UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

utrwalać

Chronologizacja

1842, Biblioteka Warszawska: pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi, books.google.pl

Pochodzenie

Zob. trwały

1. fryzurę

Definicja

sprawiać, że coś pozostaje niezmienione przez dłuższy czas

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • utrwalać fryzurę; błędy, nawyki, postawy, przekonanie, swoją pozycję, wzorce, zasady; demokrację, system

Cytaty

Płukanka utrwala efekt szczotkowania i sprawia, że utrzymuje się on znacznie dłużej.

źródło: NKJP: (luk): Nitka, wykałaczka i szczoteczka do... języka, Dziennik Łódzki, 2004-01-24

W prasie amerykańskiej również ostro atakowano Wilsona za rozszerzanie i utrwalanie kolonialnych posiadłości Japonii.

źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrwalam
utrwalamy
2 os. utrwalasz
utrwalacie
3 os. utrwala
utrwalają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrwalałem
+(e)m utrwalał
utrwalałam
+(e)m utrwalała
utrwalałom
+(e)m utrwalało
utrwalaliśmy
+(e)śmy utrwalali
utrwalałyśmy
+(e)śmy utrwalały
2 os. utrwalałeś
+(e)ś utrwalał
utrwalałaś
+(e)ś utrwalała
utrwalałoś
+(e)ś utrwalało
utrwalaliście
+(e)ście utrwalali
utrwalałyście
+(e)ście utrwalały
3 os. utrwalał
utrwalała
utrwalało
utrwalali
utrwalały

bezosobnik: utrwalano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę utrwalał
będę utrwalać
będę utrwalała
będę utrwalać
będę utrwalało
będę utrwalać
będziemy utrwalali
będziemy utrwalać
będziemy utrwalały
będziemy utrwalać
2 os. będziesz utrwalał
będziesz utrwalać
będziesz utrwalała
będziesz utrwalać
będziesz utrwalało
będziesz utrwalać
będziecie utrwalali
będziecie utrwalać
będziecie utrwalały
będziecie utrwalać
3 os. będzie utrwalał
będzie utrwalać
będzie utrwalała
będzie utrwalać
będzie utrwalało
będzie utrwalać
będą utrwalali
będą utrwalać
będą utrwalały
będą utrwalać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrwalajmy
2 os. utrwalaj
utrwalajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrwalałbym
bym utrwalał
utrwalałabym
bym utrwalała
utrwalałobym
bym utrwalało
utrwalalibyśmy
byśmy utrwalali
utrwalałybyśmy
byśmy utrwalały
2 os. utrwalałbyś
byś utrwalał
utrwalałabyś
byś utrwalała
utrwalałobyś
byś utrwalało
utrwalalibyście
byście utrwalali
utrwalałybyście
byście utrwalały
3 os. utrwalałby
by utrwalał
utrwalałaby
by utrwalała
utrwalałoby
by utrwalało
utrwalaliby
by utrwalali
utrwalałyby
by utrwalały

bezosobnik: utrwalano by

bezokolicznik: utrwalać

imiesłów przysłówkowy współczesny: utrwalając

gerundium: utrwalanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utrwalanie
utrwalania
D. utrwalania
utrwalań
C. utrwalaniu
utrwalaniom
B. utrwalanie
utrwalania
N. utrwalaniem
utrwalaniami
Ms. utrwalaniu
utrwalaniach
W. utrwalanie
utrwalania

imiesłów przymiotnikowy czynny: utrwalający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrwalający
utrwalający
utrwalający
utrwalające
utrwalająca
D. utrwalającego
utrwalającego
utrwalającego
utrwalającego
utrwalającej
C. utrwalającemu
utrwalającemu
utrwalającemu
utrwalającemu
utrwalającej
B. utrwalającego
utrwalającego
utrwalający
utrwalające
utrwalającą
N. utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającą
Ms. utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrwalający
utrwalający
utrwalające
utrwalające
D. utrwalających
utrwalających
utrwalających
utrwalających
C. utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
B. utrwalających
utrwalających
utrwalających
utrwalające
N. utrwalającymi
utrwalającymi
utrwalającymi
utrwalającymi
Ms. utrwalających
utrwalających
utrwalających
utrwalających

imiesłów przymiotnikowy bierny: utrwalany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrwalany
utrwalany
utrwalany
utrwalane
utrwalana
D. utrwalanego
utrwalanego
utrwalanego
utrwalanego
utrwalanej
C. utrwalanemu
utrwalanemu
utrwalanemu
utrwalanemu
utrwalanej
B. utrwalanego
utrwalanego
utrwalany
utrwalane
utrwalaną
N. utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalaną
Ms. utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrwalani
utrwalani
utrwalane
utrwalane
D. utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
C. utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
B. utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
utrwalane
N. utrwalanymi
utrwalanymi
utrwalanymi
utrwalanymi
Ms. utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych

odpowiednik aspektowy: utrwalić

Składnia

bez ograniczeń + utrwalać +
CO

2. wiedzę

Definicja

zapamiętywać zdobyte informacje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • utrwalać informacje, wiadomości, wiedzę
  • utrwalać w głowie, w pamięci

Cytaty

Już w pierwszym etapie kształcenia, podczas zajęć zintegrowanych, uczniowie zapoznają się z zasadami ruchu drogowego, które są stale utrwalane na wszelkiego rodzaju wycieczkach.

źródło: NKJP: (maw): Z przepisami za pan brat, Gazeta Krakowska, 2007-06-21

Utrwalałem w swojej pamięci to, co słyszałem.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrwalam
utrwalamy
2 os. utrwalasz
utrwalacie
3 os. utrwala
utrwalają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrwalałem
+(e)m utrwalał
utrwalałam
+(e)m utrwalała
utrwalałom
+(e)m utrwalało
utrwalaliśmy
+(e)śmy utrwalali
utrwalałyśmy
+(e)śmy utrwalały
2 os. utrwalałeś
+(e)ś utrwalał
utrwalałaś
+(e)ś utrwalała
utrwalałoś
+(e)ś utrwalało
utrwalaliście
+(e)ście utrwalali
utrwalałyście
+(e)ście utrwalały
3 os. utrwalał
utrwalała
utrwalało
utrwalali
utrwalały

bezosobnik: utrwalano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę utrwalał
będę utrwalać
będę utrwalała
będę utrwalać
będę utrwalało
będę utrwalać
będziemy utrwalali
będziemy utrwalać
będziemy utrwalały
będziemy utrwalać
2 os. będziesz utrwalał
będziesz utrwalać
będziesz utrwalała
będziesz utrwalać
będziesz utrwalało
będziesz utrwalać
będziecie utrwalali
będziecie utrwalać
będziecie utrwalały
będziecie utrwalać
3 os. będzie utrwalał
będzie utrwalać
będzie utrwalała
będzie utrwalać
będzie utrwalało
będzie utrwalać
będą utrwalali
będą utrwalać
będą utrwalały
będą utrwalać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrwalajmy
2 os. utrwalaj
utrwalajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrwalałbym
bym utrwalał
utrwalałabym
bym utrwalała
utrwalałobym
bym utrwalało
utrwalalibyśmy
byśmy utrwalali
utrwalałybyśmy
byśmy utrwalały
2 os. utrwalałbyś
byś utrwalał
utrwalałabyś
byś utrwalała
utrwalałobyś
byś utrwalało
utrwalalibyście
byście utrwalali
utrwalałybyście
byście utrwalały
3 os. utrwalałby
by utrwalał
utrwalałaby
by utrwalała
utrwalałoby
by utrwalało
utrwalaliby
by utrwalali
utrwalałyby
by utrwalały

bezosobnik: utrwalano by

bezokolicznik: utrwalać

imiesłów przysłówkowy współczesny: utrwalając

gerundium: utrwalanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utrwalanie
utrwalania
D. utrwalania
utrwalań
C. utrwalaniu
utrwalaniom
B. utrwalanie
utrwalania
N. utrwalaniem
utrwalaniami
Ms. utrwalaniu
utrwalaniach
W. utrwalanie
utrwalania

imiesłów przymiotnikowy czynny: utrwalający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrwalający
utrwalający
utrwalający
utrwalające
utrwalająca
D. utrwalającego
utrwalającego
utrwalającego
utrwalającego
utrwalającej
C. utrwalającemu
utrwalającemu
utrwalającemu
utrwalającemu
utrwalającej
B. utrwalającego
utrwalającego
utrwalający
utrwalające
utrwalającą
N. utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającą
Ms. utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrwalający
utrwalający
utrwalające
utrwalające
D. utrwalających
utrwalających
utrwalających
utrwalających
C. utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
B. utrwalających
utrwalających
utrwalających
utrwalające
N. utrwalającymi
utrwalającymi
utrwalającymi
utrwalającymi
Ms. utrwalających
utrwalających
utrwalających
utrwalających

imiesłów przymiotnikowy bierny: utrwalany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrwalany
utrwalany
utrwalany
utrwalane
utrwalana
D. utrwalanego
utrwalanego
utrwalanego
utrwalanego
utrwalanej
C. utrwalanemu
utrwalanemu
utrwalanemu
utrwalanemu
utrwalanej
B. utrwalanego
utrwalanego
utrwalany
utrwalane
utrwalaną
N. utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalaną
Ms. utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrwalani
utrwalani
utrwalane
utrwalane
D. utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
C. utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
B. utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
utrwalane
N. utrwalanymi
utrwalanymi
utrwalanymi
utrwalanymi
Ms. utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych

odpowiednik aspektowy: utrwalić

Składnia

Rzosobowy + utrwalać +
CO

3. na zdjęciu

Definicja

przedstawiać osoby, zjawiska lub zdarzenia, opisując je w jakimś dziele lub rejestrując za pomocą jakiegoś urządzenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

  • utrwalać bohaterów, postać, czyjąś wielkość, czyjś wizerunek; przebieg czegoś, przesłuchanie, rozmowę, scenę
  • utrwalać na płótnie, na rysunkach; na filmie, na płycie, na taśmie, na zdjęciu
  • utrwalać w druku, w książce, w literaturze, w wierszu

Cytaty

Na płótnie malarka utrwala także ruiny zamków, dworki, skały i kompozycje z kwiatów.

źródło: NKJP: NKJP: AW: Liryczny realizm, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, 2005-07-28

[...] wykonała świetną robotę dokumentacyjną, utrwalając w rysunkach niejeden obiekt czy detal architektoniczny.

źródło: NKJP: Wędrówki Wyspiańskiego, Dziennik Polski, 2002-07-05

Jest miłośnikiem piękna. Dlatego lubi utrwalać wszystkie jego objawy za pomocą obiektywu aparatu fotograficznego.

źródło: NKJP: (mc): Znamy się tylko z widzenia, Euroregio Glacensis, 2001, nr 2

Konferansjer pełnił rolę wodzireja, zachęcając do tańca, a kamera utrwalała przebieg całej uroczystości.

źródło: NKJP: Zygmunt Kwiatkowski: Z krzyżem w kraju półksiężyca : nyszkur Allah - dzięki Bogu, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrwalam
utrwalamy
2 os. utrwalasz
utrwalacie
3 os. utrwala
utrwalają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrwalałem
+(e)m utrwalał
utrwalałam
+(e)m utrwalała
utrwalałom
+(e)m utrwalało
utrwalaliśmy
+(e)śmy utrwalali
utrwalałyśmy
+(e)śmy utrwalały
2 os. utrwalałeś
+(e)ś utrwalał
utrwalałaś
+(e)ś utrwalała
utrwalałoś
+(e)ś utrwalało
utrwalaliście
+(e)ście utrwalali
utrwalałyście
+(e)ście utrwalały
3 os. utrwalał
utrwalała
utrwalało
utrwalali
utrwalały

