UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szkop

Chronologizacja

1944, Jerzy Pomian, Z ziem polskiej do szkockiej, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szkop
szkopi
ndepr
szkopy
depr
D. szkopa
szkopów
C. szkopowi
szkopom
B. szkopa
szkopów
N. szkopem
szkopami
Ms. szkopie
szkopach
W. szkopie
szkopi
ndepr
szkopy
depr

Pochodzenie

"Wyraz szkop 'pogardliwie o Niemcu' to określenie używane w czasie II wojny światowej i w okresie późniejszym (zwykle jednak w odniesieniu do realiów wojennych). Szkop w tym znaczeniu to niewątpliwie neosemantyzm; wyraz istniejący już wcześniej uzyskał nowe, przezwiskowe znaczenie. Trudność w ustaleniu etymologii polega tu na tym, że w polszczyźnie istniały dwa homonimiczne (jednakowo brzmiące) wyrazy, tzn. rodzimy, słowiański skop || szkop 'kastrowany baran' oraz zapożyczony z niem. szkop (szkopek) i skop (skopiec) 'naczynie'. Od którego wyrazu pochodzi pogardliwa nazwa Niemca z okresu wojny – trudno dziś rozstrzygnąć."
(Długosz-Kurczabowa, http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/;4856)

Definicja

pogard. 
Niemiec

Noty o użyciu

Zapisywane też wielką literą: Szkop.
Używane zwykle w odniesieniu do niemieckich żołnierzy w czasach II wojny światowej.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną

Relacje znaczeniowe

synonimy:  Niemiec

Cytaty

Ja ci tego szkopa wystawiłem jak najlepszy pies. I sytuacja psychologiczna jak złoto. Pomyśl: Niemiec był zdenerwowany, kiedy zobaczył, że zbliża się do niego wartkim krokiem młody człowiek, ale młody człowiek nie strzela, młody człowiek uśmiecha się i prosi o ogień, po prostu o ogień.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Na tamtym brzegu leżeli już zabite szkopy, ale oni ich nawet nie próbowali zabierać, bo wysepka była tuż-tuż, o sto dwadzieścia metrów. Prawda, strzelali i oni, ubili nam nawet łapiducha, który przypłynął w nocy rannych opatrzyć, ale nasze zadrapania byli tylko od rozprysków, żadne tam wielkie rany.

źródło: NKJP: Halina Auderska: Babie lato, 1974

Sam, Pawełku, przyznać musisz, że takiego życia nie kończy się w łóżku. Maluczko, a szkopy chwycą mnie za kołnierz. Z nimi żartów nie ma. Pod ścianę albo do obozu, na pewną śmierć...

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

Jeśli uda nam się zremisować ze szkopami, to będzie to już bardzo dobry wynik [...].

źródło: NKJP: Internet

Poza tym Jerzy był najcenniejszym pracownikiem zespołu von Brauna, bo przeprowadzał w głowie wszystkie obliczenia; tym jednak nie przejmowałabym się zupełnie. Niech sobie Szkopy radzą bez niego, jak dawniej!

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Data ostatniej modyfikacji: 04.03.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj