zatkanym - blokującym płynny ruch pojazdów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odkorkować
	antonimy:	zakorkować

Cytaty

Odetkajcie ulicę Koronowską, mamy dość korków.

źródło: NKJP: Anna Nowicka: Bydgoszcz: Odetkajcie ulicę Koronowską, mamy dość korków, Gazeta Pomorska, 2009-11-03

Gdynia planuje wydać 60 tysięcy złotych na przekonanie rodziców trzech tysięcy dzieci do zrezygnowania z tzw. podwózek i odprowadzania pociech do przedszkoli pieszo. Ma to zmniejszyć korki na drogach oraz odetkać ulice przy przedszkolach.

źródło: Internet: radiogdansk.pl

Składnia

odetkać

4. kogoś

Definicja

pot.

odzyskać zdolność mówienia, oddychania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

antonimy:

zatkać

Cytaty

	Bardzo panią proszę, niech pani idzie do domu i wróci za godzinę. Babę zatkało. Odetkało dopiero po chwili. - Co to ma znaczyć? - wrzasnęła na mnie z góry. źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010
	Agresorów unieszkodliwimy, jak ich znajdziemy, a potem... W końcu nas znajdą. Znajdą i co? - spytał Romek, jak go już odetkało. źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009
	Śledzia odetkało, co mu się nieczęsto zdarza. – Bo... - spróbował wcisnąć swą wypowiedź. źródło: NKJP: Internet
	I nagle odetkało go, skurczone płuca zaczęły pracować i wciągnęły głęboki haust tlenu. źródło: Internet: Lisa Gardner: Samotna, 2012

Składnia

odetkać

KOGO

Data ostatniej modyfikacji: 27.03.2017