bezosobnik: utrwalano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę utrwalał
będę utrwalać
będę utrwalała
będę utrwalać
będę utrwalało
będę utrwalać
będziemy utrwalali
będziemy utrwalać
będziemy utrwalały
będziemy utrwalać
2 os. będziesz utrwalał
będziesz utrwalać
będziesz utrwalała
będziesz utrwalać
będziesz utrwalało
będziesz utrwalać
będziecie utrwalali
będziecie utrwalać
będziecie utrwalały
będziecie utrwalać
3 os. będzie utrwalał
będzie utrwalać
będzie utrwalała
będzie utrwalać
będzie utrwalało
będzie utrwalać
będą utrwalali
będą utrwalać
będą utrwalały
będą utrwalać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. utrwalajmy
2 os. utrwalaj
utrwalajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. utrwalałbym
bym utrwalał
utrwalałabym
bym utrwalała
utrwalałobym
bym utrwalało
utrwalalibyśmy
byśmy utrwalali
utrwalałybyśmy
byśmy utrwalały
2 os. utrwalałbyś
byś utrwalał
utrwalałabyś
byś utrwalała
utrwalałobyś
byś utrwalało
utrwalalibyście
byście utrwalali
utrwalałybyście
byście utrwalały
3 os. utrwalałby
by utrwalał
utrwalałaby
by utrwalała
utrwalałoby
by utrwalało
utrwalaliby
by utrwalali
utrwalałyby
by utrwalały

bezosobnik: utrwalano by

bezokolicznik: utrwalać

imiesłów przysłówkowy współczesny: utrwalając

gerundium: utrwalanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. utrwalanie
utrwalania
D. utrwalania
utrwalań
C. utrwalaniu
utrwalaniom
B. utrwalanie
utrwalania
N. utrwalaniem
utrwalaniami
Ms. utrwalaniu
utrwalaniach
W. utrwalanie
utrwalania

imiesłów przymiotnikowy czynny: utrwalający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrwalający
utrwalający
utrwalający
utrwalające
utrwalająca
D. utrwalającego
utrwalającego
utrwalającego
utrwalającego
utrwalającej
C. utrwalającemu
utrwalającemu
utrwalającemu
utrwalającemu
utrwalającej
B. utrwalającego
utrwalającego
utrwalający
utrwalające
utrwalającą
N. utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającą
Ms. utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrwalający
utrwalający
utrwalające
utrwalające
D. utrwalających
utrwalających
utrwalających
utrwalających
C. utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
utrwalającym
B. utrwalających
utrwalających
utrwalających
utrwalające
N. utrwalającymi
utrwalającymi
utrwalającymi
utrwalającymi
Ms. utrwalających
utrwalających
utrwalających
utrwalających

imiesłów przymiotnikowy bierny: utrwalany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. utrwalany
utrwalany
utrwalany
utrwalane
utrwalana
D. utrwalanego
utrwalanego
utrwalanego
utrwalanego
utrwalanej
C. utrwalanemu
utrwalanemu
utrwalanemu
utrwalanemu
utrwalanej
B. utrwalanego
utrwalanego
utrwalany
utrwalane
utrwalaną
N. utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalaną
Ms. utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. utrwalani
utrwalani
utrwalane
utrwalane
D. utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
C. utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
utrwalanym
B. utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
utrwalane
N. utrwalanymi
utrwalanymi
utrwalanymi
utrwalanymi
Ms. utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych
utrwalanych

odpowiednik aspektowy: utrwalić

Składnia

Rzosobowy + utrwalać +
KOGO/CO + (w CZYM | na CZYM)
Rznieżywotny + utrwalać +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 17.02.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj