UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przelatać

Chronologizacja

1466, SStp

Pochodzenie

Zob. latać

1. samolotem

Definicja

latając w powietrzu jakimś środkiem lokomocji jako pilot, spędzić na tym określony czas

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport powietrzny

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nalatać, wylatać

Cytaty

- Zanim adept poddany zostanie egzaminowi, przejdzie 50-godzinne szkolenie teoretyczne i przelata 28,5 godziny [...].

źródło: NKJP: Robert Domżał: Szkoła Ikarów, Gazeta Poznańska, 2004-05-21

[...] w swej karierze przelatał prawie dwadzieścia tysięcy godzin, a jako dowódca IŁ-62 – 3725 godzin lotu.

źródło: NKJP: Krzysztof Ligęza: Do widzenia!!! Cześć!!! Giniemy!!!, Gazeta Krakowska, 2007-05-11

Roman Gancarczyk z bielskiego aeroklubu, który samolotami wojskowymi przelatał 27 lat przyznał, że były to wyjątkowo dobre maszyny.

źródło: NKJP: Anna Chałupska: Żyje przeszłością, Dziennik Zachodni, 2003-03-13

W powietrzu spędził sporą część swojego życia: 3 tysiące 700 godzin na śmigłowcach, 2 tysiące 700 godzin na samolotach. Do tego dodać należy godziny przelatane na szybowcach.

źródło: NKJP: Nad Czarnym Stawem, Dziennik Polski, 2003-06-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przelatam
przelatamy
2 os. przelatasz
przelatacie
3 os. przelata
przelatają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przelatałem
+(e)m przelatał
przelatałam
+(e)m przelatała
przelatałom
+(e)m przelatało
przelataliśmy
+(e)śmy przelatali
przelatałyśmy
+(e)śmy przelatały
2 os. przelatałeś
+(e)ś przelatał
przelatałaś
+(e)ś przelatała
przelatałoś
+(e)ś przelatało
przelataliście
+(e)ście przelatali
przelatałyście
+(e)ście przelatały
3 os. przelatał
przelatała
przelatało
przelatali
przelatały

bezosobnik: przelatano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przelatajmy
2 os. przelataj
przelatajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przelatałbym
bym przelatał
przelatałabym
bym przelatała
przelatałobym
bym przelatało
przelatalibyśmy
byśmy przelatali
przelatałybyśmy
byśmy przelatały
2 os. przelatałbyś
byś przelatał
przelatałabyś
byś przelatała
przelatałobyś
byś przelatało
przelatalibyście
byście przelatali
przelatałybyście
byście przelatały
3 os. przelatałby
by przelatał
przelatałaby
by przelatała
przelatałoby
by przelatało
przelataliby
by przelatali
przelatałyby
by przelatały

bezosobnik: przelatano by

bezokolicznik: przelatać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przelatawszy

gerundium: przelatanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przelatanie
przelatania
D. przelatania
przelatań
C. przelataniu
przelataniom
B. przelatanie
przelatania
N. przelataniem
przelataniami
Ms. przelataniu
przelataniach
W. przelatanie
przelatania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przelatany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przelatany
przelatany
przelatany
przelatane
przelatana
D. przelatanego
przelatanego
przelatanego
przelatanego
przelatanej
C. przelatanemu
przelatanemu
przelatanemu
przelatanemu
przelatanej
B. przelatanego
przelatanego
przelatany
przelatane
przelataną
N. przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelataną
Ms. przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przelatani
przelatani
przelatane
przelatane
D. przelatanych
przelatanych
przelatanych
przelatanych
C. przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanym
B. przelatanych
przelatanych
przelatanych
przelatane
N. przelatanymi
przelatanymi
przelatanymi
przelatanymi
Ms. przelatanych
przelatanych
przelatanych
przelatanych

Składnia

bez ograniczeń + przelatać +
CO + (CZYM)
bez ograniczeń + przelatać +
CO + (na CZYM)
bez ograniczeń + przelatać +
CO + (GDZIE)

2. o ptaku

Definicja

środ. 
w środowisku osób hodujących ptaki: przemieszczając się w powietrzu, spędzić na tym określony czas lub przebyć określoną liczbę kilometrów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

Cytaty

Kiedy drapieżnik zaatakował gołębia, jego druhowie rozpierzchli się po całej Ostródzie. Przyjaciele, z którymi bezbronny ptak przelatał po ostródzkim niebie tysiące kilometrów, z którymi godzinami przesiadywał i gruchał na parapetach bloków, zostawili go na pastwę losu.

źródło: Internet: zwierzeta.wm.pl

- Ten rok jest okrutny dla gołębia, nie widzieć czemu panuje ich pomór. Młode padają bez siły. Mają problemy z przelotami, są dziwnie słabe. Bywały takie przypadki, że po przelataniu kilkunastu minut ptak spadał, lecąc na ziemie niczym kamień.

źródło: NKJP: Marek Chrzanowski: Gołąb zdziesiątkowany, Wieści Podwarszawskie, 2007-09-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przelatam
przelatamy
2 os. przelatasz
przelatacie
3 os. przelata
przelatają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przelatałem
+(e)m przelatał
przelatałam
+(e)m przelatała
przelatałom
+(e)m przelatało
przelataliśmy
+(e)śmy przelatali
przelatałyśmy
+(e)śmy przelatały
2 os. przelatałeś
+(e)ś przelatał
przelatałaś
+(e)ś przelatała
przelatałoś
+(e)ś przelatało
przelataliście
+(e)ście przelatali
przelatałyście
+(e)ście przelatały
3 os. przelatał
przelatała
przelatało
przelatali
przelatały

bezosobnik: przelatano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przelatajmy
2 os. przelataj
przelatajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przelatałbym
bym przelatał
przelatałabym
bym przelatała
przelatałobym
bym przelatało
przelatalibyśmy
byśmy przelatali
przelatałybyśmy
byśmy przelatały
2 os. przelatałbyś
byś przelatał
przelatałabyś
byś przelatała
przelatałobyś
byś przelatało
przelatalibyście
byście przelatali
przelatałybyście
byście przelatały
3 os. przelatałby
by przelatał
przelatałaby
by przelatała
przelatałoby
by przelatało
przelataliby
by przelatali
przelatałyby
by przelatały

bezosobnik: przelatano by

bezokolicznik: przelatać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przelatawszy

gerundium: przelatanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przelatanie
przelatania
D. przelatania
przelatań
C. przelataniu
przelataniom
B. przelatanie
przelatania
N. przelataniem
przelataniami
Ms. przelataniu
przelataniach
W. przelatanie
przelatania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przelatany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przelatany
przelatany
przelatany
przelatane
przelatana
D. przelatanego
przelatanego
przelatanego
przelatanego
przelatanej
C. przelatanemu
przelatanemu
przelatanemu
przelatanemu
przelatanej
B. przelatanego
przelatanego
przelatany
przelatane
przelataną
N. przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelataną
Ms. przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przelatani
przelatani
przelatane
przelatane
D. przelatanych
przelatanych
przelatanych
przelatanych
C. przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanym
B. przelatanych
przelatanych
przelatanych
przelatane
N. przelatanymi
przelatanymi
przelatanymi
przelatanymi
Ms. przelatanych
przelatanych
przelatanych
przelatanych

Składnia

bez ograniczeń + przelatać +
CO

3. po mieście

Definicja

pot. 
spędzić pewien czas na chodzeniu gdzieś często i w pośpiechu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  polatać

Cytaty

Zimę przelatałam w spodniach z dodatkiem lycry, rozmiar chyba ze 40.

źródło: NKJP: Internet

- Feluś, gdzieś ty łaził, paskudzie? Gdzie byłeś, łazęgo? Całą nockę przelatałeś, powiedz no, coś ty robił?

źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Moja mama [...] całe moje dzieciństwo przelatała na trasie dom-praca-sklepy-dom.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przelatam
przelatamy
2 os. przelatasz
przelatacie
3 os. przelata
przelatają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przelatałem
+(e)m przelatał
przelatałam
+(e)m przelatała
przelatałom
+(e)m przelatało
przelataliśmy
+(e)śmy przelatali
przelatałyśmy
+(e)śmy przelatały
2 os. przelatałeś
+(e)ś przelatał
przelatałaś
+(e)ś przelatała
przelatałoś
+(e)ś przelatało
przelataliście
+(e)ście przelatali
przelatałyście
+(e)ście przelatały
3 os. przelatał
przelatała
przelatało
przelatali
przelatały

bezosobnik: przelatano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przelatajmy
2 os. przelataj
przelatajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przelatałbym
bym przelatał
przelatałabym
bym przelatała
przelatałobym
bym przelatało
przelatalibyśmy
byśmy przelatali
przelatałybyśmy
byśmy przelatały
2 os. przelatałbyś
byś przelatał
przelatałabyś
byś przelatała
przelatałobyś
byś przelatało
przelatalibyście
byście przelatali
przelatałybyście
byście przelatały
3 os. przelatałby
by przelatał
przelatałaby
by przelatała
przelatałoby
by przelatało
przelataliby
by przelatali
przelatałyby
by przelatały

bezosobnik: przelatano by

bezokolicznik: przelatać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przelatawszy

gerundium: przelatanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przelatanie
przelatania
D. przelatania
przelatań
C. przelataniu
przelataniom
B. przelatanie
przelatania
N. przelataniem
przelataniami
Ms. przelataniu
przelataniach
W. przelatanie
przelatania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przelatany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przelatany
przelatany
przelatany
przelatane
przelatana
D. przelatanego
przelatanego
przelatanego
przelatanego
przelatanej
C. przelatanemu
przelatanemu
przelatanemu
przelatanemu
przelatanej
B. przelatanego
przelatanego
przelatany
przelatane
przelataną
N. przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelataną
Ms. przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przelatani
przelatani
przelatane
przelatane
D. przelatanych
przelatanych
przelatanych
przelatanych
C. przelatanym
przelatanym
przelatanym
przelatanym
B. przelatanych
przelatanych
przelatanych
przelatane
N. przelatanymi
przelatanymi
przelatanymi
przelatanymi
Ms. przelatanych
przelatanych
przelatanych
przelatanych

Składnia

bez ograniczeń + przelatać +
CO

4. przelatywać

Definicja

daw. 
pokonywać jakąś odległość, przemieszczając się w powietrzu z jednego miejsca na drugie

Warianty

  • częściej przelatywać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

[...] nade mną przelata wierny wicher gościńca [...].

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Liryka mojego życia, 1966

Zieleni się dąb, ptak nad nim przelata.

źródło: Tadeusz Chudy: Jak legenda: opowieści z mazowieckiej ziemi, 1984 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przelatam
przelatamy
2 os. przelatasz
przelatacie
3 os. przelata
przelatają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przelatałem
+(e)m przelatał
przelatałam
+(e)m przelatała
przelatałom
+(e)m przelatało
przelataliśmy
+(e)śmy przelatali
przelatałyśmy
+(e)śmy przelatały
2 os. przelatałeś
+(e)ś przelatał
przelatałaś
+(e)ś przelatała
przelatałoś
+(e)ś przelatało
przelataliście
+(e)ście przelatali
przelatałyście
+(e)ście przelatały
3 os. przelatał
przelatała
przelatało
przelatali
przelatały

bezosobnik: przelatano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przelatał
będę przelatać
będę przelatała
będę przelatać
będę przelatało
będę przelatać
będziemy przelatali
będziemy przelatać
będziemy przelatały
będziemy przelatać
2 os. będziesz przelatał
będziesz przelatać
będziesz przelatała
będziesz przelatać
będziesz przelatało
będziesz przelatać
będziecie przelatali
będziecie przelatać
będziecie przelatały
będziecie przelatać
3 os. będzie przelatał
będzie przelatać
będzie przelatała
będzie przelatać
będzie przelatało
będzie przelatać
będą przelatali
będą przelatać
będą przelatały
będą przelatać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przelatajmy
2 os. przelataj
przelatajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przelatałbym
bym przelatał
przelatałabym
bym przelatała
przelatałobym
bym przelatało
przelatalibyśmy
byśmy przelatali
przelatałybyśmy
byśmy przelatały
2 os. przelatałbyś
byś przelatał
przelatałabyś
byś przelatała
przelatałobyś
byś przelatało
przelatalibyście
byście przelatali
przelatałybyście
byście przelatały
3 os. przelatałby
by przelatał
przelatałaby
by przelatała
przelatałoby
by przelatało
przelataliby
by przelatali
przelatałyby
by przelatały

bezosobnik: przelatano by

bezokolicznik: przelatać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przelatając

gerundium: przelatanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przelatanie
przelatania
D. przelatania
przelatań
C. przelataniu
przelataniom
B. przelatanie
przelatania
N. przelataniem
przelataniami
Ms. przelataniu
przelataniach
W. przelatanie
przelatania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przelatający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przelatający
przelatający
przelatający
przelatające
przelatająca
D. przelatającego
przelatającego
przelatającego
przelatającego
przelatającej
C. przelatającemu
przelatającemu
przelatającemu
przelatającemu
przelatającej
B. przelatającego
przelatającego
przelatający
przelatające
przelatającą
N. przelatającym
przelatającym
przelatającym
przelatającym
przelatającą
Ms. przelatającym
przelatającym
przelatającym
przelatającym
przelatającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przelatający
przelatający
przelatające
przelatające
D. przelatających
przelatających
przelatających
przelatających
C. przelatającym
przelatającym
przelatającym
przelatającym
B. przelatających
przelatających
przelatających
przelatające
N. przelatającymi
przelatającymi
przelatającymi
przelatającymi
Ms. przelatających
przelatających
przelatających
przelatających

odpowiednik aspektowy: przelecieć

Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj