UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

karny

Chronologizacja

1564, Mącz
Inne znaczenie: 'podlegający karze'

Pochodzenie

Zob. kara

1. związany z karą

Definicja

związany z karą

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	penitencjarny
	antonimy:	cywilny
	hiperonimy:	prawny

Połączenia

karny kodeks; mandat; wydział, zakład; proces; tryb; nakaz; karna polityka; represja; sprawa; odpowiedzialność; karne prawo; postępowanie; karne procedury; sankcje; konsekwencje
cywilny i karny

Cytaty

	W latach 1980-81 rozwinął się ruch na rzecz reformy prawa karnego i wymiaru sprawiedliwości, któremu towarzyszyły silne akcenty krytyczne pod adresem ustawodawstwa i polityki karnej. źródło: NKJP: Lech Falandysz: W kręgu kryminologii radykalnej, prasa, 2008
	W sprawach dotyczących młodzieży nie ma prostych rozwiązań. Nie wystarczy np., co zapowiada minister edukacji, podnieść wiek odpowiedzialności karnej nieletnich, skoro już teraz brakuje miejsc w poprawczakach. źródło: NKJP: R.Nadaj: Szkoły do przeglądu wystąp, Tygodnik Ciechanowski, 2007-01-04
	Nasze patrole stoją z miernikiem prędkości w najbardziej newralgicznych punktach około 2 godzin dziennie. Podczas dobowej służby wypisują średnio 5 karnych mandatów oraz dokonują 10 - 15 pouczeń. źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Ciechanowska policja dyscyplinuje „szalonych” kierowców, Tygodnik Ciechanowski, 2002-09-04
	Wywiadowcy szczecińskiej policji zatrzymali mężczyznę, który nie tylko nie stawił się w określonym terminie do zakładu karnego, ale również najprawdopodobniej chciał zbiec za granicę. źródło: KWSJP: Zdarzyło się, prasa, 2006
	W wydziale zdrowia dzielnicy czekało go sporo roboty. Zgodnie z zarządzeniem prezydium miasta administracja domów mieszkalnych dostarczyła wykazów osób nie szczepionych przeciw ospie celem wszczęcia postępowania karnego. źródło: KWSJP: Zbigniew Hora: Variola vera, 1982

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	karny	karny	karny	karne	karna
D.	karnego	karnego	karnego	karnego	karnej
C.	karnemu	karnemu	karnemu	karnemu	karnej
B.	karnego	karnego	karny	karne	karną
N.	karnym	karnym	karnym	karnym	karną
Ms.	karnym	karnym	karnym	karnym	karnej
W.	karny	karny	karny	karne	karna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	karni	karni	karne	karne
D.	karnych	karnych	karnych	karnych
C.	karnym	karnym	karnym	karnym
B.	karnych	karnych	karnych	karne
N.	karnymi	karnymi	karnymi	karnymi
Ms.	karnych	karnych	karnych	karnych
W.	karni	karni	karne	karne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	karniejszy	karniejszy	karniejszy	karniejsze	karniejsza
D.	karniejszego	karniejszego	karniejszego	karniejszego	karniejszej
C.	karniejszemu	karniejszemu	karniejszemu	karniejszemu	karniejszej
B.	karniejszego	karniejszego	karniejszy	karniejsze	karniejszą
N.	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszą
Ms.	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	karniejsi	karniejsi	karniejsze	karniejsze
D.	karniejszych	karniejszych	karniejszych	karniejszych
C.	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszym
B.	karniejszych	karniejszych	karniejszych	karniejsze
N.	karniejszymi	karniejszymi	karniejszymi	karniejszymi
Ms.	karniejszych	karniejszych	karniejszych	karniejszych

1.a mandat

Definicja

będący karą

Noty o użyciu

Używane potocznie i środowiskowo w znaczeniu 'rzut karny'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Połączenia

karny mandat; obóz; karna ekspedycja; karne cło; karne konsekwencje; sankcje, środki; odsetki, punkty

