UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

załatwić się

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załatwię się
załatwimy się
2 os. załatwisz się
załatwicie się
3 os. załatwi się
załatwią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załatwiłem się
+(e)m się załatwił
załatwiłam się
+(e)m się załatwiła
załatwiłom się
+(e)m się załatwiło
załatwiliśmy się
+(e)śmy się załatwili
załatwiłyśmy się
+(e)śmy się załatwiły
2 os. załatwiłeś się
+(e)ś się załatwił
załatwiłaś się
+(e)ś się załatwiła
załatwiłoś się
+(e)ś się załatwiło
załatwiliście się
+(e)ście się załatwili
załatwiłyście się
+(e)ście się załatwiły
3 os. załatwił się
załatwiła się
załatwiło się
załatwili się
załatwiły się

bezosobnik: załatwiono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. załatwmy się
2 os. załatw się
załatwcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. załatwiłbym się
bym się załatwił
załatwiłabym się
bym się załatwiła
załatwiłobym się
bym się załatwiło
załatwilibyśmy się
byśmy się załatwili
załatwiłybyśmy się
byśmy się załatwiły
2 os. załatwiłbyś się
byś się załatwił
załatwiłabyś się
byś się załatwiła
załatwiłobyś się
byś się załatwiło
załatwilibyście się
byście się załatwili
załatwiłybyście się
byście się załatwiły
3 os. załatwiłby się
by się załatwił
załatwiłaby się
by się załatwiła
załatwiłoby się
by się załatwiło
załatwiliby się
by się załatwili
załatwiłyby się
by się załatwiły

bezosobnik: załatwiono by się

bezokolicznik: załatwić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: załatwiwszy się

gerundium: załatwienie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. załatwienie się
załatwienia się
D. załatwienia się
załatwień się
C. załatwieniu się
załatwieniom się
B. załatwienie się
załatwienia się
N. załatwieniem się
załatwieniami się
Ms. załatwieniu się
załatwieniach się
W. załatwienie się
załatwienia się

odpowiednik aspektowy: załatwiać się

Pochodzenie

Zob. łatwy

1. z wrogami

Definicja

pot. 
rozwiązać problem związany z daną osobą, działając na jej szkodę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rozprawić się

Połączenia

  • załatwić się krótko, szybko

Cytaty

Społeczeństwo, podobnie koledzy z aktywu, jeszcze bardziej kpiło ze mnie. Mówili między innymi: „Chciało mu się Kalwarii, to niech śpiewa”, tak więc załatwili się ze mną za ten pogrzeb kościelny.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Nie mogę narzekać t1, 2003

Mam nadzieję, że bateria oczyściła się już z szumowin, z draniów i zdrajców, którzy w niej byli. Sąd polowy załatwi się z nimi.

źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955

Składnia

Rz osobowy + załatwić się +
z KIM/z CZYM

2. z robotą

Definicja

pot. 
wykonać coś sprawnie i szybko

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

Cytaty

Żeby skrócić czas oczekiwania, zagotował wodę i wrzucił do niej amarantowy proszek. Tym sposobem w parę minut załatwił się z barszczem.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003

Załatwiwszy się ze sprawami spadkowymi, zwraca się do żony.

źródło: NKJP: Józef Hen: Ja, Michał z Montaigne?, 2009

Składnia

bez ograniczeń + załatwić się +
z CZYM

3. popaść w kłopoty

Definicja

pot. 
znaleźć się w trudnym położeniu z własnej winy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ugotować się, urządzić się, wyszykować się

Połączenia

  • opozycja załatwiła się sama
  • załatwić się na cacy, na maksa

Cytaty

- Myśleli, że za sobą pociągną innych i dojdzie do nowych wyborów - opowiadają dzisiaj w Pacanowie. - Doszło tylko do wyborów uzupełniających. Opozycja załatwiła się sama na swoje życzenie.

źródło: NKJP: Przystanek Pacanów, Dziennik Polski, 1999-12-10

Swoją drogą, załatwił się na cacy – własnymi rękami tak się okaleczyć.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

4. w ubikacji

Definicja

pot. 
oddać mocz lub kał

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  załatwić
hiperonimy:  zesmolić się

Połączenia

  • pies, piesek załatwił się; dziecko załatwiło się
  • załatwić się pod ścianą
  • załatwić się na dywan
  • załatwić się w domu, w piwnicy; w autobusie, w metrze; w krzakach, w piaskownicy
  • załatwić się i umyć ręce

Cytaty

- To już był ostatni kurs chyba pierwszego lub drugiego dnia pracy. I co? Piesek załatwił się w autobusie. I trzeba posprzątać, ale pomógł mi właściciel.

źródło: NKJP: Anna Nowska: Dwie Doroty za kierownicą, Echo Dnia, 2006-08-04

Na załatwienie się mieliśmy cztery minuty. Salwa nabrała chyba do nas sympatii, bo puszczała do toalety poza kolejką.

źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007

[...] poza tym pracownikowi przysługuje jedna 15-minutowa przerwa od 10.00-10.15, w ciągu tego kwadransa człowiek ma zjeść śniadanie, załatwić się itp. [...].

źródło: NKJP: Grzegorz Wawoczny: Pieniądz stanowi najsilniejszą motywację, Nowiny Raciborskie, 2006-10-17

- Jak kotek? - gruby jegomość wsadza głowę w uchylone drzwi. - Załatwił się? - Jeszcze nie - odpowiada z troską pani Ewa. - On załatwiał się tylko na swoim.

źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Pan Ryszard zabrał psa Arysa - pudla królewskiego, pani Anna wielki wazon. Pan Waldemar, kiedy ..., Gazeta Wyborcza, 1995-04-22

Składnia

Rz żywotny + załatwić się +
(GDZIE)
Data ostatniej modyfikacji: 09.03.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj