UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaklinać

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

ogsł. *za-klinati, *za-klinajǫ

W genetycznym związku z psł. *klęti, *klьnǫ (zob. kląć)

1. w żabę

Definicja

za pomocą magicznych działań lub słów zamieniać kogoś lub coś w kogoś lub coś innego albo wywoływać zjawiska nadprzyrodzone

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  czarować

Połączenia

  • zaklinać węże; kamienie; choroby; deszcz; pogodę; wiosnę; dusze; żywioł; jakieś moce
  • zaklinać w jakieś zwierzęta; w (nowe,...) formy
  • zaklinać, czarować; zaklinać i leczyć

Cytaty

Czarownicy mówią, że potrafią zaklinać dusze ludzi w martwe ptaki i kwiaty.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965

Bały się, ale były gotowe zaryzykować: akupunktura, dotyk leczących rąk, reiki, wizyta u znachora, który zaklina choroby, które rzekomo już potem nie wrócą.

źródło: NKJP: Maria Wolan: Pozornie niewinne i bezpieczne: rzecz o terapiach, medytacjach, wróżbach, zabawach z duchami, 2007

[...] W dramatycznym skupieniu zaklina mój kamyk, by nie trafił lub kreśli palcem na piasku, przed swą drużyną szybkie, magiczne x.

źródło: NKJP: Wilhelm Mach: Góry nad Czarnym Morzem, 1961

Atena nie trudniła się hodowlą sów, a Asklepios nie zaklinał węży grą na fujarce.

źródło: NKJP: (X): Trochę się wkurzyłem, Polityka, 2001-11-17

Najpierw zaklinał nieziemskie moce rysunkami zwierząt i prostych przedmiotów, których obfitości domagał się w naturze [...].

źródło: NKJP: Piotr Parandowski: Mitologia wspomnień, 2008

Zaklinała: „Ślimak, ślimak, pokaż rogi!”

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinam
zaklinamy
2 os. zaklinasz
zaklinacie
3 os. zaklina
zaklinają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałem
+(e)m zaklinał
zaklinałam
+(e)m zaklinała
zaklinałom
+(e)m zaklinało
zaklinaliśmy
+(e)śmy zaklinali
zaklinałyśmy
+(e)śmy zaklinały
2 os. zaklinałeś
+(e)ś zaklinał
zaklinałaś
+(e)ś zaklinała
zaklinałoś
+(e)ś zaklinało
zaklinaliście
+(e)ście zaklinali
zaklinałyście
+(e)ście zaklinały
3 os. zaklinał
zaklinała
zaklinało
zaklinali
zaklinały

bezosobnik: zaklinano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zaklinał
będę zaklinać
będę zaklinała
będę zaklinać
będę zaklinało
będę zaklinać
będziemy zaklinali
będziemy zaklinać
będziemy zaklinały
będziemy zaklinać
2 os. będziesz zaklinał
będziesz zaklinać
będziesz zaklinała
będziesz zaklinać
będziesz zaklinało
będziesz zaklinać
będziecie zaklinali
będziecie zaklinać
będziecie zaklinały
będziecie zaklinać
3 os. będzie zaklinał
będzie zaklinać
będzie zaklinała
będzie zaklinać
będzie zaklinało
będzie zaklinać
będą zaklinali
będą zaklinać
będą zaklinały
będą zaklinać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinajmy
2 os. zaklinaj
zaklinajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałbym
bym zaklinał
zaklinałabym
bym zaklinała
zaklinałobym
bym zaklinało
zaklinalibyśmy
byśmy zaklinali
zaklinałybyśmy
byśmy zaklinały
2 os. zaklinałbyś
byś zaklinał
zaklinałabyś
byś zaklinała
zaklinałobyś
byś zaklinało
zaklinalibyście
byście zaklinali
zaklinałybyście
byście zaklinały
3 os. zaklinałby
by zaklinał
zaklinałaby
by zaklinała
zaklinałoby
by zaklinało
zaklinaliby
by zaklinali
zaklinałyby
by zaklinały

bezosobnik: zaklinano by

bezokolicznik: zaklinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zaklinając

