UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

strząść

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. strzęsę
strzęsiemy
2 os. strzęsiesz
strzęsiecie
3 os. strzęsie
strzęsą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. strząsłem
+(e)m strząsł
strzęsłam
+(e)m strzęsła
strzęsłom
+(e)m strzęsło
strzęśliśmy
+(e)śmy strzęśli
strzęsłyśmy
+(e)śmy strzęsły
2 os. strząsłeś
+(e)ś strząsł
strzęsłaś
+(e)ś strzęsła
strzęsłoś
+(e)ś strzęsło
strzęśliście
+(e)ście strzęśli
strzęsłyście
+(e)ście strzęsły
3 os. strząsł
strzęsła
strzęsło
strzęśli
strzęsły

bezosobnik: strzęsiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. strząśmy
strzęśmy
2 os. strząś
strzęś
strząście
strzęście

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. strząsłbym
bym strząsł
strzęsłabym
bym strzęsła
strzęsłobym
bym strzęsło
strzęślibyśmy
byśmy strzęśli
strzęsłybyśmy
byśmy strzęsły
2 os. strząsłbyś
byś strząsł
strzęsłabyś
byś strzęsła
strzęsłobyś
byś strzęsło
strzęślibyście
byście strzęśli
strzęsłybyście
byście strzęsły
3 os. strząsłby
by strząsł
strzęsłaby
by strzęsła
strzęsłoby
by strzęsło
strzęśliby
by strzęśli
strzęsłyby
by strzęsły

bezosobnik: strzęsiono by

bezokolicznik: strząść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: strząsłszy

gerundium: strzęsienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. strzęsienie
strzęsienia
D. strzęsienia
strzęsień
C. strzęsieniu
strzęsieniom
B. strzęsienie
strzęsienia
N. strzęsieniem
strzęsieniami
Ms. strzęsieniu
strzęsieniach
W. strzęsienie
strzęsienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: strzęsiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. strzęsiony
strzęsiony
strzęsiony
strzęsione
strzęsiona
D. strzęsionego
strzęsionego
strzęsionego
strzęsionego
strzęsionej
C. strzęsionemu
strzęsionemu
strzęsionemu
strzęsionemu
strzęsionej
B. strzęsionego
strzęsionego
strzęsiony
strzęsione
strzęsioną
N. strzęsionym
strzęsionym
strzęsionym
strzęsionym
strzęsioną
Ms. strzęsionym
strzęsionym
strzęsionym
strzęsionym
strzęsionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. strzęsieni
strzęsieni
strzęsione
strzęsione
D. strzęsionych
strzęsionych
strzęsionych
strzęsionych
C. strzęsionym
strzęsionym
strzęsionym
strzęsionym
B. strzęsionych
strzęsionych
strzęsionych
strzęsione
N. strzęsionymi
strzęsionymi
strzęsionymi
strzęsionymi
Ms. strzęsionych
strzęsionych
strzęsionych
strzęsionych

odpowiedniki aspektowe: strząsać , strząchać

Pochodzenie

Zob. trząść

1. dłonią

Definicja

poruszyć kimś lub czymś krótkimi, energicznymi ruchami

Warianty

  • strząsnąć

Wymowa

[stsząść] lub pot. [sczsząść], lub pot. [szczsząść]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Spojrzała na dłoń i ujrzała wielkiego, włochatego pająka. Strzęsła rękę i natychmiast wstała.

źródło: Internet: jakwychowacwrozki.blogspot.com

Wziął mnie ręką za gardło i strząsł mną.

źródło: Internet: zbroszaduza.mkw.pl

Składnia

bez ograniczeń + strząść +
CO
bez ograniczeń + strząść +
KIM/CZYM

2. jabłka z jabłoni

Definicja

potrząsając kimś lub czymś, zrzucić coś z kogoś albo z czegoś

Warianty

  • strząsnąć

Wymowa

[stsząść] lub pot. [sczsząść], lub pot. [szczsząść]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  otrząsnąć, otrząść
hiperonimy:  zrzucić

Cytaty

Wyczuła szczura, który łaził jej po nadgarstku. Z trudem otworzyła oczy, ale nie miała siły, aby go z siebie strząść.

źródło: Morgan Rice: Kraina Ognia. Księga 12 Kręgu Czarnoksiężnika (books.google.pl)

Własnoręcznie strząsł swojego forda z drzewa.

źródło: Internet: xn--owiecki-mjb.pl

Bardzo wczesnym rankiem chrabąszcze są mało aktywne i siedzą na drzewkach. Może by je tak po prostu strząść na plandekę?

źródło: Internet: bushcraft.pl

Chrząszcz pszczołę strząsł w szczelinę, zaś pchła pchłę w popiół pchnęła.

źródło: Internet: krosno.pl

Strząsł ruchem ramienia jego dłoń i wstał.

źródło: Internet: camp-jupiter.czo.pl

Składnia

bez ograniczeń + strząść +
CO + (z KOGO/CZEGO) + (na CO | w CO)
bez ograniczeń + strząść +
CO + (CZYM) + (z CZEGO)

3. kogoś na mrozie

Definicja

spowodować mimowolne, gwałtowne ruchy kogoś lub czegoś, pogarszając kondycję tego kogoś albo czegoś

Wymowa

[stsząść] lub pot. [sczsząść], lub pot. [szczsząść]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Niedostosowanie stroju dało znać podczas 20-minutowego podjazdu na górną stację wyciągu. Trochę mnie strzęsło.

źródło: Internet: janbar.jgora.pl

Skoro się podniesie, należy ostrożnie wstawić do gorącego pieca na trzy kwadranse, aby nie strząść. Forma powinna być tak wysoka, jak arkusz papieru.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Baby, babki, babeczki, Dziennik Polski, 2005-03-12

Składnia

bez ograniczeń + strząść +
KOGO/CO

4. sen z powiek

Definicja

pozbyć się czegoś

Warianty

  • strząsnąć

Wymowa

[stsząść] lub pot. [sczsząść], lub pot. [szczsząść]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pozbyć się, uwolnić się

Cytaty

Można strząść to ostrzeżenie i powrócić do swojego normalnego życia.

źródło: Internet: forumdyskusyjne.co.pl

Składnia

bez ograniczeń + strząść +
CO + (z KOGO/CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 10.02.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj