UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ogrom

Chronologizacja

1609, KorBa

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ogrom
ogromy
D. ogromu
ogromów
C. ogromowi
ogromom
B. ogrom
ogromy
N. ogromem
ogromami
Ms. ogromie
ogromach
W. ogromie
ogromy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od dawnego przedrostkowego ogromić 'przestraszyć, napełnić trwogą'; pierwotne znaczenie: 'przerażenie hukiem, grzmotami, napełnienie trwogą z powodu grzmotów, huku', stąd rozwinęło się znaczenie 'coś, co wstrząsa człowiekiem, zdumiewa go, przeraża' (Bor); zob. gromić

1. budowli

Definicja

książk. 
wielka miara przestrzenna

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Połączenia

  • ogrom bazyliki, budowli, gmachu, świątyni; pustyni, stepu
  • coś przygniata, przytłacza coś (swoim, swym) ogromem

Cytaty

Teraz, z bliska, żołnierze mogli zobaczyć cały ogrom książęcego pałacu. Mikołaj Mazowski zbudował dom większy od carskiego – zupełnie jakby chciał tym samym przypomnieć ludziom, że car może i rządzi Rosją, ale on, książę Mikołaj, rozpostarł swoje władanie nad całym Nowym Światem [...].

źródło: NKJP: Krzysztof Piskorski: Zadra, tom I, Esensja, 2008-11

Smok patrzył na niego nieruchomym, gadzim spojrzeniem, łapy kurczyły się i rozkurczały w niekontrolowanym rytmie, koniuszek ogona plaskał o podłogę. W porównaniu z jego ogromem sylwetka Eggi wydawała się groteskowo mała.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Zupełnie nie przypominał swoich rówieśników, czyli stawianych wówczas - w okolicach przełomu XIX i XX wieku - z takiego samego budulca, ciężkich, przesadnie monumentalnych i wręcz przygniatających swym ogromem urzędowych gmaszysk, których głównym celem było zamanifestowanie wobec obywatela potęgi cesarskiego państwa.

źródło: NKJP: Marek Idczak: Słony wiatr, 2007

Składnia

bez ograniczeń + ogrom +
CZEGO

2. pracy

Definicja

książk. 
wielka ilość lub liczba

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • ogrom obowiązków, pracy, zadań; kłopotów, problemów; czasu

Cytaty

Mściwe odwety już były w historii i mimo ogromu czasu, jaki upłynął, wciąż liżemy rany.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

Co laik może powiedzieć o takim widowisku i ogromie pracy? Co może powiedzieć człowiek, który dopiero przy nim uczył się, czym jest muzyka?

źródło: NKJP: Hubert Klimko Dobrzaniecki: Kołysanka dla wisielca, 2007

Nędzniku, marzysz wciąż o fusze, a gdybyś miał wznioślejszą duszę, to pojąłbyś ten ogrom zadań, co na narodu barki spada i wnet ochoczo byś go dźwigał!

źródło: NKJP: Janusz Szpotański: Zebrane utwory poetyckie, 1990

Składnia

bez ograniczeń + ogrom +
CZEGO

3. miłości

Definicja

książk. 
wielka intensywność

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • ogrom emocji; miłości, nienawiści, pogardy, zaufania, żalu

Cytaty

Kiedy myślę o nim teraz, prawie piętnaście lat starsza i mądrzejsza o krzywdy doznane na skutek dziesiątków rzeczy, których w życiu w porę mi nie powiedziano, jestem nawet bardziej wdzięczna, niż byłam wtedy, nawet uświadamiając sobie swoim nastoletnim móżdżkiem ogrom zaufania, jakim mnie obdarzył.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Milczałem. Zamurowało mnie. Zwyczajnie przywalił mnie ciężar tej skargi, przytłoczył czający się za nią ogrom żalu.

źródło: NKJP: Andrzej Mandalian: Czerwona orkiestra, 2009

Paweł dawał jej to, czego nigdy nie otrzymała od żadnego mężczyzny, i czego wcale od mężczyzn nie oczekiwała. Ten ogrom miłości, czułości, przywiązania i opieki wciąż ją zdumiewał i oszałamiał.

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996

Składnia

bez ograniczeń + ogrom +
CZEGO

4. katastrofy

Definicja

książk. 
wielki zasięg

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • ogrom cierpienia, nieszczęścia; epidemii, katastrofy, powodzi, zarazy; burzy

Cytaty

Dopiero zamknąwszy się w swoim namiocie, zdołał ocenić ogrom nieszczęścia, jakie go spotkało, i własną haniebną rolę w tym zdarzeniu.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1996

W pewnej chwili stara straciła równowagę, wózek niebezpiecznie przechylił się na bok, sypiąc ziemniakami, które potoczyły się we wszystkie strony. Kobieta osunęła się na kolana i zastygła z głową zwieszoną na piersi, jakby ogrom ziemniaczanej katastrofy podciął jej nogi.

źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007

Składnia

bez ograniczeń + ogrom +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj