UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spłowieć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spłowieję
 spłowiejemy
2 os. spłowiejesz
 spłowiejecie
3 os. spłowieje
 spłowieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spłowiałem
+(e)m spłowiał
 spłowiałam
+(e)m spłowiała
 spłowiałom
+(e)m spłowiało
 spłowieliśmy
+(e)śmy spłowieli
 spłowiałyśmy
+(e)śmy spłowiały
2 os. spłowiałeś
+(e)ś spłowiał
 spłowiałaś
+(e)ś spłowiała
 spłowiałoś
+(e)ś spłowiało
 spłowieliście
+(e)ście spłowieli
 spłowiałyście
+(e)ście spłowiały
3 os. spłowiał
 spłowiała
 spłowiało
 spłowieli
 spłowiały

bezosobnik: spłowiano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spłowiejmy
2 os. spłowiej
 spłowiejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spłowiałbym
bym spłowiał
 spłowiałabym
bym spłowiała
 spłowiałobym
bym spłowiało
 spłowielibyśmy
byśmy spłowieli
 spłowiałybyśmy
byśmy spłowiały
2 os. spłowiałbyś
byś spłowiał
 spłowiałabyś
byś spłowiała
 spłowiałobyś
byś spłowiało
 spłowielibyście
byście spłowieli
 spłowiałybyście
byście spłowiały
3 os. spłowiałby
by spłowiał
 spłowiałaby
by spłowiała
 spłowiałoby
by spłowiało
 spłowieliby
by spłowieli
 spłowiałyby
by spłowiały

bezosobnik: spłowiano by

bezokolicznik: spłowieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spłowiawszy

gerundium: spłowienie

odpowiednik aspektowy: płowieć

Pochodzenie

Zob. płowy

1. o kolorze

Definicja

stać się jasnym lub jaśniejszym niż wcześniej, straciwszy intensywność koloru pod wpływem jakichś czynników

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyjaśnieć, zjaśnieć

Cytaty

[...] Sztywny, niebieskawy papier, atrament z czerni spłowiał do sepii [...].

źródło: NKJP: (X): Polski los, Dziennik Polski, 2006-12-02

Farbowane włosy nie lubią słońca. Pod jego wpływem kolor spłowieje, a już na pewno straci połysk.

źródło: NKJP: Monika Siemińska: Włosy latem, Dziennik Bałtycki, 2000-06-10

Składnia

bez ograniczeń + spłowieć +
(od CZEGO) + (do CZEGO)

2. o zbożu

Definicja

nabrać żółtawego koloru z lekko szarym odcieniem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Cytaty

To mit, że do fryzjera nie warto iść przed wakacjami: bo włosy i tak spłowieją, zniszczą się, wysuszą. Po pierwsze jeśli spłowieją, masz szczęście: naturalne pasemka to wydatek rzędu 200 złotych u dobrego fryzjera. Poza tym, jeśli będziesz je ochraniać, na pewno się nie zniszczą.

źródło: Internet: kobieta.wp

Z południa, z pustyń dalekich zionęły upalne wiatry, step spłowiał i zrudział pod rozjarzonym słońcem, w którym najlepiej czuły się cierniste bodiaki, sucha skóra ziemi sczerniała spękana, porysowana ostrymi szczelinami, odkąd trawy spiły resztki wilgoci i gdy ich dotknąć, kruszyły się w palcach.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

3. o wspomnieniach

Definicja

książk. 
stracić z upływem czasu intensywność i siłę wyrazu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zblaknąć, zblednąć

Cytaty

W niepamięć odeszła infamia nieślubnego urodzenia, a pamięć o Magdzie spłowiała i przyblakła tak, jakby całe lata minęły od jej wyjazdu.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Małe kochanie, wielka miłość, 1997

Dramatyzm spłowiał w niedobrych filmowo, deklamatorskich dialogach, naznaczonych - od tytułu filmu zaczynając - biblijną dosłownością.

źródło: NKJP: Władysław Cybulski: „Kto nigdy nie żył...”, Dziennik Polski, 2006-10-27

Bardzo lubię ten cytat, choć od częstego używania nieco spłowiał.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Składnia

bez ograniczeń + spłowieć +
(od CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 13.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN