UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

hybryda

Chronologizacja

2 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. hybryda
hybrydy
D. hybrydy
hybryd
C. hybrydzie
hybrydom
B. hybrydę
hybrydy
N. hybrydą
hybrydami
Ms. hybrydzie
hybrydach
W. hybrydo
hybrydy

1. kulturowa

Definicja

książk. 
to, co powstało w wyniku połączenia różnych - niepasujących do siebie elementów

Pochodzenie

łac. hybrida 'mieszaniec'

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • dziwna, poetycka hybryda

Cytaty

Po dwóch latach reformy mamy dziwną hybrydę - ni to rynek, ni to system budżetowy.

źródło: NKJP: Paweł Walewski: Ciuciubabka, Polityka, 2000-12-30

Niezależnie bowiem od tego doboru są niemożliwe pretensjonalne chwyty z grą świateł, jakieś udziwnienia techniczne, blueboxy czy jak je tam nazywają, które najbardziej spontaniczną muzykę zamieniają w przedziwną hybrydę, w coś, co ma, zdaje się, być nowoczesne i światowe, a jest prowincjonalne i szmirowate.

źródło: NKJP: Piotr Bratkowski: Prywatna taśmoteka, Literatura, nr 2, 1984

Wszystko razem tworzy fascynującą mieszankę orientu i okcydentu, przedziwnej kulturowej hybrydy, gdzie meczety sąsiadują z gotyckimi zamkami krzyżowców, ulice opatrzone są dwujęzycznymi napisami, a five o'clock tea pija się obok smolistej kawy z obowiązkową szklanką lodowatej wody.

źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997

Wicedyrektor stwierdził też, że nie spotkał się z tak dziwną hybrydą, by jedna firma zarządzała trasą narciarską na górze, a druga na dole stoku narciarskiego.

źródło: NKJP: (RAV): Na linii prawa i bezprawia, Dziennik Polski, 2006-01-23

Składnia

bez ograniczeń + hybryda +
(JAKA)

2. w biologii

Definicja

biol. 
rodzaj lub gatunek powstały wskutek połączenia co najmniej dwóch rodzajów lub gatunków

Pochodzenie

łac. hybrida 'mieszaniec'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  mieszaniec

Połączenia

  • zwierzęca hybryda

Cytaty

Ta hybryda pszczoły afrykańskiej i zwykłej pszczoły miodnej nie różni się od naszej niczym, poza niezwykłą agresywnością.

źródło: NKJP: Jacek Kubiak: Polityka, 2004

Nadchodzi czas produkcji dzieci na zamówienie, sterowanie zachowaniem, klonowanie ludzi, a wreszcie tworzenie chimer czy hybryd. Np. krzyżówek ludzi z małpami w celach naukowych.

źródło: NKJP: Czy człowiek się kończy?, Dziennik Polski, 2004-04-16

W Wielkiej Brytanii można tworzyć ludzko-zwierzęce hybrydy będące fabryką części zamiennych. Już w tej chwili embrion ludzki zaczął być tworzywem produkowanym w laboratoriach dla celów wyznaczonych przez producenta - z embrionów produkuje się lekarstwa, kosmetyki.

źródło: NKJP: Ksawery Knotz: Seks, jakiego nie znacie. Dla małżonków kochających Boga, 2009

3. w mitologii

Definicja

książk. 
mitologiczny potwór, którego głowa należy do innego znanego stworzenia niż pozostałe części ciała

Pochodzenie

łac. hybrida 'mieszaniec'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Cytaty

Warto też dostrzec powiązania Sfinksa z Młodą Polską, bowiem motyw groteski mitologicznej (mitologiczne hybrydy: Sfinks, syrena, bazyliszek) zbliża utwór Kraszewskiego właśnie do ujęć modernistycznych. Postacie mitologicznych hybryd były bardzo częstym tematem i tytułem utworów np. Tetmajera, Żuławskiego, Przybyszewskiego, Wolskiego, Wyspiańskiego.

źródło: Ewa Ihnatowicz: Kraszewski - pisarz współczesny, 1996 (books.google.pl)

Chyba najbardziej znaną starożytną hybrydą jest chimera z greckiej mitologii, pojawiająca się między innymi w Iliadzie. Posiada ona głowę lwa, ciało kozy oraz ogon węża, a także zdolność ziania ogniem, ale jej rodowód nie jest jasny.

źródło: Internet: szuflada.net › Mitologia

4. w języku

Definicja

jęz. 
wyraz zbudowany z elementów pochodzących z różnych języków

Pochodzenie

łac. hybrida 'mieszaniec'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Cytaty

Wyłapane w mowie publicznej fałsze, anomalie czy hybrydy językowe nie są ganione za swą niepoprawność, lecz właśnie za wszystkie te cechy, które wyróżnia Głowiński w definicji nowomowy.

źródło: NKJP: Eliza Pieciul-Karmińska: Słowa jak arszenik, Polityka, 2007-04-21

Nie namawiając, oczywiście, do nieustannego tworzenia takich słowotwórczych hybryd polsko-innojęzycznych, nie mogę nie poinformować Pani X i wszystkich Państwa, że akurat drukarski termin bindować, pochodzący od niemieckiego czasownika binden – „wiązać, zawiązać, obwiązać, przywiązać”, ma w tej branży bardzo długą tradycję i jest obecny we wszystkich polskich słownikach.

źródło: NKJP: Jan Miodek: Budować i prepajdować, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2006-10-27

Zresztą, w swojej konstrukcji termin „bioróżnorodność” przypomina inną hybrydę — mianowicie słowo „pseudonauka”, a bez tego pojęcia już nie można się obejść.

źródło: NKJP: January Weiner: Kłopoty z bioróżnorodnością, Wszechswiat, 2007-07-01

5. samochód

Definicja

mot.  pot. 
samochód hybrydowy

Pochodzenie

Uniwerbizacja od: samochód hybrydowy.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Cytaty

Wprowadzenie hybryd na rynek wymagało przygotowania sieci sprzedaży i wyszkolenia serwisu. Jeśli jednak instynkt szefów koncernów nie zawiódł i hybrydy rzeczywiście okażą się samochodami przyszłości, obie firmy będą miały zarezerwowane miejsce rynkowych liderów.

źródło: NKJP: Niewolnicy nowości, Polityka, 2005-03-26

Hybrydy są droższe niż auta ze zwykłym silnikiem. Toyota Prius to w polskim salonie wydatek rzędu 100 tys. zł, czyli o jakieś 20 tys. więcej niż np. konkurencyjny Avensis czy Ford Mondeo.

źródło: NKJP: Tomasz Dominiak: Samochody hybrydowe tylko dla najbogatszych, Dziennik Zachodni, 2008-02-01

6. na paznokciu

Definicja

kosmet.  pot. 
lakier hybrydowy

Pochodzenie

Uniwerbizacja od: lakier hybrydowy.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała przedmioty związane z pielęgnacją ciała

Relacje znaczeniowe

synonimy:  lakier hybrydowy

Cytaty

Idea tego zestawu jest taka, że dłonie można sobie pomalować hybrydą, a stopy zwykłym lakierem.

źródło: Internet: baseveheinails.blogspot.com

- Zapomnijcie o klasycznym french manicure albo hybrydzie w jednym kolorze (wyjątek stanowi tylko neonowa albo w odcieniu czerwonego wina). Jesienią i zimą 2017/2018 modne jest szaleństwo. Paznokcie pomalujcie w abstrakcyjne wzory albo motyw graffiti i przyklejcie do nich perły.

źródło: Internet: elle.pl

Data ostatniej modyfikacji: 06.11.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj