UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opłata

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego opłacić; zob. płacić

1.a czynność

Definicja

dawanie należnych za coś pieniędzy w takiej ilości, na jaką jest określona wartość czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

płatność, zapłata

Połączenia

opłata abonamentu, czynszu, energii, rachunków, świadczeń; wstępu; składek; cła, podatku; kosztów, należności
kwit za opłatę
kłopoty, problemy z opłatami
dostępny bez opłat; wolny od opłat
dostępny za opłatą
dokonać, uniknąć opłaty
podlegać opłacie
obciążony, objęty opłatą
zobowiązany do opłat; zwolnić/zwalniać z opłat
przeznaczyć, wydać na opłaty
spóźniać się, zalegać z opłatami

Cytaty

	Od ośmiu miesięcy pani Dorota zalega z opłatą czynszu, nie ma na światło. źródło: NKJP: Stanisław Aronson, Michał Cichy: Czy możemy pomóc?, Gazeta Wyborcza, 1994-04-16
	Resztki stypendium naukowego przeznaczam na opłatę rachunków, ale to źródło właśnie wysycha. źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Beznadziejna ucieczka przed Basią. Reportaże seksualne, 2007
	Jak dotąd nikogo nie zwolniono z opłaty za internat. źródło: NKJP: (ma.w): Więcej za internat, Nowiny Raciborskie, 2008-11-04
	Proszę państwa, czy będzie dokonywana opłata kosztów na rzecz szpitali za osoby nieubezpieczone - też pan poseł Stec był uprzejmy o to spytać. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.12.2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opłata	opłaty
D.	opłaty	opłat

C.	opłacie	opłatom
B.	opłatę	opłaty
N.	opłatą	opłatami
Ms.	opłacie	opłatach
W.	opłato	opłaty

Składnia

	+	opłata	+	(CZEGO)
	+	opłata	+	(za + CO)
	+	opłata	+	(od + CZEGO)

1.b przedmiot czynności

Definicja

należne pieniądze dawane w takiej ilości, na jaką jest określona wartość czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	płatność, zapłata
	hiperonimy:	kwota, suma

Połączenia

duża, maksymalna, wysoka; drobna, minimalna, niewielka, niska, symboliczna; odpowiednia, stosowna, średnia; stała; jednorazowa, podwójna; podstawowa, specjalna; comiesięczna, coroczna, dzienna, miesięczna, roczna; dobrowolna, obowiązkowa opłata; bieżące, zaległe opłaty; opłata abonamentowa, czynszowa, dzierżawcza, mieszkaniowa; celna, drogowa, graniczna, komunikacyjna, parkingowa; notarialna, pocztowa, podatkowa, sądowa, skarbowa; manipulacyjna, wyrównawcza; rejestracyjna, wstępna; członkowska; koncesyjna, licencyjna
opłata dla cudzoziemców, dla dzieci, dla mieszkańców, dla odbiorców, dla pacjentów, dla pośredników, dla producentów, dla sędziów; dla gminy; dla firmy, dla gospodarstwa; opłata od kapitału, od składek; od jakichś czynności, od obrotu, od sprzedaży, od transakcji; od umów, od wniosku, od zezwolenia; od pojazdów, od samochodów
opłata za abonament, za ciepło, za czynsz, za energię, za gaz, za Internet, za media, za odpady, za ogrzewanie, za pobór czegoś, za prąd, za ścieki, za telefon, za wodę, za wywóz czegoś; za dzierżawę, za grunt, za mieszkanie, za nieruchomość; za pobyt, za wynajem; za przejazd, za przesył, za przewóz, za transport, za wjazd; za egzamin, za kurs, za naukę, za studia; za badania, za leczenie, za leki; za przelew; za psa; za dostęp do czegoś, za korzystanie z czegoś, za udział w czymś, za używanie czegoś
opłata na autostradzie, na granicy, na parkingu; na jakimś poziomie; opłata w dolarach; w jakiejś kwocie, w jakiejś wysokości
opłaty i cła, opłaty i dopłaty, opłaty i kary, opłaty i koszty, opłaty i należności, opłaty i odsetki, opłaty i odszkodowania, opłaty i podatki, opłaty i prowizje, opłaty i składki, opłaty i stawki, opłaty i świadczenia, opłaty i taryfy; ceny i opłaty, czynsz i opłaty
nauka bez opłat; dopłata do opłat; bonifikata, prowizja od opłat; dochody, pieniądze, przychody, środki, wpływy, zysk; rezygnacja z opłat
pieniądze, środki, wydatki na opłaty
przepisy, uchwała, ustawa o opłatach
opłata wynosi ileś; obowiązuje; opłaty rosną, wzrosły, zdrożały; spadły, zmalały, zmniejszyły się; zmieniają się
domagać się, żądać opłat
płacić, ponieść/ponosić, uiścić/uiszczać, uregulować, wnosić, wpłacić, zapłacić; pobierać, ściągać; podnieść, podwyższyć, zwiększyć; obniżyć, zmniejszyć; regulować, ustalać, zmienić; doliczyć, naliczyć; nakładać, stosować, ustanowić, wprowadzić opłaty; egzekwowanie, zbieranie; zlikwidowanie opłat
utrzymywać się, żyć; zrezygnować; finansowany, pokrywany, uzyskany z opłat
zaoszczędzić na opłatach

Cytaty

	W stosunku do możliwości zarobkowych wujka Antoniego opłata za naukę języka obcego stanowiła pokaźny wydatek. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1995
	Połowę opłaty paszportowej płacą nie tylko emeryci, inwalidzi i renciści, ale także współmałżonkowie pozostający na ich utrzymaniu. źródło: NKJP: Poprawianie prawa, Gazeta Wyborcza, 1992-10-13
	Uiszczamy opłatę za wstęp na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego, którego granicę w tym momencie przekraczamy. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry: przewodnik, 1995
	Poważnym źródłem dochodów były też dla piratów regularnie ściągane opłaty od miejscowych rybaków, w zamian za ochronę przed napadami innych grup pirackich. źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995
	[...] rząd PRL nie okazał nawet na tyle wspaniałomyślności, by zrezygnować z pobierania opłat pocztowych. źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opłata	opłaty
D.	opłaty	opłat

C.	opłacie	opłatom
B.	opłatę	opłaty
N.	opłatą	opłatami
Ms.	opłacie	opłatach
W.	opłato	opłaty

Składnia

	+	opłata	+	(za + CO)
	+	opłata	+	(od + CZEGO)

Frazeologizmy

opłata marszałkowska
opłata miejscowa
opłata klimatyczna
opłata planistyczna

Data ostatniej modyfikacji: 13.12.2010

Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN