Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *gora 'wzniesienie ponad otaczający teren, pagórek, góra'
1. wzniesienie
Definicja
Noty o użyciu
Występuje jako nazwa miejscowości lub jako składnik nazw miejscowości, np. Jelenia Góra, Zielona Góra, Kamienna Góra.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | wzniesienie |
Połączenia
- stroma, urwista, wysoka góra; skaliste góry
- podnóże, stok, szczyt, wierzchołek, zbocze góry; panorama; pasmo gór
- fascynacja górami
- wielki jak góra
Cytaty
|
Z jednej strony leżała kotlinka zarośnięta kolczakowatą roślinnością, z drugiej kamienista, dość stroma góra z resztkami jakiejś starej budowli. źródło: NKJP: Anna Glińska: Powrót do Santa Cruz, 1972 |
|
|
I naprawdę pięknie jest na Gubałówce. Widać całe pasmo gór i można po kolei wskazać wszystkie szczyty, zupełnie jakby się patrzyło na wielką plastyczną mapę. źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1993 |
|
|
Rozpościera się stąd wspaniała panorama gór. źródło: NKJP: Podróże - Kraina siedmiu jezior, Dziennik Polski, 2002-03-16 |
|
|
Przetrawersowawszy północne zbocze góry, zaczęliśmy zjazd krawędzią północno-zachodnią, którą zjechaliśmy w Dubrawiska. źródło: NKJP: Wojciech Szatkowski: W kręgu wyrypy narciarskiej, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | góra |
góry |
|
| D. | góry |
gór |
|
| C. | górze |
górom |
|
| B. | górę |
góry |
|
| N. | górą |
górami |
|
| Ms. | górze |
górach |
|
| W. | góro |
góry |
Skróty
2. sukni
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | dół |
Połączenia
- dopasowana góra
- góra sukni
- góra od bikini, od munduru, od piżamy
- kobieta, lokatorzy, sąsiedzi z góry
Cytaty
|
Ponieważ góra sukni jest mocno wydekoltowana, dlatego dla spokoju sumienia należy przygotować małe bolerko ozdobione podobnie jak gorsecik sukni. źródło: NKJP: Tiul i białe koronki, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1993-02-26 |
|
|
Spod zadartej góry od piżamy wystawał goły brzuszek. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2006 |
|
|
Mimo że jakby królują w tym sezonie sukienki-koszulki oraz różne sukienki z dopasowaną górą i klosikowym dołem, to są modne i inne. źródło: NKJP: Hoff: Moda, 1995 |
|
|
Zmierzyliśmy grubość powłoki lakierniczej na kilkudziesięciu samochodach, na żadnym nie była idealna, a odchyłki były przerażające [...]. Z reguły najmniejsza jest warstwa na słupkach międzyokiennych i w ogóle z boku u góry samochodu. źródło: NKJP: /M.B./: Joanna Kosior, Miss Polonia Ziemi Radomskiej 2006 w jesiennej sesji mody, Echo Dnia, 2006-09-27 |
|
|
Pani K. próbowała wywieszać pranie za okno. Zdejmowała popalone, bo sąsiedzi z góry rzucali pety. źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Bieda-domy, Polityka, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | góra |
góry |
|
| D. | góry |
gór |
|
| C. | górze |
górom |
|
| B. | górę |
góry |
|
| N. | górą |
górami |
|
| Ms. | górze |
górach |
|
| W. | góro |
góry |
Inne uwagi
Zwykle lp
3. sterta
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Połączenia
- góra bandaży; kamieni; naczyń; piasku; odpadów, papierów, śmieci; żelastwa; tabletek
Cytaty
|
Czy zasypie nas góra odpadów? źródło: NKJP: (CG): Czy zasypie nas góra odpadów? Jelenia śmieci, 2000 |
|
|
Mam w oczach jeszcze taki obraz: Stół-krzyżak na dziedzińcu klasztornym. Pod nim góra zakrwawionych bandaży, na nim - flaszki z jodyną i gencjaną. źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Pielgrzymka, 1981 |
|
|
Przez cztery dni tuż obok śmietnika leżała góra śmieci. źródło: NKJP: Beata Kulewicz: Przyjechali, część zabrali i odjechali, 2006 |
|
|
Jednak góra żelastwa zasłaniała ten skrawek lądu i woda tworzyła tu niewielkie, płytkie niczym jezioro, rozlewisko. źródło: NKJP: Stanisław Goszczurny: Dwaj przyjaciele, 1971 |
|
|
Po co ci ta góra tabletek? źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | góra |
góry |
|
| D. | góry |
gór |
|
| C. | górze |
górom |
|
| B. | górę |
góry |
|
| N. | górą |
górami |
|
| Ms. | górze |
górach |
|
| W. | góro |
góry |
Składnia
|
+ | góra | + |
CZEGO
|
4. władza
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | władza |
Połączenia
- góra partyjna, związkowa
- decyzje z góry
- błędy na górze
- góra wydała zarządzenie
Cytaty
|
Dlaczego nasza góra partyjna tego nie widzi? źródło: NKJP: List do przyjaciół, Kultura nr 7-8, 1964 |
|
|
Góra związkowa powinna wpływać na poglądy członków, choćby dostarczając wiedzy o sytuacji państwa. źródło: NKJP: Ewa Milewicz: Kto to jest populista?, Gazeta Wyborcza, 1994-03-02 |
|
|
Pan zobaczy, góra pana ozłoci, ja niedługo odchodzę do filii w Elblągu, pan zostaje, więc... źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000 |
|
|
Jasno określony system przepływu podatków i rozdziału kompetencji winien stworzyć warunki do uniezależnienia się zdecentralizowanej gospodarki od politycznych kaprysów władzy na górze. źródło: NKJP: Reforma ustrojowa państwa - tekst promocyjny, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | góra |
góry |
|
| D. | góry |
gór |
|
| C. | górze |
górom |
|
| B. | górę |
góry |
|
| N. | górą |
górami |
|
| Ms. | górze |
górach |
|
| W. | góro |
góry |