Cytaty

	Nasze patrole stoją z miernikiem prędkości w najbardziej newralgicznych punktach około 2 godzin dziennie. Podczas dobowej służby wypisują średnio 5 karnych mandatów oraz dokonują 10 - 15 pouczeń. źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Ciechanowska policja dyscyplinuje „szalonych” kierowców, Tygodnik Ciechanowski, 2002-09-04
	Przestępstwo aborcji trudno wykryć, więc przewidziane sankcje karne będą rzadko stosowane. źródło: NKJP: Artur Domosławski: NIEPOKORNI TEŻ SĄ DZIEĆMI KOŚCIOŁA, Gazeta Wyborcza, 1992-11-06
	Za działkę zapłaciłem prawie 100 tys. zł i uważam, że to była w miarę rozsądna cena. Notariusz naliczył opłatę skarbową od takiej kwoty. Ale w urzędzie skarbowym powiedzieli, że według nich cena rynkowa jest o kilkadziesiąt procent wyższa i że będę musiał zapłacić większą opłatę skarbową i karne odsetki. źródło: NKJP: Urzędniczym okiem, Dziennik Polski, 1998-05-05
	W l. 1466-1772 w granicach Polski, następnie od 1920. W okresie wojny istniał tu obóz karny dla młodocianych, w którym przebywali chłopcy w wieku 10-17 lat. źródło: NKJP: Krystyna Malik, Maria Raciborska: Przewodnik po Polsce, 1996
	Artykuł 20 Ustawy zabrania trzymania w niewoli zwierząt dziko żyjących. Wolno to robić wyłącznie ogrodom zoologicznym, innym ośrodkom, które mają zezwolenie ministra ochrony środowiska, a także cyrkom. Za złamanie przepisów grożą konsekwencje karne. źródło: NKJP: Drapieżnikom na ratunek, Dziennik Polski, 1998-10-29

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	karny	karny	karny	karne	karna
D.	karnego	karnego	karnego	karnego	karnej
C.	karnemu	karnemu	karnemu	karnemu	karnej
B.	karnego	karnego	karny	karne	karną
N.	karnym	karnym	karnym	karnym	karną
Ms.	karnym	karnym	karnym	karnym	karnej
W.	karny	karny	karny	karne	karna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	karni	karni	karne	karne
D.	karnych	karnych	karnych	karnych
C.	karnym	karnym	karnym	karnym
B.	karnych	karnych	karnych	karne
N.	karnymi	karnymi	karnymi	karnymi
Ms.	karnych	karnych	karnych	karnych
W.	karni	karni	karne	karne

Skróty

1.b proces

Definicja

taki, który przewiduje zastosowanie kary wymierzanej przez sąd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

antonimy:

cywilny, kościelny I

Połączenia

karny kodeks, przepis, sąd; proces; karna sprawa; odpowiedzialność; karne prawo; postępowanie

Cytaty

	W wydziale zdrowia dzielnicy czekało go sporo roboty. Zgodnie z zarządzeniem prezydium miasta administracja domów mieszkalnych dostarczyła wykazów osób nie szczepionych przeciw ospie celem wszczęcia postępowania karnego. źródło: KWSJP: Zbigniew Hora: Variola vera, 1982
	Tu nie jest tak jak w sądzie karnym, że się orzeka karę i izoluje winnego. Trzeba zmobilizować rodzinę do prawidłowego funkcjonowania i podać rękę. źródło: NKJP: Ewa Winnicka: Sędziowie od życia, Polityka, 2009-05-09
	Sąd Najwyższy ogłosił 19 stycznia uchwałę, w której stwierdził, że zgodnie z procedurą karną dziennikarz, w tym także redaktor naczelny, nie może odmówić zeznań w procesie karnym. źródło: NKJP: Artur Domosławski: Poselska debata o tajemnicy dziennikarskiej, Gazeta Wyborcza, 1995-02-17
	Według art. 109 k.k., obowiązek stosowania polskiej ustawy karnej ciąży na obywatelu polskim również w momencie, kiedy przebywa poza granicami kraju, a wszystkie przepisy karne są dla niego wiążące również w chwili przebywania za granicą. źródło: NKJP: Katarzyna Elżbieta Kozanecka: Odpowiedzialność obywatela polskiego za przestępstwa popełnione za granicą, 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	karny	karny	karny	karne	karna
D.	karnego	karnego	karnego	karnego	karnej
C.	karnemu	karnemu	karnemu	karnemu	karnej
B.	karnego	karnego	karny	karne	karną
N.	karnym	karnym	karnym	karnym	karną
Ms.	karnym	karnym	karnym	karnym	karnej
W.	karny	karny	karny	karne	karna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	karni	karni	karne	karne
D.	karnych	karnych	karnych	karnych
C.	karnym	karnym	karnym	karnym
B.	karnych	karnych	karnych	karne
N.	karnymi	karnymi	karnymi	karnymi
Ms.	karnych	karnych	karnych	karnych
W.	karni	karni	karne	karne

Skróty

2. uczeń

Definicja

mający nawyk posłuszeństwa i dyscypliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zdyscyplinowany

Połączenia

karny pracownik; żołnierz; elektorat; chłopiec, uczeń

Cytaty

	[...] starzy Niemcy katolicy są przeciwni związkom małżeńskim z Rosjanami lub Rosjankami. Ponieważ przy tym rodziny niemieckie są o wiele więcej karne i zdyscyplinowane niż rodziny polskie i dzieci przeważnie bardzo się liczą ze zdaniem rodziców, przeto mieszane małżeństwa niemiecko-rosyjskie są stosunkowo niezbyt częste [...]. źródło: KWSJP: Władysław Bukowiński: Wspomnienia przyjaciół, prasa, 1976
	W godzinach pracy pracownik końca XX wieku stał się elementem wyposażenia biura. Lojalnym, karnym, posłusznym, opisanym. źródło: KWSJP: Eryk Mistewicz: Terror myszy, prasa, 1999
	Sidorin wybrał na patrol karnych i dobrze wyszkolonych Łotyszy. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006
	Ferdynand Hoesick w „Legendarnych postaciach zakopiańskich” dodał, że Klimek był człowiekiem „niezłomnego charakteru i imponująco karnej woli..., wyborny znawca ludzi..., wytwornej godności osobistej [...]”. źródło: KWSJP: Wojciech Szatkowski, Stanisław Gąsienica-Byrcyn: Oreł spod Tater, prasa, 1999
	Całe szczęście, że wybory przeniesiono na jesień [...]. Inaczej byłoby trudno zewrzeć szeregi Ligi na Podkarpaciu, choć elektorat był tu zawsze karny, oddany i zasłuchany w głos Radia Maryja. źródło: KWSJP: Jagienka Wilczak, Jan Dziadul, Ryszarda Socha: Jak to w Rodzinie, prasa, 2005

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	karny	karny	karny	karne	karna
D.	karnego	karnego	karnego	karnego	karnej
C.	karnemu	karnemu	karnemu	karnemu	karnej
B.	karnego	karnego	karny	karne	karną
N.	karnym	karnym	karnym	karnym	karną
Ms.	karnym	karnym	karnym	karnym	karnej
W.	karny	karny	karny	karne	karna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	karni	karni	karne	karne
D.	karnych	karnych	karnych	karnych
C.	karnym	karnym	karnym	karnym
B.	karnych	karnych	karnych	karne
N.	karnymi	karnymi	karnymi	karnymi
Ms.	karnych	karnych	karnych	karnych
W.	karni	karni	karne	karne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	karniejszy	karniejszy	karniejszy	karniejsze	karniejsza
D.	karniejszego	karniejszego	karniejszego	karniejszego	karniejszej
C.	karniejszemu	karniejszemu	karniejszemu	karniejszemu	karniejszej
B.	karniejszego	karniejszego	karniejszy	karniejsze	karniejszą
N.	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszą
Ms.	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	karniejsi	karniejsi	karniejsze	karniejsze
D.	karniejszych	karniejszych	karniejszych	karniejszych
C.	karniejszym	karniejszym	karniejszym	karniejszym
B.	karniejszych	karniejszych	karniejszych	karniejsze
N.	karniejszymi	karniejszymi	karniejszymi	karniejszymi
Ms.	karniejszych	karniejszych	karniejszych	karniejszych

Frazeologizmy

Kodeks karny
pole karne
represja karna
rzut karny
zakład karny

Data ostatniej modyfikacji: 29.05.2025