UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zastanowić się

Chronologizacja

1466, SStp

Pochodzenie

Zob. stanowić

Definicja

intensywnie myśląc, przeanalizować różne kwestie związane z określoną sprawą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • klient, senator, uczeń; komitet, rząd, sejm zastanowił się; komisja zastanowiła się; ludzie, radni, rodzice zastanowili się; władze zastanowiły się
  • zastanowić się chwilę
  • zastanowić się nad celowością, nad motywami, nad sensem; nad kupnem, nad wyborem czegoś; nad jakąś kwestią, nad możliwością, nad propozycją
  • zastanowić się przez moment
  • zastanowić się dokładnie, głęboko, nagle, ponownie, poważnie, spokojnie, szybko, trochę, wspólnie
  • chcieć, kazać, móc, musieć, obiecać, pozwalać/pozwolić, próbować/spróbować, zdążyć zastanowić się; należy, trzeba, warto, wypada, wystarczy zastanowić się
  • przerwać i zastanowić się

Cytaty

Zastanowiłem się chwilę, rozważyłem w myślach kilka spraw. Wydaje mi się, że warto spróbować jeszcze raz.

źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967

Twierdzicie, że niby ja nie wiem, co mówię? Że mnie się wydaje? [...] No nie wiem, nie wiem, zastanówcie się lepiej nad sobą.

źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Zastanowił się, ile prawdy było w słowach Igi, że w paranoicznym świecie policjantów i złodziei, w którym się obracał, normalność i obłęd pozamieniały się miejscami.

źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

Powiedz jej, że nie zawsze wolno być tak okrutnie bezkompromisowym. Niech zastanowi się nad tym.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

Po mistrzostwach świata ponownie zastanowimy się, kto powinien być trenerem reprezentacji siatkarek.

źródło: NKJP: Andrzej Niemczyk odchodzi, Dziennik Polski, 2006-09-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zastanowię się
zastanowimy się
2 os. zastanowisz się
zastanowicie się
3 os. zastanowi się
zastanowią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zastanowiłem się
+(e)m się zastanowił
zastanowiłam się
+(e)m się zastanowiła
zastanowiłom się
+(e)m się zastanowiło
zastanowiliśmy się
+(e)śmy się zastanowili
zastanowiłyśmy się
+(e)śmy się zastanowiły
2 os. zastanowiłeś się
+(e)ś się zastanowił
zastanowiłaś się
+(e)ś się zastanowiła
zastanowiłoś się
+(e)ś się zastanowiło
zastanowiliście się
+(e)ście się zastanowili
zastanowiłyście się
+(e)ście się zastanowiły
3 os. zastanowił się
zastanowiła się
zastanowiło się
zastanowili się
zastanowiły się

bezosobnik: zastanowiono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zastanówmy się
2 os. zastanów się
zastanówcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zastanowiłbym się
bym się zastanowił
zastanowiłabym się
bym się zastanowiła
zastanowiłobym się
bym się zastanowiło
zastanowilibyśmy się
byśmy się zastanowili
zastanowiłybyśmy się
byśmy się zastanowiły
2 os. zastanowiłbyś się
byś się zastanowił
zastanowiłabyś się
byś się zastanowiła
zastanowiłobyś się
byś się zastanowiło
zastanowilibyście się
byście się zastanowili
zastanowiłybyście się
byście się zastanowiły
3 os. zastanowiłby się
by się zastanowił
zastanowiłaby się
by się zastanowiła
zastanowiłoby się
by się zastanowiło
zastanowiliby się
by się zastanowili
zastanowiłyby się
by się zastanowiły

bezosobnik: zastanowiono by się

bezokolicznik: zastanowić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zastanowiwszy się

gerundium: zastanowienie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zastanowienie się
zastanowienia się
D. zastanowienia się
zastanowień się
C. zastanowieniu się
zastanowieniom się
B. zastanowienie się
zastanowienia się
N. zastanowieniem się
zastanowieniami się
Ms. zastanowieniu się
zastanowieniach się
W. zastanowienie się
zastanowienia się

odpowiednik aspektowy: zastanawiać się

Składnia

Rzosobowy + zastanowić się +
nad KIM/CZYM
Rzosobowy + zastanowić się +
ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj