UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obrywać

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obrywam	obrywamy
2 os.	obrywasz	obrywacie
3 os.	obrywa	obrywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obrywałem +(e)m obrywał	obrywałam +(e)m obrywała	obrywałom +(e)m obrywało	obrywaliśmy +(e)śmy obrywali	obrywałyśmy +(e)śmy obrywały
2 os.	obrywałeś +(e)ś obrywał	obrywałaś +(e)ś obrywała	obrywałoś +(e)ś obrywało	obrywaliście +(e)ście obrywali	obrywałyście +(e)ście obrywały
3 os.	obrywał	obrywała	obrywało	obrywali	obrywały

bezosobnik: obrywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obrywał będę obrywać	będę obrywała będę obrywać	będę obrywało będę obrywać	będziemy obrywali będziemy obrywać	będziemy obrywały będziemy obrywać
2 os.	będziesz obrywał będziesz obrywać	będziesz obrywała będziesz obrywać	będziesz obrywało będziesz obrywać	będziecie obrywali będziecie obrywać	będziecie obrywały będziecie obrywać
3 os.	będzie obrywał będzie obrywać	będzie obrywała będzie obrywać	będzie obrywało będzie obrywać	będą obrywali będą obrywać	będą obrywały będą obrywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obrywajmy
2 os.	obrywaj	obrywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obrywałbym bym obrywał	obrywałabym bym obrywała	obrywałobym bym obrywało	obrywalibyśmy byśmy obrywali	obrywałybyśmy byśmy obrywały
2 os.	obrywałbyś byś obrywał	obrywałabyś byś obrywała	obrywałobyś byś obrywało	obrywalibyście byście obrywali	obrywałybyście byście obrywały
3 os.	obrywałby by obrywał	obrywałaby by obrywała	obrywałoby by obrywało	obrywaliby by obrywali	obrywałyby by obrywały

bezosobnik: obrywano by

bezokolicznik: obrywać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

obrywając

gerundium: obrywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obrywanie	obrywania
D.	obrywania	obrywań
C.	obrywaniu	obrywaniom
B.	obrywanie	obrywania
N.	obrywaniem	obrywaniami
Ms.	obrywaniu	obrywaniach
W.	obrywanie	obrywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obrywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obrywający	obrywający	obrywający	obrywające	obrywająca
D.	obrywającego	obrywającego	obrywającego	obrywającego	obrywającej
C.	obrywającemu	obrywającemu	obrywającemu	obrywającemu	obrywającej
B.	obrywającego	obrywającego	obrywający	obrywające	obrywającą
N.	obrywającym	obrywającym	obrywającym	obrywającym	obrywającą
Ms.	obrywającym	obrywającym	obrywającym	obrywającym	obrywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obrywający	obrywający	obrywające	obrywające
D.	obrywających	obrywających	obrywających	obrywających
C.	obrywającym	obrywającym	obrywającym	obrywającym
B.	obrywających	obrywających	obrywających	obrywające
N.	obrywającymi	obrywającymi	obrywającymi	obrywającymi
Ms.	obrywających	obrywających	obrywających	obrywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: obrywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obrywany	obrywany	obrywany	obrywane	obrywana
D.	obrywanego	obrywanego	obrywanego	obrywanego	obrywanej
C.	obrywanemu	obrywanemu	obrywanemu	obrywanemu	obrywanej
B.	obrywanego	obrywanego	obrywany	obrywane	obrywaną
N.	obrywanym	obrywanym	obrywanym	obrywanym	obrywaną
Ms.	obrywanym	obrywanym	obrywanym	obrywanym	obrywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obrywani	obrywani	obrywane	obrywane
D.	obrywanych	obrywanych	obrywanych	obrywanych
C.	obrywanym	obrywanym	obrywanym	obrywanym
B.	obrywanych	obrywanych	obrywanych	obrywane
N.	obrywanymi	obrywanymi	obrywanymi	obrywanymi
Ms.	obrywanych	obrywanych	obrywanych	obrywanych

odpowiednik aspektowy: oberwać

Pochodzenie

Zob. rwać

1. owoce

Definicja

oddzielać kawałki roślin bądź ich owoce od reszty

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rwać, zrywać

Cytaty

Odgięła jedną z gałązek i zaczęła obrywać maliny.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992

Z nadzwyczajną uwagą obrywała liście z krzaków, przyglądała się ich żyłkowaniu i guzom zielonych narośli.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959

Teraz został jeden zniszczony krzak, bo ludzie albo obrywali rośliny, albo wyrywali je z korzeniami [...].

źródło: NKJP: X: Próby naprawiania parku Wilsona, Polska Głos Wielkopolski, 2007-03-21

Składnia

obrywać

2. brzegi

Definicja

powodować odpadnięcie lub osuwanie się czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Technologia budowy mostu jest odmienna od tradycyjnie stosowanych. Pozwala ona posadowić most na słupach żelbetonowych wwierconych na głębokości 6 metrów. [...] taki most nie jest narażony na [...] erozję denną, która obrywa przyczółki mostowe [...].

źródło: NKJP: Będzie nowoczesny most, Dziennik Polski, 2001-12-08

Boimy się jeszcze trochę o potok Bystra [...]. Woda obrywa brzegi i zalewa przybrzeżne posesje.

źródło: NKJP: Jurek Jurecki: Zatopione Podhale, Tygodnik Podhalański, 1997

Wandale niszczą wszystko, co się da. Obrywają metalowe siatki z koszy, łamią tablice, słupki do siatkówki. I nie ma na nich rady.

źródło: NKJP: Marek Wiśniewski: Siłownie pod chmurką, Gazeta Wrocławska, 2003-10-11

Składnia

obrywać

3. po głowie

Definicja

pot.

być bitym lub uderzanym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dostawać

Połączenia

obrywać często, zawsze

Cytaty

	Byłam raczej grzecznym dzieckiem. Czasami obrywałam od mamy ścierką albo ręką po głowie. Za pyskowanie. źródło: NKJP: Ryszarda Wojciechowska: Polityk jako dziecko, Wieczór Wybrzeża, 2001-06-01
	Na sądeckich koloniach coś się w tym roku nie układa. Chłopak wylatuje przez okno, dziewczynka obrywa w twarz poprzeczką piłkarskiej bramki. źródło: NKJP: Od soboty do piątku, Dziennik Polski, 2006-07-15
	Często obrywa po pysku, ale – kiedy trzeba – sam potrafi porządnie przyłożyć. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Najlepsze dzierlatki są na Forum Romanum, Esensja, 2009-05-11
	Po głowie obrywają nawet niewinne osoby. źródło: NKJP: Magdalena Szczurek: Kto wpadł w pułapkę?, Gazeta Krakowska, 2005-12-22
	Prowokatorzy [...] obrywali kopniaki. źródło: NKJP: Internet

Składnia

	+	obrywać	+	(CZYM) + (po CZYM \| w CO) + (od KOGO)
	+	obrywać	+	(CO)

4. od rywali

Definicja

pot.

doznawać czegoś dla siebie niekorzystnego lub krzywdzącego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dostawać

Cytaty

	Nie pozwalał nikomu nad sobą zapanować, obrywał karę za karą, a jednocześnie lekceważył je zupełnie. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem, 2005
	W poprzednim przedszkolu w tamtym roku szkolnym często zdarzało mi się obrywać od rodziców i jednej wychowawczyni uwagi (dość ostre) na temat zachowania Tymka (wtedy 5 letniego) wśród rówieśników. źródło: NKJP: Internet
	Wynik jest może krzywdzący, ale wolę obrywać od mocnych rywali i czegoś się nauczyć. źródło: NKJP: (PACH): Na miesiąc przed…, Gazeta Krakowska, 2005-02-16
	Zdarzało się, że obrywałem za kolegów pracujących na parafiach. źródło: NKJP: Tadeusz Isakowicz-Zaleski: Moje życie nielegalne, 2008
	Członkowie GPO stworzyli kontrowersyjną akcję, w której 36,6 mocno obrywa za zaśmiecanie miasta naklejkami. źródło: NKJP: Internet

Składnia

obrywać

(CO) + (od KOGO) + (za CO)

5. pensję

Definicja

pot.

obniżać komuś jakieś świadczenie o jakąś jego część

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca wynagrodzenie za pracę

Cytaty

	Pracowałem tam lata temu. [...] dwaj właściciele potrafili obrywać 1/2 wypłaty [...]. źródło: Internet: gowork.pl
	Chcą, żebyś sam odszedł: mają następnego za darmo i za pół ceny, obrywają pensję za ostatni miesiąc [...]. źródło: Internet: biznes.interia.pl
	To jest nasza trudna, odpowiedzialna praca i powinna być odpowiednio wynagradzana, a nie obrywanie niani każdej złotówki. źródło: Internet: forum.niania.pl
	Dyrektorzy szpitali obrywają pieniądze załogom w imię łatania potrzeb szpitali. źródło: Internet: forum.nto.pl

Składnia

obrywać

CO + (z CZEGO)

Frazeologizmy

ktoś dostaje po kieszeni
ktoś obrywa po kieszeni

Data ostatniej modyfikacji: 15.02.2022