gerundium: zaklinanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaklinanie
zaklinania
D. zaklinania
zaklinań
C. zaklinaniu
zaklinaniom
B. zaklinanie
zaklinania
N. zaklinaniem
zaklinaniami
Ms. zaklinaniu
zaklinaniach
W. zaklinanie
zaklinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinający
zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinająca
D. zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającej
C. zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającej
B. zaklinającego
zaklinającego
zaklinający
zaklinające
zaklinającą
N. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającą
Ms. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinające
D. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających
C. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
B. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinające
N. zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
Ms. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinany
zaklinany
zaklinany
zaklinane
zaklinana
D. zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanej
C. zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanej
B. zaklinanego
zaklinanego
zaklinany
zaklinane
zaklinaną
N. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinaną
Ms. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinani
zaklinani
zaklinane
zaklinane
D. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
C. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
B. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinane
N. zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
Ms. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych

odpowiednik aspektowy: zakląć

Składnia

bez ograniczeń + zaklinać +
KOGO/CO + (w CO)
bez ograniczeń + zaklinać +
CO + CZYM
bez ograniczeń + zaklinać +
MOWA WPROST

2. rzeczywistość

Definicja

starać się wpłynąć na coś lub kogoś tak, aby wszystko działo się zgodnie z naszym życzeniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  upiększać

Połączenia

  • zaklinać los
  • zaklinać programami
  • zaklinać, czarować

Cytaty

Oczywiście można zaklinać rzeczywistość jakąś ideologią [...].

źródło: NKJP: Michał Cichy: Pierwsza dama polskiej publicystyki, Gazeta Wyborcza, 1997-07-23

Lubię pić kawę na placu Świętego Marka w Wenecji, bo mi się wydaje, że zaklinam w ten sposób czas i szczęście na kolejny rok.

źródło: NKJP: Krystyna Janda: Moja Droga B., 2000

Niepotrzebnie więc matka dla usprawiedliwienia nas, czy może zaklinając dręczący ją niepokój, powie, że mieliśmy wrócić na obiad, a jakoś nas nie widać.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Przecież kobieta w ciąży nie może przyjmować leków? Tragedia, myślę. Może przejdzie? - zaklinam rzeczywistość i biorę się do roboty [...].

źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinam
zaklinamy
2 os. zaklinasz
zaklinacie
3 os. zaklina
zaklinają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałem
+(e)m zaklinał
zaklinałam
+(e)m zaklinała
zaklinałom
+(e)m zaklinało
zaklinaliśmy
+(e)śmy zaklinali
zaklinałyśmy
+(e)śmy zaklinały
2 os. zaklinałeś
+(e)ś zaklinał
zaklinałaś
+(e)ś zaklinała
zaklinałoś
+(e)ś zaklinało
zaklinaliście
+(e)ście zaklinali
zaklinałyście
+(e)ście zaklinały
3 os. zaklinał
zaklinała
zaklinało
zaklinali
zaklinały

bezosobnik: zaklinano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zaklinał
będę zaklinać
będę zaklinała
będę zaklinać
będę zaklinało
będę zaklinać
będziemy zaklinali
będziemy zaklinać
będziemy zaklinały
będziemy zaklinać
2 os. będziesz zaklinał
będziesz zaklinać
będziesz zaklinała
będziesz zaklinać
będziesz zaklinało
będziesz zaklinać
będziecie zaklinali
będziecie zaklinać
będziecie zaklinały
będziecie zaklinać
3 os. będzie zaklinał
będzie zaklinać
będzie zaklinała
będzie zaklinać
będzie zaklinało
będzie zaklinać
będą zaklinali
będą zaklinać
będą zaklinały
będą zaklinać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinajmy
2 os. zaklinaj
zaklinajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałbym
bym zaklinał
zaklinałabym
bym zaklinała
zaklinałobym
bym zaklinało
zaklinalibyśmy
byśmy zaklinali
zaklinałybyśmy
byśmy zaklinały
2 os. zaklinałbyś
byś zaklinał
zaklinałabyś
byś zaklinała
zaklinałobyś
byś zaklinało
zaklinalibyście
byście zaklinali
zaklinałybyście
byście zaklinały
3 os. zaklinałby
by zaklinał
zaklinałaby
by zaklinała
zaklinałoby
by zaklinało
zaklinaliby
by zaklinali
zaklinałyby
by zaklinały

bezosobnik: zaklinano by

bezokolicznik: zaklinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zaklinając

gerundium: zaklinanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaklinanie
zaklinania
D. zaklinania
zaklinań
C. zaklinaniu
zaklinaniom
B. zaklinanie
zaklinania
N. zaklinaniem
zaklinaniami
Ms. zaklinaniu
zaklinaniach
W. zaklinanie
zaklinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinający
zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinająca
D. zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającej
C. zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającej
B. zaklinającego
zaklinającego
zaklinający
zaklinające
zaklinającą
N. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającą
Ms. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinające
D. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających
C. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
B. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinające
N. zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
Ms. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinany
zaklinany
zaklinany
zaklinane
zaklinana
D. zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanej
C. zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanej
B. zaklinanego
zaklinanego
zaklinany
zaklinane
zaklinaną
N. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinaną
Ms. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinani
zaklinani
zaklinane
zaklinane
D. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
C. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
B. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinane
N. zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
Ms. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych

odpowiednik aspektowy: zakląć

Składnia

bez ograniczeń + zaklinać +
CO + (CZYM)
bez ograniczeń + zaklinać +
MOWA WPROST

3. prosić

Definicja

książk. 
prosić o coś bardzo mocno i pokornie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • zaklinać na Boga; na dzieci; ; na wiarę, na honor; na przyjaźń
  • zaklinać łagodnie; bezradnie
  • błagać i zaklinać; prosić i zaklinać

Cytaty

Powinienem błagać czytelników o łaskę i zmiłowanie, zaklinać ich, by powstrzymali się przed dalszą lekturą!

źródło: NKJP: Jules Janin, Piotr Czerwiński: Całkiem Kontrolowany Masochizm, CKM, 1999-08-08

Dorośli zaklinali dzieci, by nawet za dnia nie zapuszczały się zbyt daleko od wsi [...].

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009

Zaklinam cię na naszą przyjaźń, daj sobie spokój z tą dziewczyną.

źródło: NKJP: Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan: Stawka większa niż życie, 1967

[...] Powiedz, że nie słyszałeś - zaklina go w myślach.

źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000

Miał drgawki, błagał, zaklinał go o pieniądze, żeby mógł pisać, bo do pisania potrzebuje tylko na piwo i wino [...].

źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Śmierć czeskiego psa, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinam
zaklinamy
2 os. zaklinasz
zaklinacie
3 os. zaklina
zaklinają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałem
+(e)m zaklinał
zaklinałam
+(e)m zaklinała
zaklinałom
+(e)m zaklinało
zaklinaliśmy
+(e)śmy zaklinali
zaklinałyśmy
+(e)śmy zaklinały
2 os. zaklinałeś
+(e)ś zaklinał
zaklinałaś
+(e)ś zaklinała
zaklinałoś
+(e)ś zaklinało
zaklinaliście
+(e)ście zaklinali
zaklinałyście
+(e)ście zaklinały
3 os. zaklinał
zaklinała
zaklinało
zaklinali
zaklinały

bezosobnik: zaklinano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zaklinał
będę zaklinać
będę zaklinała
będę zaklinać
będę zaklinało
będę zaklinać
będziemy zaklinali
będziemy zaklinać
będziemy zaklinały
będziemy zaklinać
2 os. będziesz zaklinał
będziesz zaklinać
będziesz zaklinała
będziesz zaklinać
będziesz zaklinało
będziesz zaklinać
będziecie zaklinali
będziecie zaklinać
będziecie zaklinały
będziecie zaklinać
3 os. będzie zaklinał
będzie zaklinać
będzie zaklinała
będzie zaklinać
będzie zaklinało
będzie zaklinać
będą zaklinali
będą zaklinać
będą zaklinały
będą zaklinać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinajmy
2 os. zaklinaj
zaklinajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałbym
bym zaklinał
zaklinałabym
bym zaklinała
zaklinałobym
bym zaklinało
zaklinalibyśmy
byśmy zaklinali
zaklinałybyśmy
byśmy zaklinały
2 os. zaklinałbyś
byś zaklinał
zaklinałabyś
byś zaklinała
zaklinałobyś
byś zaklinało
zaklinalibyście
byście zaklinali
zaklinałybyście
byście zaklinały
3 os. zaklinałby
by zaklinał
zaklinałaby
by zaklinała
zaklinałoby
by zaklinało
zaklinaliby
by zaklinali
zaklinałyby
by zaklinały

bezosobnik: zaklinano by

bezokolicznik: zaklinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zaklinając

gerundium: zaklinanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaklinanie
zaklinania
D. zaklinania
zaklinań
C. zaklinaniu
zaklinaniom
B. zaklinanie
zaklinania
N. zaklinaniem
zaklinaniami
Ms. zaklinaniu
zaklinaniach
W. zaklinanie
zaklinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinający
zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinająca
D. zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającej
C. zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającej
B. zaklinającego
zaklinającego
zaklinający
zaklinające
zaklinającą
N. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającą
Ms. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinające
D. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających
C. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
B. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinające
N. zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
Ms. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinany
zaklinany
zaklinany
zaklinane
zaklinana
D. zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanej
C. zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanej
B. zaklinanego
zaklinanego
zaklinany
zaklinane
zaklinaną
N. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinaną
Ms. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinani
zaklinani
zaklinane
zaklinane
D. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
C. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
B. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinane
N. zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
Ms. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych

odpowiednik aspektowy: zakląć

Składnia

bez ograniczeń + zaklinać +
KOGO/CO + (na KOGO/CO) + żeby ZDANIE
bez ograniczeń + zaklinać +
MOWA WPROST
bez ograniczeń + zaklinać +
KOGO/CO + o CO

4. utrwalać

Definicja

książk. 
upamiętniać osoby, zjawiska, wydarzenia lub uczucia w jakimś dziele albo zachowywać coś w jakiejś formie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Cytaty

[...] Filozofię palingenezy zaklinał w tysiącach strof [...].

źródło: NKJP: Jarosław Sułkowski: Nieznośnie genialna wyobraźnia Juliusza Słowackiego, Akant, 2007-02

[...] Na to serce mu dano, aby zaklinać w małość wierszy olbrzymi pogłos.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinam
zaklinamy
2 os. zaklinasz
zaklinacie
3 os. zaklina
zaklinają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałem
+(e)m zaklinał
zaklinałam
+(e)m zaklinała
zaklinałom
+(e)m zaklinało
zaklinaliśmy
+(e)śmy zaklinali
zaklinałyśmy
+(e)śmy zaklinały
2 os. zaklinałeś
+(e)ś zaklinał
zaklinałaś
+(e)ś zaklinała
zaklinałoś
+(e)ś zaklinało
zaklinaliście
+(e)ście zaklinali
zaklinałyście
+(e)ście zaklinały
3 os. zaklinał
zaklinała
zaklinało
zaklinali
zaklinały

bezosobnik: zaklinano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zaklinał
będę zaklinać
będę zaklinała
będę zaklinać
będę zaklinało
będę zaklinać
będziemy zaklinali
będziemy zaklinać
będziemy zaklinały
będziemy zaklinać
2 os. będziesz zaklinał
będziesz zaklinać
będziesz zaklinała
będziesz zaklinać
będziesz zaklinało
będziesz zaklinać
będziecie zaklinali
będziecie zaklinać
będziecie zaklinały
będziecie zaklinać
3 os. będzie zaklinał
będzie zaklinać
będzie zaklinała
będzie zaklinać
będzie zaklinało
będzie zaklinać
będą zaklinali
będą zaklinać
będą zaklinały
będą zaklinać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinajmy
2 os. zaklinaj
zaklinajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałbym
bym zaklinał
zaklinałabym
bym zaklinała
zaklinałobym
bym zaklinało
zaklinalibyśmy
byśmy zaklinali
zaklinałybyśmy
byśmy zaklinały
2 os. zaklinałbyś
byś zaklinał
zaklinałabyś
byś zaklinała
zaklinałobyś
byś zaklinało
zaklinalibyście
byście zaklinali
zaklinałybyście
byście zaklinały
3 os. zaklinałby
by zaklinał
zaklinałaby
by zaklinała
zaklinałoby
by zaklinało
zaklinaliby
by zaklinali
zaklinałyby
by zaklinały

bezosobnik: zaklinano by

bezokolicznik: zaklinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zaklinając

gerundium: zaklinanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaklinanie
zaklinania
D. zaklinania
zaklinań
C. zaklinaniu
zaklinaniom
B. zaklinanie
zaklinania
N. zaklinaniem
zaklinaniami
Ms. zaklinaniu
zaklinaniach
W. zaklinanie
zaklinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinający
zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinająca
D. zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającej
C. zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającej
B. zaklinającego
zaklinającego
zaklinający
zaklinające
zaklinającą
N. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającą
Ms. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinające
D. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających
C. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
B. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinające
N. zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
Ms. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinany
zaklinany
zaklinany
zaklinane
zaklinana
D. zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanej
C. zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanej
B. zaklinanego
zaklinanego
zaklinany
zaklinane
zaklinaną
N. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinaną
Ms. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinani
zaklinani
zaklinane
zaklinane
D. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
C. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
B. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinane
N. zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
Ms. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych

odpowiednik aspektowy: zakląć

Składnia

bez ograniczeń + zaklinać +
CO + w CZYM
bez ograniczeń + zaklinać +
CO + w CO

5. przysięgać

Definicja

książk. 
zapewniać kogoś, że coś bez wątpienia istnieje lub nastąpi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Orędownicy czy obrońcy Salieriego mogą bez końca zaklinać, że wiadomości o jego nienawiści do Mozarta są grubo przesadzone [...].

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Bartoli wskrzesza Salieriego, Polityka, 2003-12-13

- Proszę pana, już przeszło, jak mamę kocham, przestało - zaklina.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Pojadą dalej, wierzcie mi - zaklinał. - Czego by tu u nas mieli szukać?

źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

- Zaklinam! Przysięgam. Ust moich nie kala kłamstwo.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1961

Niech babina na Krupówkach nie zaklina mnie, że sprzedaje oscypek, gdy ja widzę, że to ser z krowiego mleka.

źródło: NKJP: By oscypek był oscypkiem, Gazeta Krakowska, 2004-07-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinam
zaklinamy
2 os. zaklinasz
zaklinacie
3 os. zaklina
zaklinają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałem
+(e)m zaklinał
zaklinałam
+(e)m zaklinała
zaklinałom
+(e)m zaklinało
zaklinaliśmy
+(e)śmy zaklinali
zaklinałyśmy
+(e)śmy zaklinały
2 os. zaklinałeś
+(e)ś zaklinał
zaklinałaś
+(e)ś zaklinała
zaklinałoś
+(e)ś zaklinało
zaklinaliście
+(e)ście zaklinali
zaklinałyście
+(e)ście zaklinały
3 os. zaklinał
zaklinała
zaklinało
zaklinali
zaklinały

bezosobnik: zaklinano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zaklinał
będę zaklinać
będę zaklinała
będę zaklinać
będę zaklinało
będę zaklinać
będziemy zaklinali
będziemy zaklinać
będziemy zaklinały
będziemy zaklinać
2 os. będziesz zaklinał
będziesz zaklinać
będziesz zaklinała
będziesz zaklinać
będziesz zaklinało
będziesz zaklinać
będziecie zaklinali
będziecie zaklinać
będziecie zaklinały
będziecie zaklinać
3 os. będzie zaklinał
będzie zaklinać
będzie zaklinała
będzie zaklinać
będzie zaklinało
będzie zaklinać
będą zaklinali
będą zaklinać
będą zaklinały
będą zaklinać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinajmy
2 os. zaklinaj
zaklinajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałbym
bym zaklinał
zaklinałabym
bym zaklinała
zaklinałobym
bym zaklinało
zaklinalibyśmy
byśmy zaklinali
zaklinałybyśmy
byśmy zaklinały
2 os. zaklinałbyś
byś zaklinał
zaklinałabyś
byś zaklinała
zaklinałobyś
byś zaklinało
zaklinalibyście
byście zaklinali
zaklinałybyście
byście zaklinały
3 os. zaklinałby
by zaklinał
zaklinałaby
by zaklinała
zaklinałoby
by zaklinało
zaklinaliby
by zaklinali
zaklinałyby
by zaklinały

bezosobnik: zaklinano by

bezokolicznik: zaklinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zaklinając

gerundium: zaklinanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaklinanie
zaklinania
D. zaklinania
zaklinań
C. zaklinaniu
zaklinaniom
B. zaklinanie
zaklinania
N. zaklinaniem
zaklinaniami
Ms. zaklinaniu
zaklinaniach
W. zaklinanie
zaklinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinający
zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinająca
D. zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającej
C. zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającej
B. zaklinającego
zaklinającego
zaklinający
zaklinające
zaklinającą
N. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającą
Ms. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinające
D. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających
C. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
B. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinające
N. zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
Ms. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinany
zaklinany
zaklinany
zaklinane
zaklinana
D. zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanego
zaklinanej
C. zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanemu
zaklinanej
B. zaklinanego
zaklinanego
zaklinany
zaklinane
zaklinaną
N. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinaną
Ms. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinani
zaklinani
zaklinane
zaklinane
D. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
C. zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
zaklinanym
B. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinane
N. zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
zaklinanymi
Ms. zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych
zaklinanych

Składnia

bez ograniczeń + zaklinać +
(KOGO) + że ZDANIE
bez ograniczeń + zaklinać +
MOWA WPROST

6. jak ulicznik

Definicja

książk. 
wypowiadać wulgarne słowa lub przekleństwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bluzgać, kląć, przeklinać

Cytaty

[...] Stara się nie prowokować go, omijać, nawet zaklinać słowami ulicznika.

źródło: NKJP: Józef Łoziński: Holding i reszta albo jak zostać bogatym w biednym państwie, 2006

- Olek, zamknij mordę! - zaklina, pobudzając przyjaciela do jeszcze bardziej szalonego śmiechu.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie - rocznik 20, 1957

- Ty taka, twoja owaka - powiedział Józio do węża. - Dobrze zaklina - szepnęliśmy z uznaniem. Józio był znany z bogatego słownika.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinam
zaklinamy
2 os. zaklinasz
zaklinacie
3 os. zaklina
zaklinają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałem
+(e)m zaklinał
zaklinałam
+(e)m zaklinała
zaklinałom
+(e)m zaklinało
zaklinaliśmy
+(e)śmy zaklinali
zaklinałyśmy
+(e)śmy zaklinały
2 os. zaklinałeś
+(e)ś zaklinał
zaklinałaś
+(e)ś zaklinała
zaklinałoś
+(e)ś zaklinało
zaklinaliście
+(e)ście zaklinali
zaklinałyście
+(e)ście zaklinały
3 os. zaklinał
zaklinała
zaklinało
zaklinali
zaklinały

bezosobnik: zaklinano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zaklinał
będę zaklinać
będę zaklinała
będę zaklinać
będę zaklinało
będę zaklinać
będziemy zaklinali
będziemy zaklinać
będziemy zaklinały
będziemy zaklinać
2 os. będziesz zaklinał
będziesz zaklinać
będziesz zaklinała
będziesz zaklinać
będziesz zaklinało
będziesz zaklinać
będziecie zaklinali
będziecie zaklinać
będziecie zaklinały
będziecie zaklinać
3 os. będzie zaklinał
będzie zaklinać
będzie zaklinała
będzie zaklinać
będzie zaklinało
będzie zaklinać
będą zaklinali
będą zaklinać
będą zaklinały
będą zaklinać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklinajmy
2 os. zaklinaj
zaklinajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklinałbym
bym zaklinał
zaklinałabym
bym zaklinała
zaklinałobym
bym zaklinało
zaklinalibyśmy
byśmy zaklinali
zaklinałybyśmy
byśmy zaklinały
2 os. zaklinałbyś
byś zaklinał
zaklinałabyś
byś zaklinała
zaklinałobyś
byś zaklinało
zaklinalibyście
byście zaklinali
zaklinałybyście
byście zaklinały
3 os. zaklinałby
by zaklinał
zaklinałaby
by zaklinała
zaklinałoby
by zaklinało
zaklinaliby
by zaklinali
zaklinałyby
by zaklinały

bezosobnik: zaklinano by

bezokolicznik: zaklinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zaklinając

gerundium: zaklinanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaklinanie
zaklinania
D. zaklinania
zaklinań
C. zaklinaniu
zaklinaniom
B. zaklinanie
zaklinania
N. zaklinaniem
zaklinaniami
Ms. zaklinaniu
zaklinaniach
W. zaklinanie
zaklinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaklinający
zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinająca
D. zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającego
zaklinającej
C. zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającemu
zaklinającej
B. zaklinającego
zaklinającego
zaklinający
zaklinające
zaklinającą
N. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającą
Ms. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaklinający
zaklinający
zaklinające
zaklinające
D. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających
C. zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
zaklinającym
B. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinające
N. zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
zaklinającymi
Ms. zaklinających
zaklinających
zaklinających
zaklinających

odpowiednik aspektowy: zakląć

Składnia

bez ograniczeń + zaklinać +
MOWA WPROST

Frazeologizmy

ktoś zaklina kogoś na wszystkie świętości
Data ostatniej modyfikacji: 01.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj